In het midden van de zomervakantie publiceerde de Britse organisatie What works for wellbeing een rapport. Daarin maakte ze een synthese van het bestaande onderzoek naar de rol die immaterieel cultureel erfgoed kan spelen bij het verbeteren van gezondheid en welzijn.

De onderzoekers lichtten meer dan 11.000 studies door en vonden twee manieren waarop immaterieel cultureel erfgoed helpt om het welzijn te vergroten en/of eenzaamheid te verminderen bij participatieve projecten, sport en lichaamsbeweging:

• door het leggen van sociale contacten;
• als hulpmiddel om ermee om te gaan.

We vatten de belangrijkste bevindingen voor u samen.

Sociale contacten leggen

Immatereel cultureel erfgoed biedt kansen voor sociale verbinding. Participatieve cultuur- en sportactiviteiten waaronder muziek, zang, zwemmen en andere vrijetijdsactiviteiten, bieden kansen voor het beoefenen, uitvoeren en delen van gemeenschappelijke culturele waarden of tradities. Deze activiteiten zorgen voor de viering en bevestiging van identiteit en maken positieve sociale connecties en gevoelens van verbondenheid mogelijk.

Hulpmiddel om ermee om te gaan

Door culturele tradities in participatieve cultuur- en sportactiviteiten te ontwerpen en op te nemen, kunnen mensen opnieuw contact maken met hun erfgoed. Dat kan bijvoorbeeld door  gesproken woord, zang, religieuze ceremonies, het delen van maaltijden en poëzie. Dergelijke praktijken bieden mensen bovendien de kans om te delen en elkaar te helpen en stellen hen in staat om zichzelf uit te drukken. Dat creëert op zijn beurt dan weer betekenis en een doel waardoor mensen beter kunnen omgaan met negatieve gevoelens.

Van inzicht naar actie

Het rapport geeft ook enkele tips hoe u bij het ontwerpen en uitvoeren van cultuur- en sportactiviteiten het welzijn kunt bevorderen en inclusiviteit kunt vergroten:

• Immateriële culturele assets worden gekenmerkt door diversiteit en verschil. Subsidiegevers en organisaties die in en met lokale gemeenschappen werken kunnen dit ondersteunen door lokale kansen te bieden aan culturele en sportieve activiteiten die mensen met verschillende en vergelijkbare culturele achtergronden in staat stellen ervaringen uit te wisselen.
• Ga verder dan tolerantie. Door het waarderen en delen van culturele tradities, vaardigheden en praktijken kan welzijn worden bevorderd en eenzaamheid verminderd.
• Bevorder inclusie door participatieve cultuur en sport aan te bieden. Dit moedigt positieve sociale verbindingen en betekenissen aan, wat op zijn beurt een positief effect heeft op welzijn en het verminderen van eenzaamheid.

Foto: Vrijwilligers van Cultureghem nemen deel aan een creatieve workshop in Erasmushuis Anderlecht © Bart De Nil