Bent u bezig met de voorbereiding of uitvoering van een participatieve waardering? Dan vormen de bouwstenen voor participatief waarderen een uitstekend hulpmiddel. De tool werd vorig jaar ontwikkeld door de deelnemers aan de Erfgoedparticipatie-labs 2020, een nauwe samenwerking tussen de ErfgoedAcademie en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Nederland.

Erfgoedparticipatie-labs 2020

Praktijkwerkplaatsen waarin kennis delen en ontwikkelen over uitdagingen of vraagstukken rondom participatie centraal staan: dat zijn de Erfgoedparticipatie-labs.

In 2020 lag de focus op de erfgoedprofessional en de zoektocht naar kennis, tools en instrumenten om participatie succesvol toe te passen in de eigen werkomgeving. In deze ontdekkingsreis deden 88 erfgoedprofessionals mee aan vier labs, waarin kennis en ervaring werden uitgewisseld over erfgoedparticipatie. Ieder lab kwam, gedurende een periode van zes maanden, zes keer bij elkaar en had een eigen thema: Participatief waarderen, De burger als expert, Participatie en inclusie en Identiteit en ruimtelijke kwaliteit. Een thematisch overzicht van de labs vindt u hier.

Participatief waarderen

De Kaderconventie van de Raad van Europa over de Waarde van Cultureel Erfgoed voor de Samenleving, kortweg de Faro-conventie (2005) vraagt dat we niet alleen denken over het wat en hoe van erfgoed, maar ook over het waarom en met en voor wie. Wie bepaalt wat erfgoed is, wanneer en hoe?

Vertaald naar de context van het waarderen stellen we ons de vraag:

• (Hoe) kunnen belanghebbenden meedenken en meebepalen in waarderingsprocessen?
• Hoe betrek je mensen daarbij?
• Hoe reik je de samenleving het instrumentarium aan om waarden te benoemen?
• Zijn methodieken of aanpakken zoals bewonersavonden, interactieve tentoonstellingen, inventarisatie en dialoog genoeg of geschikt voor het bepalen van het verzamelbeleid?

Participatief waarderen is een belangrijk thema in verschillende erfgoeddomeinen. Naast de vier functies 'herkennen en verzamelen', 'behouden en borgen', 'onderzoeken', 'presenteren en toeleiden' introduceert en definieert het Cultureelerfgoeddecreet van 24 februari 2017 als vijfde nieuwe functie 'participeren'. Daaronder wordt verstaan: het actief betrekken van de maatschappij, in het bijzonder van erfgoedgemeenschappen, bij cultureel-erfgoedwerking. 

Bouwplaat participatief waarderen