De ruimte bestaat uit verschillende zones/onderdelen. Er is bv. het ‘draw and explore’-gedeelte: hier wordt gewerkt met weekthema’s. Tijdens ons bezoek staat het thema 'Kleur' centraal en kunnen kinderen allerlei materialen in verschillende kleuren ontdekken. De ‘storytelling place’ is ingericht met zitbanken en kussens en er bevinden zich heel wat kinderboeken. Er is ook nog een ‘dress up’ (verkleed-)ruimte, een (verduisterde) rustruimte …

De inrichting is druk, met veel prikkels. Het design oogt inmiddels wat oubollig. Met ca. 100.000 bezoekers per jaar lijkt ons dit ook een vrij krappe ruimte. Bethany Farey geeft ook aan dat de ruimte, na 11 jaar, echt aan herziening en herdenking toe is.

In de hands-onruimte vragen we ons af of we de kleine gebruikers van het museum op die manier geen verkeerde museumregels aanleren. Het Learning Team ziet er echter geen graten in. Ze doen projecten waarbij kinderen zelfs nog meer uit de bol kunnen gaan, zoals bv. de Pitter Patter Painters Sessions. Ons lijkt het overdreven, maar het Learning Team is zelf erg enthousiast.

Uit een recente evaluatie, in juni 2017, bleek dat er in 2016/2017 meer dan 129.000 mensen gebruik maakten van de ruimte, wat neerkomt op ca 49% van de bezoekers aan de Walker Art Gallery. Het onderzoek wilde zicht krijgen op het gedrag van de bezoekers aan de explore-ruimte en nagaan of ze ook de museumzalen bezochten of een bezoek brachten aan andere musea in Liverpool. Men wilde ook inzicht krijgen in hoe de bezoekers zich in de explore-ruimte gedroegen, en welke onderdelen ze het interessantst vonden om te gebruiken. 106 vragenlijsten werden ingevuld, soms gedeeltelijk. Van de respondenten:

• kwam 72% hoofdzakelijk naar het museum voor The Big Art;
• kwam 60% met een specifiek doel, voor een specifiek onderdeel;
• kwam 32% voor de eerste maal;
• was 50% een regelmatige bezoeker;
• ging 47% nadien nog op bezoek in de museumzalen;
• ging 21% ook langs de shop, en 38% langs de cafetaria.

De grootste groep kinderen was jonger dan 5 jaar. Bijna iedereen was zeer positief over de ruimte en de medewerkers.

Wij hopen dat de restyling spoedig zal gebeuren en dat de ruimte er dan rustiger en hedendaagser zal uitzien.

FORUM

De verwachtingen zijn alvast hooggespannen, want de explore-ruimte FORUM van de expo Coming Out, die we ook bezochten, was zeer geslaagd. Coming Out brengt de 50e verjaardag van The Sexual Offences Act van 1967 in beeld. Deze expo beantwoordt aan een maatschappelijke noodzaak, want discriminatie van de LGBT+ community is nog steeds een feit. In de expo krijg je aan de hand van kunstwerken een beeld van de acties van deze LGBT+ beweging sinds 1967.

In de explore-ruimte FORUM komen zowel historische, sociale als politieke thema’s en aspecten uit de expo en de beweging aan bod, en worden specifieke termen verklaard. Er wordt ook gelinkt naar het persoonlijke leven van de gebruikers van de ruimte: bezoekers worden uitgenodigd om reacties en ideeën op te schrijven.

De inrichting van de vrij grote ruimte is rustig. Er zijn verschillende opdrachten, wat de ruimte geschikt maakt voor verschillende leeftijden. De ruimte kan gebruikt worden door schoolgroepen, families, jongeren en volwassenen in de vrije tijd. De ruimte lijkt ons zowel geschikt voor gebruik door groepen met gids als door individuele bezoekers. Er zijn doe-activiteiten. Tegelijkertijd is het ook een leesplek, of een plek voor gesprek.

Ten opzichte van de Big Art-ruimte vormt FORUM een groot contrast. Dit oogt veel rustiger en hedendaagser. Heel fijn om te zien en te horen van Bethany Farey van het Learning Team dat men ook voor de Big Art-ruimte deze kant op wil.

