Terugblik op het Overlegplatform voor erfgoedbibliotheken 2018

Rondleiding Conservatoriumbibliotheek door Johan Eeckeloo (c) Vlaamse Erfgoedbibliotheek

Op 14 november 2018 verwelkomden de Vlaamse Erfgoedbibliotheek en de VVBAD zo'n zestig deelnemers voor het achtste Overlegplatform voor erfgoedbibliotheken. Place to be was het Koninklijk Conservatorium Brussel, waarvan de bibliotheek onlangs het kwaliteitslabel ontving.

Coördinator Eva Wuyts lichtte het nieuwe beleidsplan van de Vlaamse Erfgoedbibliotheek toe. Nog meer dan vroeger positioneert de Vlaamse Erfgoedbibliotheek zich als dé dienstverlenende organisatie voor Vlaamse erfgoedbibliotheken. Hoewel de beoordelingscommissie het beleidsplan als ‘goed’ waardeerde en de gevraagde verhoging van het budget realistisch vond, bedraagt de toelage voor de nieuwe beleidsperiode 53% van de benodigde middelen. Daarom wordt het beleidsplan nu bijgesteld en zal de Vlaamse Erfgoedbibliotheek op zoek moeten gaan naar bijkomende financiering om bepaalde projecten te kunnen uitvoeren. Daarna deed Mel Collier de plannen voor een ‘Vlaamse Erfgoedbibliotheek 2.0’ uit de doeken. Niet alleen lanceerde hij de oproep voor een nieuwe bestuurder van de vzw, maar hij mocht ook het voorstel voor de nieuwe naam bekendmaken. Mits goedkeuring door de raad van bestuur zal de organisatie binnenkort Vlaamse Erfgoedbibliotheken heten. De organisatie is immers een netwerk van en voor erfgoedbibliotheken.

Een nieuw beleid voor (erfgoed-)bibliotheken

Niet alleen de Vlaamse Erfgoedbibliotheek mocht een nieuw beleid voorstellen. Met een Vlaamse subsidie van 300.000 euro kan de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience het ingediende beleidsplan grotendeels waarmaken. Directeur An Renard stelde het voor. Daarna kwam Jessica Jacobs, de nieuwe coördinator van VVBAD, met een minder prettig verhaal. Ze vertelde wat er verandert aan de activiteiten van haar organisatie na het stopzetten van de Vlaamse subsidies. VVBAD verliest daardoor namelijk een kwart van haar inkomsten. Haar collega Lise Vandecruys, die ook beleidsmedewerker is bij het Overleg Cultureel Erfgoed (OCE), gaf een stand van zaken over de belangenbehartiging voor de cultureel-erfgoedsector.

Om de voormiddag af te sluiten lichtte Cindy Zoons van het Departement Cultuur, Jeugd en Media enkele subsidielijnen toe: de subsidie voor een landelijk of internationaal cultureel-erfgoedproject, de tussenkomst voor internationale uitwisselingen en de cofinanciering van internationale projecten (zie onderaan bij bijlagen). Daarna ging ze dieper in op het kwaliteitslabel en hoe een erfgoedbibliotheek dit kan aanvragen. Om haar verhaal te illustreren vertelde Johan Eeckeloo van de Brusselse conservatoriumbibliotheek hoe hij het aanvraagproces ervaren heeft.

Nieuwe initiatieven voor erfgoedbibliotheken voor het voetlicht

Na de lunch stelde Melissa Hodza (Vlaamse Erfgoedbibliotheek) het nieuw ontwikkelde waarderingsmodel voor bibliothecair erfgoed voor. Raf Schepers (Bibliotheek Hasselt Limburg) maakte het verhaal concreet. David Coppoolse (Vlaamse Erfgoedbibliotheek) vertelde dat de Vlaamse Erfgoedbibliotheek de Collectiewijzer Erfgoedbibliotheken gaat moderniseren en daarbij meteen de overstap maakt naar een 'opendatahub': één modern ICT-systeem voor alle collectiedata van de Vlaamse Erfgoedbibliotheek.

Sarah Fierens, projectmedewerker DBNL bij de Vlaamse Erfgoedbibliotheek, kondigde de twintigste verjaardag van de Digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren aan. Daarnaast lichtte ze het nieuwe beleidsplan toe, en de groeiende rol van Vlaanderen hierin. Daarna gaf David Coppoolse een stand van zaken van krantencatalogus Abraham. Waar de catalogus vandaag van 1830 tot 1950 loopt, zal die in de toekomst van 1800 tot 2020 lopen. Tenminste, als eind dit jaar de subsidieaanvraag hiervoor gehonoreerd wordt. Als laatste kregen Jeroen Walterus en Annemie Vanthienen (FARO) het woord. FARO en de Vlaamse Erfgoedbibliotheek namen samen het initiatief om GovPub op te starten, een databank van seriële overheidspublicaties zoals het Belgisch Staatsblad. GovPub moet collectiemobiliteit, depothouderschap en eventueel ook afstoting faciliteren.

An Smets (KU Leuven Bibliotheken) lanceerde een oproep voor deelname aan een collegagroep handschriften. Handschriften vragen expertise die maar weinigen bezitten en die verspreid is over een beperkt aantal instellingen. Via de collegagroep kunnen ze deze kennis en expertise delen. Daarna presenteerde Daniël Ermens (Ruusbroecgenootschap/Universiteit Antwerpen) de plannen voor de nieuwe online databank Medieval Manuscripts in Flemish Collections (MMFC). In de databank zullen alle in Vlaanderen bewaarde handschriften uit de periode 600-1600 worden beschreven en ontsloten. De realisatie van deze databank hangt ook af van de toekenning van een projectsubsidie. Tot slot vertelde Evelien Hauwaerts (Openbare Bibliotheek Brugge) meer over het International Image Interoperability Framework (IIIF). Vandaag zijn beelden van manuscripten onhandig en instabiel ontsloten. Via IIIF kunnen beelden en metadata van verschillende instellingen op een duurzame wijze samengebracht worden.

Op de website van de Vlaamse Erfgoedbibliotheek vindt u een uitgebreid verslag van de dag, en kan u alle presentaties nog eens rustig nalezen. Een fotoverslag vindt u hier.

Afsluiting door Kathryn Rudy

Het Overlegplatform werd afgesloten met koffie en verse Brusselse wafels, aangeboden door het Koninklijk Conservatorium van Brussel.

Wie dat wilde kon nog de lezing meepikken van Kathryn Rudy van de University of Saint Andrews, door FARO georganiseerd in het kader van het Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed. Kathryn Rudy onderzoekt hoe mensen in de middeleeuwen omgingen met handschriften en hoe gebruikssporen aanwijzingen kunnen zijn voor gewoontes, voorkeuren en rituelen. Zo blijkt het mogelijk te zijn om te achterhalen welke delen van een boek het meest gelezen werden door de vervuiling op elke pagina te meten.

Bron: Vlaamse Erfgoedbibliotheek
Foto: (c) Vlaamse Erfgoedbibliotheek

Annemie Vanthienen