Op vrijdag 1 maart nodigde het Ministerie van de Duitstalige Gemeenschap (DG) alle geïnteresseerde inwoners van de negen gemeenten van Belgiës kleinste gemeenschap uit voor een informatieavond over haar opstartende beleid inzake immaterieel cultureel erfgoed (ICE). Ruim 50 belangstellenden kwamen luisteren naar de open uitnodiging van Isabelle Weykmans, minister van Cultuur van de DG, om de komende tijd vooral vanuit de erfgoedgemeenschappen zelf kenbaar te maken welke sociale gebruiken, menselijke vaardigheden, kenniselementen over natuur en universum en uitvoerende kunsten men als eigen en belangrijk genoeg ervaart om er een borgende omgang mee te cultiveren. Dat uiteraard ook deze regio talrijke volksculturele tradities en gebruiken kent, werd geïllustreerd in een filmpje dat als trailer de aandacht voor ICE moet stimuleren.

In haar toespraak gaf minister Weykmans ook aan dat er nog dit jaar een wettelijk kader voor het opstartende ICE-beleid van de DG komt. In het nieuwe cultuurdecreet dat de minister in de loop van de komende maanden ter goedkeuring aan het parlement van de DG zal voorleggen, zal ook een visie en maatregelen inzake het ICE-beleid opgenomen zijn. Zo wil de minister in navolging van de Vlaamse en de Franstalige cultuurgemeenschap vanaf nu werk maken van een eigen inventaris en laat het ministerie van de DG ook filmdocumentatie maken over de belangrijkste ICE-elementen. Daarbij wordt de bevolking opgeroepen om zelf actief alle mogelijke vormen van ICE in de Duitstalige regio te signaleren en om ook documentatiemateriaal – in het bijzonder foto- en filmdocumentatie – beschikbaar te stellen. Het in de voorbije jaren sterk op de traditionele dialecten van Duitstalig België gefocuste ICE-beleid, met een omvangrijke enquête als basis voor een dialectatlas, wordt vanaf nu dus verbreed naar alle mogelijke vormen van ICE en krijgt ook een dynamischere en meer hedendaagse invulling. Mevrouw Weykmans gaf ook aan dat inmiddels ook op intrabelgisch niveau werkafspraken gemaakt zijn voor een regelmatig overleg met de Vlaamse Gemeenschap en de Fédération Wallonie-Bruxelles, teneinde het ICE-beleid van de drie Belgische gemeenschappen beter op elkaar af te stemmen. Tegelijk zal ook nog intensiever samengewerkt worden om ICE-elementen die in twee of drie van de gemeenschappen voorkomen in de toekomst als Belgische elementen voor te dragen voor opnamen in een van de UNESCO-lijsten bij de Conventie van 2003.

Vervolgens maakte de DG meteen duidelijk dat ze voor haar ICE-beleid ook over de Belgische grens kijkt en onder andere op samenwerking met het naburige Rijnland inzet. Vermits einde 2012 ook Duitsland de UNESCO-Conventie 2003 eindelijk ondertekende, kan dat nu perfect. Dr. Dagmar Hänel, stafmedewerkster van het Amt für Rheinische Landeskunde te Bonn, kwam toelichting geven over de “Bedeutung der Bräuche als immaterielles kulturelles Erbe einer Region”. Daaruit bleek dat men alleszins in het Rijnland dezelfde accenten ten aanzien van de dynamische omgang met ICE legt als de Vlaamse overheid. Frau dr. Hänel riep op tot een open en geactualiseerde invulling van het concept immaterieel cultureel erfgoed met niet enkel oog voor de zogezegd ‘authentieke’ en ‘vanouds bestaande’ tradities en gebruiken, maar ook aandacht voor hedendaagse vormen van ICE. Tegelijk waarschuwde ze ook voor het altijd om de hoek loerende spanningsveld met toerisme en cultuurindustrie.

Afsluitend werden enkele voorbeelden van ICE-elementen uit Duitstalig België ook live gedemonstreerd. Het mannenkoor 'Rechter Männerquartett' uit Recht bracht het in Eupen en omgeving alom gekende Maiennacht ten gehore: een lied dat de jonge mannen aan de vooravond van 1 mei zingen terwijl ze voor de woningen van de huwbare dorpsmeisjes een versierde meiboom gaan planten. Het lied werd in 1868 in het lokale Waalse dialect gecomponeerd door Florent Lebierre, een heimatdichter uit Malmédy, maar werd in zijn Duitse vertaling ook overal in de Oostkantons populair. Daarna bracht de Folklore Tanzgruppe uit Amel nog enkele traditionele volksdansen uit de streek.