Mijn algemene bedenking bij deze studietrip is dat de bezochte musea erg hun best doen om ervoor te zorgen dat ze een divers publiek  bereiken en dat ze een afspiegeling zijn van de samenleving. Deze diversiteit is telkens het resultaat van een intense samenwerking tussen directie, conservatoren, curatoren en het learning team. Dit leidt tot een diversiteit in aankoopbeleid, expo’s (georganiseerd door curatoren met diverse achtergrond, met deelname van kunstenaars met een diverse achtergrond) en publieksaanbod.

Wij, de musea in Vlaanderen en Brussel, zullen dringend ons beleid moeten aanpassen als ook wij een  publiek willen bereiken dat een afspiegeling is van de samenleving. Veel dank voor de kans die ons geboden werd om deze inspiratieweek te kunnen meemaken. Enkel door te gluren bij de buren kunnen we onze horizon verruimen.”

Little Liverpool

Nadia Babazia: “Er was eens, lang geleden, in een land hier niet zo ver vandaan een spin. De spin heette Winnie en was met de bananenboten in Liverpool terechtgekomen. In het Liverpool Museum vond ze haar nieuwe thuis. Elke dag tussen 10 en 17 uur kunnen kinderen onder de 7 jaar en hun ouders of begeleiders samen met Winnie gratis op ontdekking in Little Liverpool, een museum op maat van de allerkleinsten.

Little Liverpool opende in 2011 de deuren als vast onderdeel en aparte ruimte van het Liverpool Museum, een stadsmuseum dat de rijke geschiedenis van Liverpool vertelt aan zijn stadsbewoners. Toeristen zijn meer dan welkom in dit mooie gebouw met een rijke collectie, maar in de eerste plaats moet dit een plek zijn waar de inwoners van Liverpool trots zichzelf en hun verhalen herkennen, ook de allerkleinsten.

Wat vooraf ging aan Little Liverpool was een lange intense voorbereiding waarbij een klas van vierjarigen partners in crime waren met het museumteam om een unieke tentoonstelling en belevingsparcours te maken. Abdelrahman, Abdishakur, Abdulsalam, Afra, Arron, Braaha, Callum, Hajr, Iman, Korben, Layna, Maran, Milleke, Mohamed, Muna, Mustafa, Nsuku, Riham, Sarah, Shad, Shahen, Sozy, Wa’il, Waseem, Yassin, Yousran, Yusef, Zach en Zachery creëerden samen met illustratrice Kate Pankhurst Winnie, de spin van Little Liverpool, kozen objecten, spraken audio in en testten alles. Echte cocreatie op kindermaat.

Om een bezoek zo goed mogelijk te laten verlopen wordt er gewerkt met tijdsblokken. Maximum 50 personen kunnen per keer binnen in Little Liverpool. Natuurlijk is er een buggyparking en een plek om te verschonen. Voor de baby’s is er een speciaal nest waar ze in alle rust en veiligheid kunnen ontdekken, voelen, vallen en opstaan. 

Maar de keuze om te werken met en voor de allerkleinsten in een museale context heeft zo zijn consequenties: curatoren moeten leren leven met het feit dat het volledige verhaal onverteld blijft, het belevingsparcours met water is duur en onderhoudsintensief, hands-on betekent ook meer risico op defecten, dus de reparatiewerken moeten erbij genomen worden. Gelukkig weegt dit niet op tegen de hoge bezoekerscijfers en de verschillende doelgroepen die Little Liverpool mag ontvangen. Op korte tijd ontpopte Little Liverpool zich als place to be voor scholen, kindercrèches, moedergroepen, vadergroepen en projecten met vluchtelingen. Voor kinderen met autisme zijn er speciale ‘early mornings’. Kortom, een familiemuseum voor iedereen!

Of hoe musea prachtige verhalen vertellen, maar ook een andere maatschappelijke rol hebben. Op een originele, lichte en ontspannen manier ouders versterken in hun rol van opvoeder en kinderen de kans geven om op verschillende manieren te ‘leren’ en talenten te ontdekken. De collectie van het museum is hierbij een startpunt. Het eindpunt is volgens mij een frisse, open kijk op opvoeden, samen (leren) en vooral samen een leuke tijd doorbrengen.

