Wat had u te zeggen over Erfgoeddag 2022?

Cultuurbibliotheek Brugge, Stock Laureyns © FARO

Eind april riep FARO u op om deel te nemen aan onze evaluatie van Erfgoeddag 2022. Na een uitgebreide evaluatie naar aanleiding van de 20e verjaardag van het evenement in 2021, wilden we namelijk ook wel eens weten of het nieuwe concept van een Erfgoeddag-week met klasbakken en vipactiviteiten in de smaak was gevallen. 

Allereerst van harte bedankt om zo massaal onze vragenlijsten in te vullen en door te sturen naar uw netwerk. We konden rekenen op een goede respons en kunnen dus heel wat nuttige conclusies trekken uit de resultaten. 

  • Niet minder dan 232 Erfgoeddag-organisatoren vulden de vragenlijst in, net als 73 lokale en regionale coördinatoren.
  • 136 Erfgoedklasbakken wisten ons iets meer te vertellen over hun ervaringen.
  • En ten slotte kregen we ook 64 leerkrachten gemotiveerd. Iets minder, maar toch geeft het ons een mooi idee van de ontvangst van Erfgoeddag-week bij hen.

Erfgoeddag op zondag 24 april

De organisatoren gaven Erfgoeddag gemiddeld een score van 7,6 op 10. Velen duidden hun goede score met zaken als ‘de bezoekers waren erg geïnteresseerd’, ‘de dag is goed verlopen’, ‘het was een tof, dankbaar thema’, ‘we hebben toffe en goede samenwerkingen kunnen opzetten lokaal’ en ‘er was goede ondersteuning en begeleiding door de erfgoedcel’.

Een minpuntje werd gevonden in het vaak te lage bezoekersaantal. Factoren als de Antwerp 10 Miles, het mooie weer en de vele andere door corona uitgestelde activiteiten bleken geduchte concurrenten. Al konden andere organisatoren dan weer op een hoger dan verwacht bezoekersaantal rekenen.

Erfgoedklasbakken tijdens Erfgoeddag-week

Heel wat Erfgoedklasbakken die de bevraging invulden, kwamen uit vrijwilligersverenigingen (29%) en musea (28%), maar ook archieven (16%) waren goed vertegenwoordigd. 

Zelf gaven de Erfgoedklasbakken een gemiddelde score van 8,3 op 10 aan hun eigen les(sen). Dat werd mooi aangevuld door de leerkrachten die een Erfgoedklasbak over de vloer kregen; zij gaven gemiddeld 8,5 op 10. Topscores!

Erfgoedklasbak Thierry Denuit van Train World bij de 3de graad Handel en Boekhouden-Informatica in Sint-Jozef, Oostende © FARO

De klasbakken vonden het een fijne, aangename ervaring. De enthousiaste reacties van leerlingen, maar ook van leerkrachten en scholen waren een extra stimulans. Ze ondervonden goede interactie met de leerlingen en vonden het een nieuwe, originele aanpak om rond erfgoed te werken.

Ook de leerkrachten vermeldden het enthousiasme van de klasbakken als pluspunt, alsook hun sterke inhoudelijke expertise en vakkennis. Meerdere leerkrachten vermeldden dat de klasbak de les goed had aangepast aan de leeftijd/leefwereld van de kinderen en jongeren.

Zowel leerkrachten als klasbakken zijn vragende partij om het concept te herhalen. Zo wil niet minder dan 87% van de klasbakken in de toekomst vaker een les geven in het onderwijs. Aangevuld met 90% van de bevraagde leerkrachten die ze ook willen uitnodigen, is dat een mooi startpunt voor de toekomst.

Klasbakken motiveren hun keuze met het kunnen delen van de eigen kennis en expertise en kinderen en jongeren kunnen warm maken voor erfgoed. Zoals u zich misschien nog kan herinneren uit de evaluatie van najaar 2021 was het net die doelgroep die gemist werd in het huidige aanbod. Ook leerkrachten geven aan dat dit voor herhaling vatbaar is. Zij geven aan dat een gastspreker zeker een meerwaarde biedt en dat ze ook vaak zelf (roerend) erfgoed beter hebben leren kennen.

