Gezocht: erfgoedobjecten als dragers van stereotiepe beelden over culturen en religies

De missiespaarpot met een knikkend zwart beeldje op de toonbank van de winkel, een Indiaan met pluimen en vredespijp op een reclameposter, een beeldje van een 'typische koloniaal' met tropenhoed … deze voorbeelden zullen veel mensen bekend voorkomen. Ze stammen uit een tijd waarin 'de (cultureel of etnisch) andere', vaak stereotiep werd afgebeeld: een Afrikaan met kroeshaar en dikke rode lippen of een Indiaan met pluimen en speren.  Deze stereotiepe beeldvorming vinden we terug in tal van voorwerpen uit het dagelijkse leven van toen: affiches, speelgoed, boeken, strips, reclame … Meestal stelde niemand de vooroordelen die deze voorwerpen uitdroegen in vraag. Dit hing samen met de context van kolonialisme en westers superioriteitsdenken.

Zo’n voorwerpen zijn vandaag minder aanwezig in het straatbeeld, maar nog wel te vinden op zolder, in een oude kast, of in het archief van een lokale vereniging. ORBIT will in Brussel op zoek gaan naar dit soort spullen en hun herkomst proberen te achterhalen. Bedoeling is om te kijken naar de context waarin ze gemaakt werden en de vooroordelen die ze uitdragen in vraag te stellen. Niet alleen in het verleden waren gebruiksvoorwerpen drager van stereotiepe denkbeelden. Hedendaagse reclameboodschappen of speelgoed staan vaak nog steeds bol van vooroordelen. Door op zoek te gaan naar oude voorwerpen die stereotypen uitdroegen, wil ORBIT het debat rond beeldvorming over 'de andere', zowel vroeger als nu, verder voeden.

ORBIT wil deze voorwerpen aan het brede publiek tonen, en op zoek gaan naar hun verhaal en de context waarin ze ontstonden. 

Heeft u zo’n voorwerp of kunt u helpen met de zoektocht? Neem dan zeker contact op met sien@orbitvzw.be

Katrijn Dhamers