Participatie: stof tot nadenken!
Op 17 mei vond het eerste Participatiecafé plaats in aanloop naar het Groot Onderhoud. Op de agenda: een praktijkvoorbeeld 'van over het muurtje’ m.n. van het Opvangcentrum Linkeroever, een toelichting van Stadsmuseum Lier én een stevig gesprek over wat participatie wel of niet kan betekenen voor de doorsnee erfgoedwerking.
Over het muurtje
Heel wat, zo blijkt uit de banden die de afgelopen jaren gesmeed werden met scholen en verenigingen uit de buurt. Daaronder ook het Antwerpse FOMU, dat geïnteresseerde bewoners van het opvangcentrum jaarlijks de mogelijkheid biedt om een traject te doorlopen in het museum. Naast fotograferen, leren ze er kijken naar en praten over foto’s.
Een essentiële voorwaarde voor iedere samenwerking tussen het opvangcentrum en welke partner(organisatie) dan ook, is dat er gestart wordt vanuit oprechte intenties en dat er echt contact en wisselwerking is. Het mag nooit gewoon gaan om het aan- of afleveren van iets, maar er moet daarentegen altijd iets gebeuren.
Werken vanuit een beslissingsboom
Griet Van Opstal van het Stadsmusum Lier gaat met haar verhaal in eenzelfde geest voort. In de aanloop naar de opening van het toekomstige Stadsmuseum, in september 2018, zette ze samen met De Kleine Expeditie een aantal lokale participatieve praktijken op. Johan Buytaert en Koen Demarsin geven aan dat ze uit al deze praktijken een eerder theoretisch model, of ‘beslissingsboom’, konden synthetiseren. Dit model kunnen ze verder als kader hanteren voor alle cocreatieve praktijken die ze in de toekomst zullen ontwikkelen.
Waarom participatief werken? Op welke vraag of nood ga je als museum wel of niet in? Hoe kan er gewerkt worden zodat het ook de collectie ten goede komt? Het theoretisch kader biedt houvast. Toch zal het niet als een dogma fungeren maar zal het altijd open zijn voor aanpassingen, aanvullingen, wijzigingen … Het is vooral een manier om het denk- en werkproces transparant te maken en te houden.
Een belangrijke reden om het kader uit te werken was bovendien dat het museum de participatieve werking beheersbaar wilde houden en zichzelf vooral niet voorbij wilde lopen ten koste van de kwaliteit van de werking. Bijzonder slim dus om het als museum met minimale personeelsbezetting op die manier aan te pakken. Het Stadsmuseum en De Kleine Expeditie zullen de 'beslissingsboom' die ze uitwerkten in de toekomst delen met het ruimere erfgoedveld, o.a. tijdens het Groot Onderhoud.
Dit eerste Participatiecafé sloten we af met een open gespreksronde over het thema participatie. We gebruikten de vragen op de poster als discussievoer. Een aantal reacties op een aantal van deze vragen kan u in de vorm van quotes bekijken via deze animaties:
- Wat is schijnparticipatie?
- Wat zijn argumenten tegen participatie?
- Wat is de meerwaarde van participatie?
Doe mee!
Het volgende Participatiecafé vindt plaats op 11 september 2018 in de bibliotheek van Genk. De bibliotheek zelf vertelt dan uiteraard over de eigen participatieve werking. Ook Raf Drieskens, huidig burgemeester van Neerpelt, is te gast en licht 'Een hart voor Neerpelt' toe. Aanmelden kan nog steeds en doet u hier. Van harte welkom!
Foto's: Het Participatiecafé in Opvangcentrum Rode Kruis te Linkerover (foto's: Katrijn D'hamers)