KADOC toont diverse werking met vier Erfgoedklasbakken

Depot KADOC © KADOC-KU Leuven

Maar liefst vier KADOC-medewerkers stelden zich kandidaat om tijdens de Erfgoeddag-week les te geven in het secundair onderwijs. Zo tonen ze de diversiteit van hun organisatie en werk. Laat ook u zich inspireren door hun voorbeeld?

Erfgoededucatie in secundaire scholen is niet altijd even evident. Uurroosters met lessen van 50 minuten maken het voor vakleerkrachten moeilijk om buiten de lijnen van hun lesuur te kleuren. Naar een museum, archief of andere erfgoedplek trekken, is dan vaak geen optie. Met hun deelname aan het Erfgoedklasbak-initiatief hopen de medewerkers van KADOC-KU Leuven alvast meer door te dringen in dit systeem, nieuwe contacten te leggen en samenwerkingsverbanden te smeden.   

Er komen bij KADOC al wel secundaire scholen over de vloer om te werken met concreet erfgoed. Leerkrachten geven aan over welke thematiek ze willen werken, waarna KADOC-medewerkers hen helpen een keuze te maken uit het ruime bronnenaanbod. Die hulp en expertise bij het vinden van interessant materiaal wordt door leerkrachten erg gewaardeerd. Zo was er een leerkracht godsdienst die wilde werken rond de geschiedenis van religie (en de religieuze ervaring) in onze samenleving. KADOC zorgde er vervolgens voor dat de leerlingen het erfgoed, zoals een catechismus en een reeks processievaandels ook daadwerkelijk konden bekijken en vastnemen.

Ook wanneer leerkrachten willen focussen op historisch onderzoek dat aansluit bij de actualiteit of de leefwereld van jongeren, kan KADOC een selectie van mooi (beeld)materiaal opstellen rond thema’s als verkiezingen, jeugdbewegingen, vrouwenemancipatie en meer. Studenten uit de lerarenopleiding van Thomas More konden op deze manier ook al werken met originele stukken bij een opdracht over de verschillende ideologieën van de 19e en 20e eeuw. 

Tijdens de Erfgoeddag-week maakt KADOC de omgekeerde beweging en trekt het naar de klassen om een lesuur over te nemen van leerkrachten. Wie zijn deze vier KADOC-medewerkers? 

  • Roeland Hermans werkt bij de afdeling communicatie, creatie en participatie. Hij is de initiatiefnemer voor de KADOC-deelname aan Erfgoeddag-week. 
  • Jonas Van Mulder werkt bij dezelfde afdeling en schrijft als redacteur mee aan het tijdschrift Koorts. Jonas focust ook op gedeeld erfgoed, met archiefmateriaal dat internationaal relevant is.  
  • Thomas Peeters werkt bij de afdeling behoud en beheer en focust vooral op audiovisueel erfgoed, met een project rond archivering van sociale media. 
  • Bieke Van Camp werkt bij de afdeling dienstverlening en expertisedeling en focust op religieuze diversiteit. Zij werkt mee aan de voorbereiding van een tentoonstelling over vrijmetselarij. 

De vier KADOC-collega's vertrekken voor hun lesbijdrages vaak van eerdere onderzoeken of soms zelfs van eerdere educatieve projecten.

KADOC-KU Leuven, 'Koorts'. Thomas Peeters over archivering van sociale media © Eva Lynen
Religie in reclame. Bron: KADOC-KU Leuven
Religie in reclame. Bron: KADOC-KU Leuven
KADOC-KU Leuven, Archief Jozefieten: 579, Klasfoto van het Heilige Drievuldigheidscollege in Leuven (1914). Gezeten naast titularis Gabriel Thomas Van Haen zien we de Congolese leerlingen Joseph Liba en Albert Jacques Loubao.
Meesterschootsvel waarop onder andere de tempel van Salomon afgebeeld is. Bron: KADOC-KU Leuven
Bron: KADOC-KU Leuven

Leid ons niet in bekoring: religie en reclame

Zo geeft Roeland graag een lesuur rond de thematiek/titel Leid ons niet in bekoring: religie en reclame. In reclame duiken regelmatig religieuze symbolen en verwijzingen naar de Bijbel op, iets wat leerlingen een andere kijk geeft op reclame. Daarbij vertrekt Roeland van een educatief dossier dat eerder bij een tentoonstelling werd aangemaakt. Dit aanbod was vooral gericht op tso-leerlingen uit richtingen met aandacht voor publiciteit/media/reclame. Weliswaar past deze les ook breder bij een vak als Nederlands. 

