Last van een (te) hoge luchtvochtigheid?

Zicht op de Romaanse zaal in Museum De Hofstadt. Foto: © Stad Diest

In de kelders van het Diestse stadhuis bevindt zich Stadsmuseum De Hofstadt. Dat vertelt de geschiedenis van de stad Diest en toont een reeks opmerkelijke erfgoedobjecten, waaronder een aantal werken van meesters zoals Theodoor van Loon en Hendrik Ter Brugghen. Door zijn ligging in de kelders van het stadhuis heeft het museum te kampen met vocht, een blijvende stoorzender.

Hoewel het museum tijdens de renovatie in 2009 wel werd uitgerust met een nieuw ventilatiesysteem, werd er geen aangepaste klimatisatie voorzien. Werden evenmin vernieuwd: de twee oude luchtontvochtigers en analoge hygrometers. Omdat het museumpersoneel de indruk had dat deze toestellen niet meer naar behoren functioneerden, deden ze beroep op FARO voor advies.

Opstart van de metingen

Dataloggers te ontlenen bij de Uitleendienst Erfgoed. Foto: Departement Cultuur, Jeugd en Media, fotograaf: Tine Hermans

Via de Uitleendienst Erfgoed van FARO leende het museum dataloggers uit om gedurende een jaar de luchtvochtigheid en temperatuur te monitoren.

FARO hielp met het opstellen van een meetstrategie en de tussentijdse evaluatie van de metingen. Al gauw bleek dat de luchtontvochtigers inderdaad slecht werk leverden.

Aankoop ontvochtigers en dataloggers

De stad besliste om over te gaan tot de aankoop van twee nieuwe toestellen. Voor de offerteaanvraag werd opnieuw advies ingewonnen bij de adviseurs behoud en beheer van FARO. Twee vragen stonden centraal: 'Welke bedrijven in de Benelux zijn gespecialiseerd in dergelijke toestellen?' en: 'Met welke criteria moet er rekening gehouden worden bij de keuze van de toestellen?' Op de laatste vraag was het antwoord duidelijk: de ontvochtigingscapaciteit moet bepaald worden in functie van het aantal m³, het geluidsniveau en de robuustheid in functie van de scenografie.

Zicht op de Begijnenkamer in het Museum De Hofstadt. Foto: © Stad Diest

De offerteaanvraag uitschrijven werd op die manier veel eenvoudiger en het museum vond meteen een firma die de geschikte toestellen kon aanleveren. De positieve resultaten volgden snel. De schommelingen in luchtvochtigheid en het risico op schimmelgroei zijn nu beter onder controle. Het museum kocht intussen ook hetzelfde type datalogger aan om de klimatologische omstandigheden ook in de toekomst te kunnen blijven opvolgen.

Elise Verhaegen, administratief medewerker erfgoed en Stadsmuseum De Hofstadt vertelt: “De aankoop van de dataloggers en de luchtontvochtigers werd meteen goedgekeurd door het bestuur omdat we de noodzaak hiervan met behulp van FARO konden aantonen. De expertise van FARO is bovendien gratis, wat het voor een klein stadsmuseum haalbaar maakt om een dergelijke oefening te kunnen maken. De totale kostprijs voor dit project bedroeg slechts 2.500 euro voor de aankoop van de dataloggers en luchtontvochtigers. Wanneer we een gespecialiseerde firma hadden ingeschakeld, zou dit allicht een ander verhaal geweest zijn.”

Zelf aan de slag?

Meettoestellen ontlenen kan gratis, na eenmalige registratie, via de Uitleendienst Erfgoed. Zie het blogbericht ‘De Uitleendienst Erfgoed: ondersteuning bij behoud en beheer’ voor meer informatie.

Op de Erfgoedwijzer vindt u een stappenplan om kwalitatieve metingen van het binnenklimaat te verzamelen. U vindt er ook een sjabloon voor de metagegevens, kunt er terecht voor een beschrijving van de risico’s door verkeerde temperatuur of verkeerde luchtvochtigheid en vindt er handvatten voor klimaatbeheersing op maat.

Bijkomend advies krijgt u op eenvoudige vraag van de adviseurs behoud en beheer van FARO. Lees ook de andere blogs in deze reeks:

Meer weten? Het project van Stadsmuseum De Hofstadt vindt u ook beschreven in een projectfiche op de Erfgoedwijzer, met de meetstrategie als bijlage.

Foto's: © Stad Diest en Departement Cultuur, Jeugd en Media.

Tine Hermans