Vrijdag 22 april 2011 werd JHOVE2 gelanceerd. Het welbekende validatieprogramma JHOVE is reeds jaren een belangrijk werkinstrument van de digitale archivaris. In dit bericht geven we een beknopt overzicht van de nieuwe mogelijkheden (en beperkingen) van JHOVE2.

J-wat?
JHOVE  staat voor 'JSTOR/Harvard Object Validation Environment'. Dit programma werd in 2005 ontwikkeld door JSTORE (nu Portico) en de universiteitsbibliotheek van Harvard. Het programma laat toe uiteenlopende soorten bestandsformaten te valideren. Veel digitale depots controleren de bestanden die ze opnemen door middel van dit programma. De gebruiksvriendelijke interface laat digitale archivarissen toe om ad hoc een bestand te valideren.

Er kwam ook kritiek op JHOVE. Sommige formaten werden niet goed gevalideerd. Zie onder meer de JPEG2000 discussie in de Digitaliseringsgroep van FARO. Onlangs koos het Archipelproject voor 'concurrent' DROID als validatieprogramma in hun demonstrator van een digitaal depot. Dit eveneens door onvrede over de kwaliteit van de validaties. 

JHOVE2
De nieuwe versie is ontwikkeld door de Library of Congress, Portico, de California Digital Library en Stanford University. Voor bepaalde modules zijn ook andere partners betrokken zoals de Archives de France. Men kon reeds geruime tijd een prototype van dit programma downloaden. Nu is er een eerste officiële release van JHOVE2. Ook na deze release werkt men verder aan JHOVE2. In de toekomst zal men verschillende nieuwe modules uitbrengen waardoor JHOVE2 meer formaten zal ondersteunen. Samen met de release verschijnt een handleiding met voornamelijk instructies voor de installatie.

Formaten
JHOVE2 ondersteunt een hele reeks formaten. Van sommige formaten ondersteunt JHOVE2 verschillende versies of substandaarden. Deze zijn eveneens vermeld. Een overzicht:

• SGML
• Shapefile: Main, Index, dBASE
• TIFF: TIFF 4-6, Class B, G, R, P, Y, TIFF/IT, TIFF/EP, Exif, GeoTIFF, DNG
• UTF-8: ASCII
• WAVE: Broadcast WAVE
• XML
• Zip

Een nieuwigheid is de validatie van ICC-profielen (ook: kleurprofielen) die in afbeeldingen zijn ingebed. Deze zorgen voor een uniforme opslag en reproductie van kleur.

Toekomstige versies van JHOVE2 zullen ook de volgende formaten ondersteunen:

• ARC
• Gzip
• Grid
• NetCDF
• JPEG2000: JP2, JPX
• PDF: PDF 1 - 1.7, PDF/X-1, PDF/X -1a, PDF/X -2, PDF/X -3, PDF/A-1

JHOVE2 ondersteunt enkele formaten niet, die JHOVE wel ondersteunde. Het gaat om AIFF, GIF en JPEG. Wegens budgettaire beperkingen werden deze geschrapt.

Gebruiksvriendelijk?
De oude JHOVE bevat een grafische interface. Die laat de eindgebruiker toe op een eenvoudige, gebruiksvriendelijke manier bestanden te valideren. JHOVE2 bevat geen grafische interface meer. De functionele eisen van het programma stellen zelfs expliciet dat een dergelijke interface “not a requirement” is. Dit is een bijzonder spijtige zaak. Het programma kan enkel via de command line aangesproken worden. Voor de gemiddelde erfgoedmedewerker is dit geen vanzelfsprekendheid. De verspreiding van JHOVE2 zal hier ongetwijfeld onder lijden.

Addendum 13-12-2011:

CEST publiceerde een handleiding voor het gebruik van JHOVE2.