Sinds 25 juni wordt alle informatie over de ‘Nederlands Kunstbezit’-collectie, (mogelijk) geroofde cultuurgoederen en de Tweede Wereldoorlog bij elkaar gebracht op de website van Collectie Nederland. De nieuwe website vergemakkelijkt herkomstonderzoek en bijhorende aanvragen. Met het initiatief zet Nederland een volgende stap in de aanpak van zijn restitutiebeleid van naziroofkunst.

NK-collectie

Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwamen tienduizenden cultuurgoederen vanuit Nederland in Duitsland terecht. Door verkoop, maar ook door roof en confiscatie. Een deel van deze werken is na de oorlog in Nederland teruggekeerd en ondergebracht in de rijkscollectie. Tot in de jaren 1950 werd een deel teruggegeven aan de rechtmatige eigenaren. Een ander deel werd verkocht. Wat in de rijkscollectie achterbleef, kreeg de titel NK-collectie – naar de in 1945 opgerichte Stichting Nederlands Kunstbezit. Die collectie bestaat uit schilderijen, werken op papier en toegepaste kunst zoals meubelen en keramiek.

Op wo2.collectienederland.nl vindt u informatie over de kenmerken, de restitutiestatus en de herkomst van de cultuurgoederen uit de NK-collectie. Het gaat dan zowel om cultuurgoederen die nu in het beheer van het Rijk zijn, als cultuurgoederen die al gerestitueerd zijn. Deze gegevens komen uit de databanken van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE), de Restitutiecommissie en het voormalige Bureau Herkomst Gezocht, waarvan de gegevens nu worden beheerd door het Expertisecentrum Restitutie Cultuurgoederen en Tweede Wereldoorlog van het NIOD.

Vanaf 1998 is door het Bureau Herkomst Gezocht uitgebreid onderzoek gedaan naar de NK-collectie. Dat gebeurde met het doel de objecten in de collectie te restitueren aan de oorspronkelijke eigenaren of hun erfgenamen. De Restitutiecommissie adviseert over verzoeken tot restitutie. Deze adviezen hebben onder meer betrekking op de NK-collectie.

Hoe kunt u zoeken?

Alle informatie is vrij doorzoekbaar. Zo kan worden gezocht op de naam van een oorspronkelijke eigenaar of van een verzamelaar. Daarnaast kan worden gefilterd op bepaalde belangrijke kenmerken van de objecten, zoals de vervaardiger of de gebruikte materialen. Ook kan worden gefilterd op specifieke adviezen van de Restitutiecommissie, zodat alle objecten die met een advies te maken hebben, kunnen worden bekeken.

Werk in uitvoering

Het portaal wordt de komende jaren verder geactualiseerd en uitgebreid. Vanaf 2022 wordt er weer structureel onderzoek gedaan naar de NK-collectie. Alle bevindingen van dit onderzoek worden regelmatig verwerkt in het portaal. Waar nodig zullen afbeeldingen van objecten worden toegevoegd of verbeterd. Ook zullen gegevens in het Engels worden vertaald. Verder wordt ernaar gestreefd om ook andere relevante data te koppelen aan het portaal.

Het kan zijn dat de gegevens die nu worden getoond (nog) niet helemaal kloppen. Als u ziet dat informatie niet klopt, kunt u dat hier doorgeven. Ook als u meer weet over een object of vragen heeft over een object, kunt u dat navragen.

Via deze website kunt u ook meer te weten komen over het restitutiebeleid en over het indienen van een restitutieverzoek. In Nederland, voor alle duidelijkheid. In Vlaanderen stipte minister van Cultuur Jan Jambon recent het volgende hierover aan in zijn Strategische Visienota Cultureel Erfgoed: “Inzake de problematiek van de Joodse roofkunst wil ik blijven overleggen met de andere bevoegde overheden en met hen nagaan in welk mate er verdere initiatieven wenselijk zijn op dit vlak.” (p. 46)

Bron: NK-collectie: cultuurgoederen en de Tweede Wereldoorlog
Afbeelding: M. van Musscher, Musicerend gezelschap op een terras, 1675-1705, olieverf op doek. Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort, NK1516