Verzamelen en schenken: studiedag en terminologie

Jean Fouquet, Madonna omringd door serafijnen en cherubijnen (1454-1456), Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen. Uit het legaat van de Antwerpse burgemeester en kunstverzamelaar Florent van Ertborn. Hout, 93 x 85 cm, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, Antwerpen.

De Vlaamse overheid wil het overleg tussen private verzamelaars en musea tijdens deze beleidsperiode stimuleren. Als u dat aanbelangt: lees dan vooral verder.

We zouden bijna vergeten dat privéverzamelaars altijd een belangrijke rol hebben gespeeld in de kunst- en museumwereld. Recent onderzoek bracht de veranderende publieke rol van private kunst- en antiekverzamelaars in 19e-eeuws België in kaart. De studiedag Het belang van private kunstcollecties in België en Nederland, van de 19e eeuw tot vandaag in Antwerpen op 13 maart 2020 zet dit onderzoek voort en stelt de vraag hoe maatschappelijk relevant de activiteit van private kunstverzamelaars en -schenkers vandaag is.

Bedoeling van deze studiedag is om op de actualiteit van het onderwerp in te spelen en het debat aan te wakkeren over wat private verzamelaars en publieke musea voor elkaar kunnen betekenen. En ook hoe een mogelijke samenwerking concreet gerealiseerd zou kunnen worden. Komen aan bod: een aantal historische voorbeelden van verzamelaars en museumschenkingen (bv. schenkingen Florent Van Ertborn, François Franck …) en ook de vraag hoe en waarom het klimaat voor schenkingen in de laatste 200 jaar veranderd is.

Daarnaast is er natuurlijk ook het feit dat vandaag veel verzamelaars eerder voor een eigen stichting en/of privémuseum kiezen. Vraag is dus hoe men de twee blijkbaar heel verschillende werelden dichter bij elkaar kan brengen, en tot een evenwichtige balans kan komen tussen hun belangen, noden, wensen ... enzovoort.

Verklarende woordenlijst

Op 7 november 2019 organiseerden we in Herentals de studiedag Eerste Hulp bij Schenkingen van Collecties en Verzamelingen in Herentals, i.s.m. de Erfgoedcel Kempens Karakter, de Stad Herentals en het Hugo Voeten Art Center. Daarbij zoomden we onder andere in op de juridische aspecten van schenkingen. Wat bleek? Er zit heel wat verschil op de inhoud van de gebruikte terminologie. Na afloop stelden onze collega’s van Cultuurloket een interessant overzicht samen. Daarmee kunt u in één opslag zien wat het verschil is tussen pakweg een schenking en een handgift, en welke juridische gevolgen elke ‘schenking’ met zich meebrengen.

Afbeelding: Jean Fouquet, Madonna omringd door serafijnen en cherubijnen (1454-1456), Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen. Uit het legaat van de Antwerpse burgemeester en kunstverzamelaar Florent van Ertborn. Hout, 93 x 85 cm, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten, Antwerpen.

Roel Daenen