Oekraïne: wat kunnen we doen?
Niemand kan naast de schrijnende beelden kijken van leed en vernieling in Oekraïne. De vraag die velen zich (terecht) stellen is: ‘Wat kan ík doen om te helpen?’ Misschien meer dan u denkt.
U kunt zich, om te beginnen, informeren over de verschillende initiatieven die met woord én daad een verschil proberen te maken. En kijk, u leest deze blog. Dat is al dat.
Woorden
Verschillende erfgoed- en kunstenorganisaties veroordeelden het geweld. Zo zond ook Cimam, het International Committee for Museums and Collections of Modern Art een steunverklaring aan Oekraïne de wereld in. Er kwamen ook initiatieven om de collega’s daar bij te staan: u vindt op een speciale webpagina o.a. petitities, handleidingen bij calamiteiten, contactgegevens, en nog veel meer.
De Europese museumconfederatie L’Internationale (met M HKA (Antwerpen), MG+MSUM (Ljubljana), Museo Reina Sofía (Madrid), MACBA (Barcelona), SALT (Istanbul & Ankara), Van Abbemuseum (Eindhoven), MSN (Warschau), NCAD (Dublin) en HDK-Valand (Gothenburg) lanceerde een petitie met een duidelijke boodschap: “nooit meer oorlog!” Een van de partners binnen L’Internationale is trouwens de Kyiv Biennial. Een andere partner is actief binnen de Poolse onthaalstroom: Muzeum Sztuki Warsaw.
De International Association of Labour History Institutions (IALHI), waarvan Amsab-ISG lid is, is een netwerk van 107 instellingen wereldwijd. De leden zijn voornamelijk archieven en bibliotheken. Er zijn ook instellingen uit Rusland aangesloten, waaronder het International Memorial dat op bevel van de Russische overheid zijn activiteiten moest staken. ALHI veroordeelde die sluiting en benadrukt het belang van International Memorial als "guardian of
Russian social and political history". Daarnaast wordt ook gewezen op het belang van geschiedenis, historische bronnen en het fundamenteel recht om onafhankelijk historisch onderzoek te kunnen uitvoeren. (Over dat International Memorial leest u onder meer in het artikel "Poetin wil geen kwaad woord meer horen over Stalin", in De Standaard.
Ook de 36 nationale UNESCO-commissies uit Europa lieten zich horen en veroordeelden de Russische aanval.
Ook zo voor de Vlaamse Kunstcollectie, die via haar socialemediakanalen het oorlogsgeweld in Oekraïne veroordeelt, met een beeld van de ‘Verheerlijking van Minerva’ (1717) uit de collectie van MSK Gent. Dit schilderij beklemtoont het belang van de beschaving. Minerva is, net als Apollo, de antipode van Mars. Geboren uit het hoofd van Jupiter is zij de godin van de wijsheid, van de kennis en van de vrede. Als strijdbare godin kan zij vrede doen heersen en beschermt zij de beschaving, hier voorgesteld door verschillende allegorische figuren.
In Oeselgem, een deelgemeente van Dentergem in West-Vlaanderen, ten slotte vindt eind mei een herdenking plaats van de Duitse inval in ons land in mei 1940. De bijhorende herdenkingsplechtigheid in het teken staan van de oorlog in Oekraïne. En de wandeling daar wil ook de boodschap ‘nooit meer oorlog’ uitdragen. Op UiTinVlaanderen.be vindt u overigens heel veel activiteiten die in het teken staan van Oekraïne (of waarvan de opbrengst gaat naar het goede doel).
En daden...
Het Agentschap Integratie en Inburgering (AgII) biedt (meertalige) ondersteuning aan lokale besturen, organisaties en burgers die Oekraïense vluchtelingen opvangen. U vindt onder meer informatie over verblijfsmogelijkheden, inburgering, taal, verbinding en participatie. Deze pagina wordt regelmatig geüpdated. Als u iemand kent die Oekraïens praat: men is dringend op zoek naar crisistolken.
Erfgoedinstellingen en -organisaties, lokale besturen, bedrijven en organisaties kunnen ook huisvestingsplaatsen aanmelden. Denk daarbij aan leegstaande huizen, appartementen of studio’s. Of aan beschikbare kamers in internaten, woonzorgcentra en andere gebouwen. In de tool kunt u aangeven of de plaatsen snel inzetbaar zijn, of pas op langere termijn omdat eerst nog aanpassingen moeten gebeuren.
Daarnaast is er ook Info Ukraine, de website van de federale overheid en het platform Vlaanderen helpt Oekraïne - de portaalsite voor iedereen die hulp wil bieden of op zoek is naar informatie. Vluchtelingenwerk Vlaanderen bundelt veelgestelde vragen over Oekraïne en verwijst daarbij door naar de websites van partnerorganisaties en lokale besturen (zoals dit actuele overzicht van VVSG).
Tot slot nog twee initiatieven uit de erfgoedsector: Talbot House heeft opvang aangeboden aan een gezin vluchtelingen. “Het past in de traditie van ons Huis,” aldus de coördinator. En het Universiteitsarchief van Leuven liet weten: “Al ruim 90 jaar lang verwelkomt de Leuvense universiteit Oekraïense studenten. Sinds 1964 treffen zij elkaar in het Oekraïens huis in de Halfmaartstraat. Vandaag is dit huis de plek waar zij samen troost vinden en acties ondernemen om hun landgenoten te steunen in deze moeilijke tijd.”
Lees ook de eerste blog over Oekraïne.
Onderneemt u zelf actie, of heeft u relevante informatie, ideeën of noden? Laat het ons dan weten!
Ook FARO wil de handen uit de mouwen steken - naast u regelmatig te informeren via de website - en start met een werkgroep. Meer daarover volgt later.
Beelden:
- boven: Vlag van Oekraïne met vredesduif, Pixabay
- midden: Urbanus Leyniers, Verheerlijking van Minerva, 1717, MSK Gent, wandtapijt, 408 cm x 555 cm, inventarisnummer 1994-F-5, CC0, beeld meemoo Art in Flanders, foto Dominique Provost
- onder: Oekraïense studenten in Leuven tijdens academiejaar 1945-1946. Archief rector Van Waeyenbergh.
