Overlegplatform bibliothecair erfgoed
Op 19 november vond het negende Overlegplatform voor erfgoedbibliotheken in Vlaanderen en Brussel plaats. Dit forum bood de kans om in dialoog te gaan en informatie uit te wisselen over werken met bibliothecair erfgoed. De Vlaamse Erfgoedbibliotheken en de VVBAD organiseerden deze editie in Leuven, bij Leercentrum Agora en KADOC.
Vrijwilligerswerking
Het voormiddagprogramma startte met een verwelkoming door Mel Collier, voorzitter van de Vlaamse Erfgoedbibliotheken, en Kim Christiaens, directeur van KADOC. Nadien deelde Katrien Weyns de ervaringen van KADOC met vrijwilligerswerking. KADOC probeert een aantrekkelijke organisatie te zijn voor vrijwilligers door in te zetten op het Flexivol-model. Dit model werd door Katharine Gaskin opgesteld voor het Institute for Volunteering Research. Het staat voor Flexibility, Legitimacy, Ease of access, Xperience, Incentives, Variety, Organisation, Laughs. Aan de hand van dit model probeert KADOC een duurzaam vrijwilligersbeleid uit te bouwen dat tegemoet komt aan de behoeften van de vrijwilligers.
Katrien ging in op de ruime waaier aan taken die KADOC-vrijwilligers uitvoeren. Zo voeren sommige vrijwilligers onderzoekstaken uit, terwijl anderen de registratie in de online databank ODIS verzorgen. Weer anderen zijn bedreven in het herverpakken en beschrijven van archief, het vergelijken van publicaties om bepaalde collecties aan te vullen, het digitaliseren van periodieken … Daarbij ziet KADOC een verschuiving: terwijl vrijwilligers vroeger voor een zeer lange periode geëngageerd waren en vaak meerdere dagen per week naar de werkvloer kwamen, zijn er nu vaak kortere vrijwilligerstrajecten met ook minder uren of dagen per week vrijwilligerswerking.
Tijdens de coronacrisis probeerde KADOC in verbinding te blijven met zijn vrijwilligers. Toch vielen er het voorbije jaar een aantal vrijwilligers uit die voordien vooral fysiek erfgoedwerk deden, iets wat tijdens de coronacrisis niet kon doorgaan. Daarnaast zijn er ook voorbeelden van vrijwilligers die omwille van het verplichte thuiswerken hun eerder opgedane ervaring gebruikten om nieuwe taken op te nemen. Katrien gaf het voorbeeld van Guido De Bergh, die voordien veel ervaring opbouwde met het digitaliseren van parochiebladen en zich in het voorbije jaar engageerde om interviews uit de collectie van Stefaan Top te visioneren en van thuis uit te beschrijven, waardoor hij zeer actief bleef als vrijwilliger.
Daarnaast is er een projectverantwoordelijke die de inhoudelijke vrijwilligersopvolging doet. Voor de museumbibliotheek is dat Anne Liefsoens. Ze belichtte het ruime takenpakket dat vrijwilligers uitvoeren en gaf nadien het woord aan Zanne Ringoot en Joost Tresignie, twee vrijwilligers die gepassioneerd spraken over hun werk bij Museum M.
Zanne Ringoot is vrijwilliger Ondersteuning bij de M-bibliotheek. Ze zorgt er mee voor dat alle boeken na raadpleging correct teruggeplaatst worden op de rekken. Samen met andere vrijwilligers herverpakt ze de publicaties en bijlagen die te fragiel zijn om op rek te staan, en helpt ze bij het uitvoeren van archiveringsacties. Joost Tresignie gaf uitleg over de M-EHBO-Boekenclub, die hij als vrijwilliger opzette. Deze boekenclub biedt eerstelijnszorg aan moderne boeken en kostbare oudere werken via vijf fases: conditiecheck en vervolledigen van een schade-inventarisformulier, droogreinigen, eerstelijnszorg, registratie in het collectieregistratieprogramma en herverpakking en standplaatsing.
Werken met stagiairs en sociale tewerkstelling
De Erfgoedbibliotheek Hendrik Concience heeft al bijna 20 jaar ervaring met dit soort tewerkstelling. Alexandra deelde praktische informatie, gaf voorbeelden van goede en minder goede ervaringen en benadrukte het doel van deze sociale tewerkstelling: mensen ervaring en kennis laten opbouwen met als doel op de reguliere arbeidsmarkt terecht te komen. Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience heeft een hele ploeg sociaal tewerkgestelden. Via een filmpje konden we met hen kennismaken en gaven ze informatie over hun achtergrond, takenpakket, traject …
Tijdens de lunch werd er nagepraat over de presentaties over en door vrijwilligers, stagiairs en sociaal tewerkgestelden. Er werd ook een rondleiding gegeven in KADOC.
De namiddag stond in het teken van het nieuwe beleidsplan van de Vlaamse Erfgoedbibliotheken. Na een korte voorstelling van het VEB-team werd er in drie brainstormsessies nagedacht over de noden van erfgoedbibliotheken, de trends rond bibliothecair erfgoed en de dienstverlening die de Vlaamse Erfgoedbibliotheken daarrond kan ontwikkelen.
Hier vinden jullie de presentaties van het Overlegplatform.
Foto’s: Presentaties van Katrien Weyns, Anne Liefsoons en Alexandra Noël // Sfeerbeelden van het overlegplatform en de rondleiding in KADOC. © Vlaamse Erfgoedbibliotheken