The internet is forever

Thomas vertrekt voor zijn les The internet is forever vanuit inzichten die een eerder onderzoek rond sociale media opleverde. Hij laat leerlingen nadenken over welke data op het net komen, en wat voor invloed dat op hen heeft. In tegenstelling tot wat de meeste mensen denken, merkt de erfgoedsector immers dat veel digitale informatie verloren gaat (door gecorrumpeerde data, accounts die verloren gaan …), wat zorgt voor een ‘digitaal zwart gat’. Het lijkt zo eenvoudiger om de periode 1910-1920 te reconstrueren dan de periode 2010-2020. Zo leren de jongeren op een andere en ook kritische manier kijken naar de hen zo gekende mediakanalen. 

Een Congolese prins op Belgische schoolbanken

Jonas vertrekt voor zijn les Een Congolese prins op Belgische schoolbanken vanuit diverse eerdere projecten en van een fotocollectie over Congo uit de jaren 1890. Het vertrekpunt is een in KADOC bewaard portret van een Congolese jongen, die via verschillende omwegen terechtkwam in het Heilige Drievuldigheidscollege in Leuven. Jonas wil enerzijds het historische verhaal bekijken, maar anderzijds ook tonen hoe historisch onderzoek verloopt. Dat opzoekingswerk gebeurt vaak met vallen en opstaan, en levert een fragmentarisch beeld op. Bovendien gaat dit verhaal over gevoelige geschiedenis, en leren de jongeren ook daar oog voor hebben. Dit past dus in een les rond bronnenkritiek of een les geschiedenis, maar evengoed kan het aan bod komen bij een kunstvak aangezien de bronnen vaak visueel zijn (foto’s, schilderij …). Het zou mooi zijn als Jonas met deze les ook terechtkan in de Leuvense school die dit verhaal tot zijn erfgoed kan rekenen. 

Vrijmetselarij als ontmoetingsplaats tussen verschillende religies

Tot slot is er Bieke, in een vorig leven nog leerkracht Frans en geschiedenis. Zij bereidt momenteel een tentoonstelling voor over ‘vrijmetselarij en religies’ die eind april 2022 zal openen. Het klasbakuurtje Vrijmetselarij als ontmoetingsplaats tussen verschillende religies kan zo een inleiding zijn op een bezoek, maar dat hoeft niet. Bieke zal moeten kiezen uit een uitgebreid arsenaal aan bronnenmateriaal (van stripverhalen tot opera’s) dat verwijst naar vrijmetselarij. Alleszins wil ze met deze objecten (al dan niet virtueel) tonen dat vrijmetselarij en religie geen tegengestelde begrippen zijn zoals vaak wordt gedacht. De grondbeginselen van vrijmetselarij zijn vaak gebaseerd op religie en dat maakt deze les interessant materiaal voor vakken levensbeschouwing of geschiedenis. Bieke wil deze les eventueel ook in het Frans geven, waardoor een boeiend erfgoedverhaal ook bij de lessen vreemde talen een plaats kan krijgen.  

De vier klasbakken van KADOC zijn ervan overtuigd dat het format voor deze lessen geen lezing mag zijn. Allemaal gaan ze dus op zoek naar activerende werkvormen. Ook zijn ze op zoek naar wat ze kunnen realiseren in een lesuur van 50 minuten, iets waar wel meer klasbakken mee worstelen. FARO verzorgt samen met OETANG een interessante (en gratis) vorming waar u terechtkan met al uw vragen over werkvormen, lesopbouw (en veel meer). Trekt u ook als Erfgoedklasbak naar de scholen en hebt u interesse in deze vorming? Registreer u hier om deel te nemen. Op deze manier bereidt u het klasbakuurtje voor in februari en maart, met professionele begeleiding.  

FARO: Erfgoeddag - Erfgoedklasbakken

Geraakte u geïnspireerd door de ideeën van KADOC en wil u zelf als Erfgoedklasbak naar de klas trekken? Registreer uw activiteit dan voor 14 januari via deze link. Met deze video tutorial begeleiden we u doorheen de registratie. Liever op papier? Vul dan dit formulier in en stuur het op naar Michelle of Eva.

Op deze manier is er voldoende tijd om leerkrachten te contacteren die rond uw thema willen werken. We herhalen ook de digitale startsessie voor Erfgoedklasbakken op 20 januari. Daar kunt u terecht voor meer informatie over dit traject, en we wisselen er ook graag de eerste ideeën en suggesties uit. Schrijf u hier in voor dit startmoment. 

Geraakte u als leerkracht geboeid door de verhalen van Roeland, Thomas, Jonas en Bieke? Registreer u dan hier om deze (of andere) Erfgoedklasbakken in uw les te kunnen ontvangen. Doe dat liefst voor 14 januari, dan kunnen lokale coördinatoren contact met u opnemen om verder concrete afspraken te maken. Er is ook een aanbod van Erfgoedklasbakken voor de lagere school. 

Foto's: © KADOC-KU Leuven // Tekening uit Koorts © Eva Lynen

eva.begine
erfgoeddag