Erfgoed en sport. Op het eerste gezicht misschien een vreemde combinatie? Integendeel. Sporterfgoed verrijkt de blik van de sportieveling én de erfgoedwerker. De erfgoedcel Brugge heeft onlangs een brochure gepubliceerd om sportclubs te sensibiliseren om met hun erfgoed aan de slag te gaan. Maar er zijn nog vele andere voorbeelden waarbij sportfreaks en erfgoedafficinado’s elkaar hebben gevonden.

Scoor met sportverhalen
We staan er niet altijd bij stil, maar er zit heel wat cultureel erfgoed bij de talloze sportclubs die Vlaanderen rijk is. Denk aan archieven, foto’s, spelerstruitjes, trofeeën … Veel van dit erfgoed zit weggestopt in dozen op zolders bij de clubs zelf of bij hun leden. Niet bereikbaar en niet bekend en misschien zelfs in gevaar omdat niet iedereen het erfgoed van een sportclub naar waarde schat. De erfgoedcel Brugge heeft daarom een brochure uitgegeven, met als titel Scoor met sportverhalen. Deze gratis brochure wil sportclubs helpen om hun erfgoed duurzaam te bewaren en te ontsluiten. Zij is vooral geschreven voor de Brugse sportclubs, maar is vanzelfsprekend ook relevant en inspirerend voor sportclubs over heel Vlaanderen.

Volkssporten, voetbal en wielrennen
De voorbije maanden en jaren zijn er diverse kruisbestuivingen gegroeid tussen de sport- en de erfgoedsector. Denk maar aan de musea die sinds jaar en dag werken rond sportief erfgoed, zoals het Sportimonium of het Wielermuseum. Of aan de volkssporten, die momenteel op heel wat belangstelling kunnen rekenen van erfgoedwerkers. Enkele jaren geleden al liet de erfgoedcel Meetjesland, samen met een aantal andere erfgoedspelers, zich opmerken met een gesmaakte tentoonstelling over de krulbolsport. Momenteel loopt in de Zuidelijke Westhoek het project ‘Suskewiet’, dat de tradities van het vinkenzetten in de kijker wil zetten.

Een dankbaar onderwerp voor een sportief erfgoedproject is natuurlijk voetbal. Het MAS bijvoorbeeld bereidt een project voor om een lokale voetbalheld in de bloemetjes te zetten: Rik Larnoe, die tijdens de Olympische Spelen van 1920 een gouden goal maakte voor België. Verder plant het MIAT in 2015 een reizende expo over fabrieks- en bedrijfsvoetbal. Hiervoor zoekt het museum trouwens nog informatie over voetbalploegen die ontstonden binnen een fabriek of bedrijf.

Ook het wielererfgoed kan op heel wat belangstelling rekenen. Het meest mediagenieke sportieve erfgoedevenement van dit jaar wordt ongetwijfeld 'De Ronde 100'. Op 25 mei 2013 zal het exact honderd jaar geleden zijn dat de eerste Ronde van Vlaanderen zich op gang trok. Naar aanleiding van deze verjaardag ontwikkelde Toerisme Vlaanderen een programma om het wielererfgoed in Vlaanderen toeristisch in de kijker te zetten. In het kader van dit programma hebben ook een aantal erfgoedspelers, zoals Sportimonium en het Wielermuseum, subsidies gekregen om een toeristisch project over wielererfgoed te ontwikkelen.

Een ambitieuze vrijetijdscocktail
Ook binnen het beleid zitten sport en erfgoed dichter bij elkaar dan je zou denken. Binnen een aantal steden en gemeenten zien we dat erfgoed en sport, samen met cultuur en jeugd, zijn samengebracht onder de koepel 'vrijetijdsbeleid'. Dit houdt in dat cultuur, jeugd, sport en erfgoed in eenzelfde afdeling of departement worden ondergebracht, aangestuurd door één afdelingshoofd. Vandaag zijn er al een handvol Vlaamse gemeenten met een vrijetijdscoördinator. Het ziet er sterk naar uit dat deze tendens de volgende jaren nog zal worden versterkt.

De samenwerking tussen de verschillende vrijetijdssectoren is natuurlijk niet evident, omdat ze alle hun eigen kenmerken en cultuur hebben. In het najaar van 2012 heeft FARO meegewerkt aan een vormingreeks over de samenwerking tussen lokale sport-, jeugd-, cultuur- en erfgoeddiensten. Op de website van de VVSG kan je nu enkele presentaties bekijken van deze reeks.