AIRCHECQ zet projectresultaten online
Op een eenvoudige manier de luchtkwaliteit rondom erfgoed monitoren en evalueren, dat was de opzet van AIRCHECQ. Om een vollediger beeld te krijgen van de luchtkwaliteit nam het project niet enkel het binnenklimaat, licht en straling onder de loep, maar ook schadelijke gassen en fijn stof. Meten we straks met z’n allen gassen en fijn stof?
Project
AIRCHECQ was een Belspo-project dat werd opgestart in 2016 door drie projectpartners: de Universiteit Antwerpen - Faculteit Ontwerpwetenschappen, de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België en het War Heritage Institute.
Het doel was de ontwikkeling van drie praktijkondersteunende instrumenten:
- monitoringkit: een kant-en-klaar, betaalbaar pakket van benodigde meetapparatuur;
- software: bijhorende gebruiksvriendelijke software die de gebruiker - zelfs zonder expertise - toelaat om de metingen te analyseren en de binnenluchtkwaliteit (IAQ) te evalueren;
- workflow: een stappenplan en checklist die de gebruiker houvast bieden en verzekeren dat de verzamelde data voldoende kwalitatief zijn.
Resultaten
De workflow, het prototype van de software, de publicaties en presentaties van het project zijn nu online terug te vinden op de projectwebsite.
Voor de monitoringkit werd geëxperimenteerd met het geavanceerde datalogsysteem DataTaker DT85 in combinatie met verschillende commercieel beschikbare sensoren (zie het artikel Luchtkwaliteitsmetingen in de Sint-Martinuskerk van Aalst) en met een betaalbare doe-het-zelfkit van open source Arduino-technologie.
IAQ-index
De onderzoekers stelden op basis van de vakliteratuur een risicoprofiel op voor elk erfgoedmateriaal. Dit profiel vat de materiaalspecifieke gevoeligheden samen in een bondig overzicht.
De software biedt de mogelijkheid om deze risicoprofielen toe te passen op de verzamelde metingen: het systeem berekent voor u vervolgens automatisch de reële risico's.
De Indoor Air Quality Index is een getal tussen 0 en 1, waarbij 1 staat voor een zeer gunstige omgeving voor de bewaring van uw erfgoed en 0 voor een ongunstige, risicovolle omgeving. Door de intuïtieve kleurweergave kunt u in één blik te weten komen wanneer de luchtkwaliteit al dan niet voldoet voor uw collectie, zoals u kunt zien op bijgevoegde afbeelding. Meer verduidelijking bij de index vindt u terug in D. Leyva Pernia, Development of an indoor air quality index for heritage conservation. An exploratory study. PhD, University of Antwerp, 2019.
Pionierswerk
Hoewel het meten van het binnenklimaat redelijk is ingeburgerd in de erfgoedsector, hebben zeer weinig erfgoedbeheerders momenteel zicht op de hoeveelheid schadelijke gassen en fijn stof in hun gebouw. De drempel om daarmee te starten was enerzijds een gebrek aan ervaring met dergelijke meettoestellen en anderzijds een gebrek aan kennis die nodig is voor de interpretatie van de gegevens. Dankzij het pionierswerk van de UA zijn deze drempels weggenomen of gevoelig verlaagd.
De tijd is aangebroken om zelf te gaan experimenteren.
Bijkomende tip van FARO
Gebruik een logboek om de metadata bij uw metingen in te bewaren. Op de pagina 'Hoe meet u het binnenklimaat?' op FARO's Erfgoedwijzer vindt u een sjabloon en de nodige uitleg.
Lees meer
- Op de projectwebsite van AIRCHECQ vindt u alle publicaties en resultaten terug.
- Voorgaande blogs over dit project:
Foto's:
- Metingen tijdens het AIRCHECQ-project. Foto's: © AIRCHECQ, Universiteit Antwerpen
- Schermafbeelding gemaakt door FARO m.b.v. de AIRCHECQ-software van Universiteit Antwerpen.
