We leven in een tijd waarin erfgoedobjecten steeds meer aan waarde winnen. Ze krijgen specifieke betekenissen, als een toetssteen voor identiteiten. Of ze drukken een bepaalde trots uit en onderstrepen de nationale cultuur. Antropologen die in of voor musea werken, maar ook curatoren en andere erfgoedprofessionals worden steeds vaker geconfronteerd met allerlei uitdagingen. Verschillende groepen voelen zich immers emotioneel of spiritueel verbonden met objecten in museumcollecties, en laten dat ook duidelijk(er) blijken. En daarmee worden er concurrerende eisen aan die objecten gesteld. Dan is de vraag: hoe kunt u als museumprofessional hiermee omgaan? 

Tijdens een masterclass op 28 mei (Brussel, FARO, 10.00 - 13.00 uur) onderzoeken we samen met Kathleen Adams (Loyola University Chicago) een waaier aan ervaringen, ethische dilemma's en strategieën waarmee museumprofessionals en antropologen in hun praktijk kunnen worden geconfronteerd. Dat gebeurt heel concreet aan de hand van casestudies met voorwerpen uit Indonesië, de Filipijnen, Nieuw-Zeeland, Noord-Amerika en de 20e-eeuwse Amerikaanse sculpturen van Malvina Hoffman.

Deze masterclass wil leerzame lessen bieden over de successen én valkuilen die gepaard gaan met de pogingen om de vele tegenstrijdige verwachtingen van gemeenschappen met betrekking tot voorwerpen in museumcollecties aan te pakken. Want wat zijn bijvoorbeeld de voor- en nadelen van deze benaderingen om deze casussen op een ethische manier aan te pakken? Het gaat onder meer over cocuratorschap, digitale en fysieke reproducties, 3D-prints, maar ook om fysieke repatriëring naar de gemeenschappen van herkomst en/of naar musea die zijn gevestigd in die gemeenschappen. Ook wordt ingegaan op de kritische rol van veldonderzoek en de antropoloog als een cultuurmakelaar van deze processen.

Over de spreker

Kathleen Adams is een gerenommeerde professor in antropologie aan de Loyola-universiteit van Chicago. Na jaren veldwerk bij de Toraja (Sulawesi, Indonesië) doctoreerde zij in de socioculturele antropologie. Haar academische carrière vanaf 1978 tot op heden is indrukwekkend. Zij is een leidend expert over de Indonesische en Zuidoost-Aziatische cultuur, maar heeft nog veel meer pijlen op haar boog. Zo doceert ze onder meer ook over kritische toerismestudies, voeding, mondialisering en lokale culturen. Ze is een gevierd spreker op congressen over de hele wereld en heeft tientallen publicaties op haar naam.

Sinds haar veldwerk op Sulawesi is ze ook heel erg begaan met restitutie van gestolen voorwerpen, omdat ze daar zelf ervoer hoe tautaubeelden werden geroofd en naar het buitenland getransporteerd. Als gastredacteur bij het speciale nummer van Volkskunde dit najaar over dekolonisatie en restitutie probeert ze daaraan gestalte te geven.

Deelnemen is gratis, inschrijven kan via de kalender van FARO.
Masterclass in samenwerking met UNESCO leerstoel Critical Heritage Studies VUB.

Meer lezen

Deze masterclass loopt binnen het traject 'conflict en meerstemmigheid'. Lees ook deze eerdere berichten over dit onderwerp:

• Ontleren is het nieuwe dekoloniseren
• Oproep 'Sorry is een begin'
• Nederlandse plannen voor herkomstonderzoek koloniale collecties
• Nederlands Nationaal Museum van Wereldculturen publiceert richtlijnen voor teruggave van objecten
• Wat met de teruggave van menselijke resten?
• New Narratives: collecties en tentoonstellingen anders bekeken
• Het belang van erfgoedactivisme
• Wanneer is erfgoed controversieel?

Foto: Albert Dezetter via Pixabay, CC0