In Antwerpen, Gent en Brussel (maar ook elders) gonst het van de erfgoedinitiatieven voor NT2-cursisten. In Brussel nam men de voorbije drie edities van de Museumweken te baat om even terug te blikken op de leerprocessen. In Gent trapt het MSK dan weer de methodiek van gesprekskaarten af.

Op stap met de klas: NT2-museumweken in Brussel

Veel anderstaligen leren Nederlands. Maar kunt u hen via dat Nederlands ook naar cultuur en erfgoed leiden? Het Huis van het Nederlands Brussel en zes Brusselse musea staken de koppen bij elkaar en lanceerden in 2016 de NT2-Museumweken. Twee weken lang kunnen Brusselaars die Nederlands leren musea ontdekken en zo hun Nederlands oefenen. Isabel Vermote van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België (KMSKB), NT2-lesgever Mieke Anthuenis en Lana Troch van het Huis van het Nederlands Brussel (het Huis) delen hun ervaringen.

De derde editie van de NT2-Museumweken zit er intussen op. Hoe is dit initiatief ontstaan?
Lana: "Veel Brusselaars weten niet waar ze buiten de les hun Nederlands kunnen oefenen. Vanuit het Huis creëren we daarom verschillende projecten met de vrijetijdssector, zoals deze Museumweken. We hopen met dit project dat cursisten ook buiten de les hun weg vinden naar musea. Ook de Centra voor Volwassenenonderwijs en de musea waren vragende partij voor deze klasuitstappen."

Isabel: "Wij willen ons basisidee ‘museum voor iedereen’ echt duidelijk maken, want voor veel mensen is een museum binnenstappen een drempel. Je komt hier binnen ‘in een tempel’, je wordt gescand door bewakers en het idee leeft dat een museum ‘een plek is voor intellectuelen waar niet iedereen binnen kan’. Dat idee willen we zoveel mogelijk tenietdoen. Daarom zijn zo’n projecten voor ons ongelofelijk boeiend."

Tijdens de NT2-Museumweken kunnen klassen deelnemen aan activiteiten op maat. Wat stond er zoal op het menu?
Lana: "We hebben nauw samengewerkt met de musea. Zij zorgden voor de inhoud van de activiteit, wij bekeken hoe je er een interactieve oefenkans van kan maken?. Dat resulteerde in heel uiteenlopende activiteiten: bij KMSK kropen de cursisten zelf in de huid van de kunstenaar. Ze maakten portretten van elkaar aan de hand van attributen en emoties. Zo leerden ze nieuwe woordenschat. Bij het Brusselse Museum van de Molen en de Voeding liep vorig jaar de expo Patat(e)! en daar oefenden cursisten een dialoog in aan de frituur. In het AMVB maakten de cursisten dan weer kennis met archief en erfgoed. Ze bespraken welke waarden zij koppelden aan voorwerpen van vroeger en welk cultureel erfgoed zij hebben in hun land van herkomst. Zo begon een cursist een oud volkslied te zingen. Een groot succes!"

Mieke, u hebt met uw klas deelgenomen aan enkele activiteiten. Hoe was dit voor de cursisten?
Mieke: "Ze vinden het sowieso leuk om een activiteit buiten de school te doen. Voor veel cursisten is de drempel om naar een museum te gaan heel hoog. Ze wisten niet goed wat ze moesten verwachten aangezien het voor velen de eerste keer was. De rondleidingen waren heel interactief en dat was voor hen totaal onverwacht! Ze werden aangesproken in hun eigen beleving en gevraagd om hun gevoel te verwoorden. Dat vonden ze heel positief, want ze hadden iets afstandelijks en elitairs verwacht."

Kunt u een voorbeeld geven?
Mieke: "In KMSK hangt het schilderij Het meisje met de dode vogel. De reacties op de vraag ‘Wat voel je?’ waren eerst oppervlakkig, zoals ‘triestig’. Door er dieper op in te gaan kwam er veel meer naar boven. Na de uitstap gaf ik de cursisten de opdracht om een bedankingsbrief te schrijven aan de gids en één cursist schreef daarin over dat schilderij. Zij was als klein meisje opgegroeid op het platteland in Marokko. In hun schuur verzamelden de zwaluwen en zij probeerde als kind die zwaluwen te doden met een katapult. Toen ze voor dat schilderij stond, kwam bij haar dat schuldgevoel opnieuw boven. Ze vertelt dat in die brief. Uit dat schilderij kwamen echt filosofische en poëtische reacties. Reacties over leven en dood."  

Hoe bereiden jullie de gidsen voor op deze doelgroep?
Isabel: "Eerst en vooral zoeken we gidsen waarvan we weten dat ze niet enkel de kunsthistorische elementen benadrukken, maar dat ze interactief gidsen en zich kunnen aanpassen aan het niveau van de groep. Tijdens de NT2-Museumweken was het fijn dat iemand van het Huis mee volgde om feedback te geven. Dat is een win-winsituatie want de gidsen doen ervaring op. Sommige gidsen vinden dat zo leuk en bloeien helemaal open. Die ervaring helpt hen om in ‘gewone’ groepen interactiever te gidsen en je voelt dat ze zelfvertrouwen krijgen. Iedereen komt van die rondleidingen gelukkig terug!"

Konden de gidsen op nog meer ondersteuning rekenen van jullie?
Lana: "Het Huis maakte een box voor elk museum met een leidraad voor de gids en een aantal opdrachten om van de rondleiding een interactieve oefenkans Nederlands te maken. Maar we maken ook duidelijk dat die structuur zeker niet hoeft gevolgd te worden. Het is een vrijblijvend hulpmiddel, we reiken hen gewoon wat tools aan."

Isabel: "Dat vrijblijvende is heel belangrijk, want ik vind dat je als gids die vrijheid moet hebben. Elke groep is anders en elke gids is anders."

Lana: "Gidsen die dat wilden, konden gecoacht worden. Tijdens zo’n coaching focussen we vooral op hoe je een veilige sfeer creëert zodat iemand een taal durft te spreken die hij of zij niet beheerst. Hoe stimuleer je zo’n gesprek? Hoe spreek je in duidelijk en toegankelijk Nederlands?’."