Overleg in Berlijn, deel 2: SPK

Berliner Fernseheturnm. Leonhard Lenz via Wikimedia Commons, CC BY-SA 4.0

Begin mei reisde FARO-collega Roel Daenen naar de Duitse hoofdstad, in het kader van Erasmus+. Daar sprak hij onder meer met de Stiftung Preußischer Kulturbesitz (SPK).

Twee weken geleden kon u hier deel 1 van zijn verslag lezen, over het gesprek dat hij had met NEMO, het Network of European Museum Organisations. Ook had hij in de Berlijnse wijk Dahlem een overleg met de Stellvertretende Direktorin van het Institut für Museumsforschung, Staatliche Museen zu Berlin van de Stiftung Preußischer Kulturbesitz.

Logo SPK

Deze stichting (Stiftung) verenigt vijf erfgoedinstellingen: de Staatliche Museen zu Berlin, de Staatsbibliothek zu Berlin, het Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz, het Ibero-Amerikanisches Institut en, ten slotte, het Staatliches Institut für Musikforschung. Meer institutionele informatie over de SPK leest u op de website. Een kaartje geeft goed weer waar de SPK-locaties in Berlijn gevestigd zijn. In hetzelfde pand in Dahlem huizen ook ICOM Deutschland en de Deutscher Museumsbund.

De kracht van het netwerk

Er zijn vier zwaartepunten (“Schwerpunkte”) in de werking van de SPK: wetenschap en onderzoekherkomstonderzoek en kwesties over eigendom, bescherming van cultuurgoederen en digitalisering.

Om met het laatste punt te beginnen: SPK zet in op digitalisering van de erfgoedinstellingen uit het netwerk. Het vlaggenschip heet Museum 4.0. en kreeg de ronkende ondertitel Digitale Strategien für das Museum der Zukunft mee. Hier gaat het over: “Die Partner entwickeln digitale Angebote für neue Arten des Lernens, Erlebens und Partizipierens im Museum”. Meer info hierover leest op de website.

SPK is ook een van de partners van het Europese MOI-project, het Museums of Impact-netwerk: “The project aims to develop a self-evaluation model for European museums. The model helps museums to critically evaluate their operations, and to develop their capacity to meet the demands of a changing, more diverse, increasingly digital and ageing society.” Er zijn verschillende stakeholderontmoetingen met rapportages over de voortgang en output. Meer info vindt u hier.

Hiernaast legt SPK in haar B2C-communicatie de klemtoon op de (maatschappelijke) relevantie van musea. Ze organiseert een heleboel activiteiten die B2B-gericht zijn, enigszins vergelijkbaar met wat FARO doet voor de erfgoedsector in Vlaanderen en Brussel.


Nog een centrale rol van SPK (i.s.m. de Museumsbund) is het verzamelen van data, met het oog op beleidsmatige kwesties enerzijds en benchmarking van de leden anderzijds; vergelijkbaar met allerlei initiatieven rond publieksonderzoek in Vlaanderen.

Gezien hun nabuurschap met de Deutscher Museumsbund zijn er vaak een-tweetjes, zoals het recente congres over duurzaamheid (en de survey over klimaat van NEMO). Meer info op de website van de Museumsbund. Zelf is SPK bezig met de concrete toepassing van de SDG’s, en meer bepaald met het meten/monitoren van inspanningen om de CO2-uitstoot te verminderen.

Digitaal - restitutie

SPK organiseert ook minstens een keer per jaar collegagroepen met afvaardigingen van de musea van alle Länder – de Bundesländer dus. Die vindt deze herfst plaats in Bonn, rond het thema van de ‘digitale bezoeker’. Digitalisering, zoals al gezegd, is een van de speerpunten van de werking van de SPK.

Ook restitutie is een hot topic; in het recent geopende Humboldt Forum kan de bezoeker zich vergapen aan een enorme collectie etnologische voorwerpen.  Er zijn verschillende initiatieven op dit vlak, waaronder het project Confronting Colonial Pasts, Envisioning Creative Futures met de Museums Association of Namibia.

Humboldt Forum. Ernstol - Eigen werk via Wikimedia Commons, CC BY-SA 4.0

Samengevat: ga zeker eens kijken op de SPK-website: er zijn heel wat interessante dossiers en artikels te vinden. FARO houdt contact met SPK, en zal – wanneer relevant en nodig – experts en inzichten uit Duitsland hier voor het voetlicht brengen.

 

Het werk- en leerbezoek aan Berlijn werd gefinancierd met middelen van Erasmus+, het programma van de Europese Commissie. Om de cultureel-erfgoedsector goed te kunnen ondersteunen zijn we immers altijd op zoek naar voorbeelden en methodieken m.b.t. participatie, educatie en specifieke cultureel-erfgoedpraktijken. Om dat denkproces te versterken, laten we ons graag inspireren door goede voorbeelden en boeiende gesprekspartners in het buitenland.

logo gefinancierd door de EU

Foto's: de iconische televisietoren in Berlijn, bij nacht. Leonhard Lenz via Wikimedia Commons, CC BY-SA 4.0 // Het Humboldt Forum, Schloßplatz, Spreeinsel in de Berlijnse wijk Mitte. Ernstol via Wikimedia Commons, CC BY-SA 4.0.

Roel Daenen