Leestip: ‘Vroeger was alles anders’

Standbeeld (c) Gilbert d'Haen

Publicist Korneel De Rynck bracht eind 2018 het boek Vroeger was alles anders. Het dagelijks leven in België vlak voor de golden sixties uit. We namen het voor u door.

The past is a foreign country; they do things differently there.” U kent ongetwijfeld dit citaat van de Britse schrijver L.P. Hartley. Het is echter een kijk die aanspoort tot verwondering, en daarom goed past bij de aanpak van De Ryncks boek. Het uitgangspunt daarvan is dat Expo 58 een beslissend keerpunt markeerde in de Belgische maatschappij. In het kielzog van deze wereldtentoonstelling volgden economische voorspoed en allerlei veranderingen in zowel het politieke bestel als in het maatschappelijke weefsel. Het zou nog een decennium duren voor ‘mei ‘68’ een en ander op scherp stelde.

Maar terug naar de jaren ‘50 dus. De Rynck hangt een panoramisch beeld op van de toenmalige maatschappij, en doet dat aan de hand van tien afzonderlijke thematische hoofdstukken. Komen achtereenvolgens aan bod: eten, wonen, huishouden, opvoeding, seksualiteit, communicatie, gezondheid, werk en vrije tijd. Daarbij put De Rynck uit een aantal bronnen. De voornaamste bron zijn kranten- en tijdschriftenarchieven, waarbij hij betekenisvolle citaten of passages aanhaalt om die dan vervolgens als illustratie van het grotere geheel te kaderen. Hij interviewde verschillende deskundigen, mensen die toen jong waren en vandaag dus ouder. Hij snuisterde ook op websites en in boeken, artikels en studies. Geregeld worden oudere familieleden van De Rynck opgevoerd, net als familieherinneringen. De teksten worden mooi verlucht door passend illustratiemateriaal, afkomstig uit onze archiefinstellingen, maar ook beeldbanken en de persoonlijke archieven van een aantal fotografen die destijds actief waren.

Dat levert een vlot leesbaar, veelzijdig en interessant boek op dat een caleidoscopisch beeld schildert van dit tijdsgewricht, boordevol kleine en minder kleine feitjes en feiten. Met een heleboel ‘kruimeltjes’ – denk aan producten, citaten, slogans en nieuwsberichten uit de krant - roept hij het grotere plaatje op. Dat is meteen ook de kracht van dit boek, al had een externe blik – van pakweg een socioloog – nog iets verder kunnen uitzoomen en betekenisvolle duiding kunnen geven bij het geheel. Zoals de stortvloed vorig jaar aan publicaties over ‘mei '68’ vaak ook de impact probeerde weer te geven van die tijd op het heden, had dit een meerwaarde kunnen zijn voor dit boek. Voor erfgoedwerkers die een project op stapel hebben staan over de jaren 1950 (en voor iedereen die in deze tijd geïnteresseerd is) is dit echter een goudmijn en dus beslist ook uw aandacht waard.

Korneel De Rynck (°1986, Kortrijk) is historicus en schrijver. Hij debuteerde in 2011 met het bekroonde De tuin van Tito. Een reis langs de spoorlijn Belgrado-Sarajevo. Hij leverde ook In Europese velden af, de allereerste WO I-reisgids over Europa.

Korneel De Rynck, Vroeger was alles anders. Het dagelijks leven in België vlak voor de golden sixties. Standaard Uitgeverij, 2018. ISBN 9789022335208

Foto: (c) Gilbert d'Haen 

Roel Daenen