Vipactiviteiten tijdens Erfgoeddag-week

Voor de vipactiviteiten kregen we iets minder antwoorden op de vragenlijst, van 30 organisatoren en 12 leerkrachten. Cijfers die we dus voorzichtig moeten interpreteren, maar die zeker positief blijven, met een gemiddelde score van 7,5 op 10 door de organisatoren en 8,6 op 10 door de leerkrachten. Ook hier zagen we enthousiaste deelnemers en positieve reacties. Maar mogelijks was de beperkte interesse van scholen de spelbreker.

Contacten tussen scholen/leerkrachten en erfgoedwerkers/-vrijwilligers

Net dat beperkte bereik en de mindere interesse bij scholen is het minpuntje dat coördinatoren aanhalen. Zij zaten meestal op de eerste rij als het ging om het bekendmaken van het aanbod bij de scholen. Daartegenover staan wel positieve en enthousiaste reacties van deelnemende scholen.

En dat de lokale en regionale coördinatoren onontbeerlijk waren, bleek nog maar eens uit de evaluatie. Niet minder dan 54% van de klasbakken vond hun ‘match’ met de school of leerkracht via de coördinator. 31% sprak eigen contacten aan.

Vele erfgoedwerkers, maar ook zeker coördinatoren, konden dan ook dankzij Erfgoeddag-week nieuwe contacten leggen. Terwijl dit bij Erfgoeddag zelf nog wat minder het geval was (44% kreeg hierdoor nieuwe contacten in het vizier), was dat zeker het geval bij de Erfgoedklasbakken. Niet minder dan 77% van hen gaf aan nieuwe contacten gelegd te hebben. Zowel zij als de leerkrachten zijn dan ook sterk gemotiveerd deze in de toekomst blijvend aan te spreken voor samenwerking.

En het zijn die persoonlijke contacten die nodig blijven. Erfgoedorganisaties blijven het bereiken van scholen en leerkrachten zien als een struikelblok. We vroegen naar tips hoe dit te doen en kregen zeker enkele nuttige antwoorden, maar de respons op de vraag bleef toch opmerkelijk laag. De bevraagde leerkrachten gaven op hun beurt aan de activiteiten in kader van Erfgoeddag-week vooral te hebben leren kennen via de eigen directie (26%) en via reeds bestaande contacten (21%).

Ondersteuning bij Erfgoeddag-week

De ondersteuning vanuit FARO, de lokale en/of regionale coördinatoren kon op grote tevredenheid rekenen, zo bleek uit de evaluatie. Alhoewel de vorming door FARO en OETANG niet door iedereen werd gevolgd, was men hier zeer tevreden over.

Een struikelblok bleek wel het registratiesysteem. Slechts 10% gaf aan hierover niet tevreden te zijn, maar in de antwoorden werd toch meermaals gesproken over een te omslachtig, complex systeem. Een aandachtspunt voor de toekomst.

Meer weten? E-publicatie blikt terug én vooruit op de samenwerking met onderwijs

FARO ging alvast volop aan de slag met deze evaluatieresultaten. We deelden ze via overlegmomenten en toekomstscenario’s werden afgetoetst met de betrokken stuur- en kerngroep. Bij wijze van terugblik op Erfgoeddag 2022 én vooruitblik naar Erfgoeddag 2023 presenteren we u eind deze maand graag een e-publicatie over de samenwerking met het onderwijs. Deze publicatie zal heel wat bevindingen samenbrengen, en bundelt een reeks sterke voorbeelden.

Als eerste op de hoogte blijven van de lancering? Hou dan zeker faro.be in het oog, of schrijf in op onze nieuwsbrief via de knop onderaan deze pagina.

Bent u nu al benieuwd naar de editie van 2023? Op zondag 23 april 2023 komt u gegarandeerd het hele dierenrijk tegen, voor en achter de schermen. Dan draagt Erfgoeddag als thema ‘Beestig!’. Erfgoeddaginitiatieven voor het onderwijs lopen dan in de week voor én na 23 april. Meer nieuws over het thema en de mogelijkheden volgen na de zomer.

 

Foto's: Cultuurbibliotheek Brugge, Stock Laureyns © FARO; Erfgoedklasbak Thierry Denuit van Train World bij de 3de graad Handel en Boekhouden-Informatica in Sint-Jozef, Oostende © FARO

saidja steenhuyzen