Archief Gent werd opgericht in 2017 na de fusie van het Stadsarchief Gent en het Archief OCMW Gent. Het archief beheert een grote collectie ingelijste stukken (schilderijen op doek, prenten, tekeningen, foto’s …) en stukken op paneel (tentoonstellingspanelen, fotoprints op paneel …). Voor de berging van al deze stukken ging het archief op zoek naar een kostenefficiënte oplossing op korte termijn, zonder grote infrastructurele ingrepen. Het klopte daarvoor onder meer ook bij FARO aan. We vroegen Guy Dupont, Collectiebeheerder Archief Gent, naar zijn ervaringen met het project en met FARO. Een interview.

Met welke uitdagingen moest u rekening houden?

Guy Dupont: "De ‘kunstkamer’, het depot voor de museale collecties van het vroegere Archief OCMW Gent aan de Neermeerskaai, is uitgerust met verrijdbare schilderijenrekken. Die hingen echter al volledig vol. Het vroegere Stadsarchief Gent, sinds 2005 gevestigd in De Zwarte Doos aan de Dulle-Grietlaan in Gentbrugge, had helemaal geen aangepaste rekken voor de berging van ingelijste stukken. Verpakt in bruin pakpapier of polyethyleenfolie (foam) stonden ze daarom op de grond in het depot en tegen een muur, een kast of elkaar geleund. Andere lagen, soms in stapels, op legborden in een archiefrek. Helemaal geen ideale situatie dus voor de goede bewaring en de vlotte toegankelijkheid van deze soms fragiele stukken.

Na de fusie van de twee archiefdiensten werden acht (na de verbouwing: vier) depotruimtes in De Zwarte Doos volledig heringericht met nieuwe Sysco® vaste archiefrekken van Bruynzeel. Naast de standaard archiefrekken van 40 cm diep kwamen er langs de gemene muren van deze vier nieuwe depotruimtes (vaste) rekken van 80 cm diep voor de berging van grote formaten. Die waren initieel bestemd voor prentendozen, affichemappen, maquettes en andere stukken en dozen die liggend worden bewaard. Maar daarmee hadden we nog geen oplossing voor de ingelijste stukken."

Hoe heeft FARO u geholpen?

Guy Dupont: "In 2019 klopten we aan bij FARO. Een adviseur van FARO stelde ons meteen een aantal praktische, tijdelijke of meer duurzame, oplossingen voor, voor de staande berging van onze ingelijste stukken. Een ervan was het ombouwen van een aantal van onze bestaande archiefrekken tot schilderijenrekken door Bruynzeel. Hierbij worden de bestaande legborden vervangen door geperforeerde legborden en verticale stalen stangen. Om de stukken te beschermen tegen mechanische schade konden ze best op polyethyleenfolie geplaatst worden. Er werd ook voorgesteld om contact op te nemen met de collega’s van Museum M omdat zij praktijkervaring hebben met dergelijke Bruynzeel-rekken voor hun schilderijen.

Bijkomend advies kregen we dus van de collega’s van Museum M in Leuven, die dit systeem al gebruiken voor de berging van hedendaagse ingelijste werken. Depotbeheerder Benedicte Dierickx merkte op dat de stangen van Bruynzeel niet gecoat zijn en dus afgeschermd moeten worden. Ze gaf ook tips voor het installeren van het systeem. We besloten om voor dit systeem te kiezen, maar de installatie wel door Bruynzeel zelf te laten uitvoeren. Om te berekenen hoeveel geperforeerde legborden en stangen we nodig hadden, maakten we op voorhand een inventaris van de te bergen stukken, ingedeeld volgens formaat.

Tijdens dit project kregen we ook nog een tip mee van collega Bram Janssens, depotbeheerder bij het STAM. Om de lijsten te isoleren van de legborden en de stangen en ze te beschermen tegen beschadiging gebruiken we u-profielen en hoekprofielen uit polyethyleenschuim."

Bent u tevreden over het eindresultaat?

Guy Dupont: "We willen alvast FARO en Museum M Leuven bedanken voor hun waardevolle adviezen en het delen van hun ervaringen. Algemeen zijn we zeer tevreden over het nieuwe bergingsysteem. Enkele kleine minpunten zijn dat de stangen maar enkele millimeter dik zijn en buigbaar, wat de installatie vergemakkelijkt, maar de stangen ook doet doorbuigen bij belasting van een zwaarder en groter formaat. En omdat de metalen draadstangen los in de perforatie zitten en niet vastgezet zijn, rammelen ze bij het manipuleren (insteken en uithalen) van de stukken.

Tips en suggesties van collectie/depotbeheerders en experten erfgoedbehoud zijn en blijven altijd welkom."