Ik kijk persoonlijk al uit naar Little Antwerp, een verhaal over Antwerpen, aan de Schelde, gemaakt samen met en voor kinderen. Alle kinderen van ’t stad. Waarbij het museum niet alleen een plek is om te bezoeken maar om te zijn, waar kinderen ontdekken, samen leren en vooral genieten van een gezellig ontspannen moment met hun ouders. En het museum voor iedereen een inspirerende plek wordt waar niet enkel de collectie tot leven komt, maar kinderen aan de slag gaan en ongekende talenten ontdekken. En ouders glimlachend buitenstappen. Alle ouders van ’t stad.”

International Slavery Museum en Merseyside Maritime Museum

Geertje Cools: “ In het Verenigd Koninkrijk is de superdiverse maatschappij voor een stuk ook het gevolg van de overzeese, koloniale geschiedenis van het Empire. We zijn benieuwd op welke manier het International Slavery Museum en het Merseyside Maritime Museum hiermee omgaan in hun opstelling, publieksbemiddeling, en hun werking met de diverse gemeenschappen in de stad.

Beide musea maken deel uit van National Museums Liverpool. Het museum over slavernij bevindt zich op de bovenste verdieping van het gebouw van het maritiem museum en is tien jaar oud. Er is een uitbreiding gepland met ruimte voor educatieve programma's, onderzoek en activiteiten voor de gemeenschap. Nu valt vooral de drukke opstelling op, met een verhaal over West-Afrika waarbij veel objecten en kunstvoorwerpen worden getoond, het historische verhaal van de trans-Atlantische slavenhandel waarin Liverpool als haven een belangrijke rol speelde, en ook de erfenis van slavernij wordt belicht, waaronder thema's als racisme en muziek.

Er is eveneens aandacht voor hedendaagse vormen van slavernij en kinderarbeid aan de hand van getuigenissen die worden getoond op schermen. Mensen vertellen over hun eigen ervaringen. Het museum neemt duidelijk een standpunt in tegen slavernij en voor mensenrechten. Continuing the Journey is een multimediacollectie met interviews, foto's en film die ter plekke wordt voorgesteld maar die ook online ontsloten is. Verhalen van mensen die nu in Liverpool wonen of er geboren zijn maar wier roots in Afrika liggen, worden zo verzameld, bewaard en getoond.

Het museum betrekt de zwarte gemeenschap op meerdere manieren, onder andere via gesprekken en rondleidingen met mensen wier verhaal in de opstelling wordt getoond. Zo was Barbara Tasker, wiens voorouders deels slaven en deels zeelui waren, met veel passie leerlingen aan het bevragen. "Waren jouw grootouders Iers, Schots of Italiaans? Waar gingen ze naar school?" Ze spoorde de groep op een enthousiaste manier aan om onderzoek te doen naar hun familiegeschiedenis, en de jongeren hingen aan haar lippen.

Het International Slavery Museum organiseert ook archiefworkshops voor inwoners van Liverpool. Onder het motto 'vertel je eigen verhaal' worden mensen gestimuleerd en opgeleid om vooral oude foto's op een goede manier te bewaren. Het museum werkt hiervoor samen met een jongerenorganisatie in een buurt waar veel mensen wonen van Pakistaanse, Japanse en Italiaanse afkomst. Met het project Hidden Histories, Hidden Historians wil het museum ook aantonen dat diversiteit een gemeenschap sterker kan maken.

In het Merseyside Maritime Museum wordt de diverse maatschappij net iets minder gerepresenteerd. Scheepsbouw staat in de kijker, de lokale rederij Cunard Line, en enkele bekende schepen zoals Lusitania en Titanic (een schip van rederij White Star Line, in 1869 opgericht in Liverpool). In de kelder is er een opstelling met als titel Emigranten naar een Nieuwe Wereld maar mensen komen er amper aan bod. Het is opnieuw vooral een verhaal van schepen, met veel decor en ouderwetse scenografie, en er wordt geen link gelegd met hedendaagse migratie. Het is natuurlijk een maritiem museum, de focus ligt anders, maar het opnemen van verhalen van mensen van vroeger en nu, wat de bovenburen van het Slavery Museum wel doen, en bij ons ook in het Red Star Line Museum gebeurt, kan meer bezoekers van verschillende achtergronden aantrekken.”

Foto's:

• Foto's genomen tijdens het werkbezoek.
• Albert Dock Merseyside Maritime Museum. Wikimedia Commons, Mieszko64.

Meer informatie over de studietrip naar het Verenigd Koninkrijk vindt u op deze pagina, waar u meteen ook een overzicht vindt van alle blogberichten in het kader van de reis.