Superdiversiteit

De etnisch-culturele diversiteit in Europa neemt verder toe. In steden als Brussel of Rotterdam vormen mensen met wortels in migratie al de meerderheid van de stadsbewoners. Volgend decennium is dat ook in Antwerpen een realiteit. Migratie verandert onze samenleving. Op een halve eeuw tijd evolueerden we tot een echte migratiesamenleving. Stedelijkheid vandaag is leven in superdiversiteit.  

Die diversiteit ligt echter nog altijd gevoelig. Ze roept onzekerheid en weerstand op. We blijven denken in verouderde wij-en-zij-opdelingen, waar de werkelijkheid al veel hybrider en complexer is. Hoe verandert superdiversiteit onze samenleving? Hoe leven we samen in superdiversiteit? En stellen we de juiste vragen? Het armoederisico bij mensen van andere etnische afkomst is onaanvaardbaar hoog en vele jongeren hebben moeite om hun plek te vinden.

Welke uitdagingen brengt superdiversiteit mee voor musea? Welke rol kunnen musea spelen in het realiseren van betrokkenheid met de bewoners en het creëren van burgerschap in de samenleving? Superdiversiteit houdt musea een spiegel voor: over wat er vandaag in onze musea al dan niet te beleven valt. En daar valt heel wat uit te leren.

Op 26 mei 2014 verzorgde Dirk Geldof een lezing over superdiversiteit. Hij is auteur van ‘Superdiversiteit. Hoe migratie onze samenleving verandert.’ Hij gaf zijn visie op superdiversiteit en de uitdagingen die dit meebrengt voor de samenleving. Dirk Geldof is socioloog en auteur van diverse boeken over onder andere armoede en sociale uitsluiting. Hij geeft les aan het Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen (Brussel) en aan de Karel de Grote-Hogeschool (Antwerpen).

Tijdens een panelgesprek na de lezing reageerden diverse experten op de gestelde uitdagingen. Waar liggen kansen? Waarop moeten we inzetten? Hoe kunnen we er klaar voor staan? Van het panel maakten onder andere Sebastiaan Engelborghs (UAntwerpen), Vik Leyten (KMSKA), Rachid Atia (Atlas Publiekswerking) en Jan Eijkelenburg (JES) deel uit.

Sebastiaan Engelborghs (°1970) is neuroloog en specialist in neurologische revalidatie. Hij is gespecialiseerd in neurodegeneratieve hersenziekten die tot dementie leiden en is coördinator van de geheugenkliniek van ZiekenhuisNetwerk Antwerpen (ZNA). Sebastiaan Engelborghs is tevens als hoogleraar neurowetenschappen-neurochemie verbonden aan de Universiteit Antwerpen. Binnen het Antwerpse Instituut Born-Bunge is hij directeur van BIODEM, het Referentiecentrum voor Biologische Markers van Dementie. Zijn wetenschappelijke onderzoek spitst zich toe op een verbeterde vroegtijdige diagnostiek van de ziekte van Alzheimer en andere neurodegeneratieve hersenziekten die tot dementie kunnen leiden. In dat verband maakt hij deel uit van verschillende Europese en internationale werkrgoepen en is hij coauteur van de nieuwe diagnostische criteria voor de ziekte van Alzheimer.

Vik Leyten is Directeur Marketing, Communicatie en Educatie in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA), een van de vijf wetenschappelijke instellingen van de Vlaamse overheid en het grootste museum in het Vlaamse museumlandschap. Eerder was hij hoofd marketing en communicatie bij de Vlaamse Opera. Hij studeerde Germaanse talen, algemene literatuurwetenschap en bedrijfseconomie aan de KU Leuven.

Rachid Atia is medewerker van de publiekswerking van Atlas. Atlas is het stedelijk centrum voor diversiteit en inburgering van de stad Antwerpen.

Jan Eijkelenburg (°1977) studeerde Sociale en Culturele Agogiek aan de VUB. Tussen 2001 en 2004 werkte hij als stafmedewerker in Gemeenschapscentrum De Vaartkapoen (Molenbeek) waar hij zijn kennis van de organisatie van cultuurprojecten verdiepte. De link met jeugdwerk werd gemaakt wanneer hij als coördinator in jeugdcentrum Vizit (Wilrijk) aan de slag ging. Sinds 2008 werkt hij in JongerenCompetentiecentrum De Branderij (Borgerhout), een van de Antwerpse vestigingen van JESvzw. Als adjunct-coördinator ondersteunt hij zowel de coördinatie als de algemene werking, op zakelijk en inhoudelijk vlak. Daarnaast volgt hij er met bijzondere aandacht de diverse cultuurprojecten op.

Katrijn Dhamers