Bekend en minder bekend onroerend erfgoed blijft boeien, zoveel is zeker. Op zondag 13 september zwaaien de deuren van honderden monumenten in Vlaanderen voor u open. Fysiek of digitaal: Open Monumentendag biedt voor ieder wat wils.

Wist u trouwens dat er ook enkele activiteiten de brug slaan met het Erfgoeddagthema 'De Nacht'? We zetten ze voor u op een rij:

• Sinds corona is iedereen vertrouwd met het begrip 'pandemie'. Opnieuw, moeten we zeggen, want de geschiedenis wemelt van besmettelijke ziektes: pokken, melaatsheid, pest, cholera ... Wanhoop en zondebokken zoeken, processies en bedevaarten, mensen die hun leven riskeerden om anderen te helpen ... het hoorde er ook toen allemaal bij. Ontdek het tijdens deze fietstocht in Leuven.
• Het graf en grafteken van kunstenaar Louis Artan vormen samen het pronkstuk van de gemeentelijke begraafplaats van Oostduinkerke en zijn beschermd als monument. Het graf werd onlangs gerestaureerd. Een gids vertelt er u alles over.
• In Gingelom liggen niet minder dan zes grafheuvels of tumuli uit de Gallo-​Romeinse tijd. U vindt ze op drie verschillende plaatsen: de Twee Tommen en de Drie Tommen liggen niet ver van het dorpje Vorsen. De Avernassetom ligt in de velden van Montenaken. Deze opvallende bakens in het landschap getuigen van de rijke geschiedenis van de streek. In Vorsen brengt een wandeling van 4 kilometer u langs de eerste vijf grafheuvels. Een langere (fiets)tocht van 13,5 kilometer brengt u ook langs de zesde Tom.
• Een klein deurtje in de Ieperse Rijselpoort leidt naar een onderaards gangenstelsel, waarlangs een enorme hoeveelheid water de stad binnenstroomt. De Ieperlee, de rivier die de stad haar naam schenkt, slingert er zich met een oorverdovend geruis onder de straatstenen door. De ondergrondse, overwelfde Ieperlee is niet meer zichtbaar, maar speelde een cruciale rol in de ontwikkeling van de stad. Als transportweg voor mensen en handelswaar op de bevaarbare Yperleet, maar ook als bescherming. Het water werd gebruikt voor de vele ambachten en diende als afvoerkanaal van zowat alle afval. Verken de ondergrondse Rijselpoort!
• In Overijse staat Open Monumentendag helemaal in het teken van de herdenking van de Tweede Wereldoorlog. Overijse heeft een rijk aanbod aan schuilkelders en bunkers die voor deze gelegenheid worden opengesteld.
• Het religieus erfgoed in Vlaanderen is de voorbije decennia steeds diverser geworden. Het project ‘Hemelsbreed: divers religieus erfgoed in Vlaanderen’, een initiatief van PARCUM en KADOC-KU Leuven, brengt het erfgoed en de erfgoednoden van de verschillende erkende erediensten in Vlaanderen in kaart. Ze focussen daarbij op de anglicaanse, de islamitische, de israëlitische, de orthodoxe en de protestants-evangelische eredienst. Voor de rooms-katholieke eredienst werd zo'n onderzoek eerder al uitgevoerd. U kan tijdens Open Monumentendag virtueel kennismaken met divers religieus erfgoed. Hier vindt u een bundeling van de activiteiten onder de noemer van het project: 'Hemelsbreed'.

Stel vooraf uw programma samen

Alle lokale organisatoren doen hun uiterste best om een veilige Open Monumentendag te organiseren. Maar ook u kunt als bezoeker uw steentje bijdragen. Respecteer daarom deze eenvoudige vuistregels: 

• Bereid uw bezoek voor en bekijk dus vooraf wat er in uw omgeving plaatsvindt.
• Reserveer uw bezoek.
• Houd u aan de veiligheidsmaatregelen. Die kunnen verschillen per monument.
• Verplaats u zoveel mogelijk te voet of met de fiets.

Beleef samen met uw bubbel een veilige Open Monumentendag en stel uw programma vooraf samen via www.openmonumentendag.be. 

Wat is het verschil tussen Erfgoeddag en Open Monumentendag?

Open Monumentendag, op de tweede zondag van september, focust op het onroerend erfgoed. Erfgoeddag zet het roerend en immaterieel erfgoed in de kijker en vindt plaats op de eerste zondag na de paasvakantie. In 2021 is dat het weekend van 24 en 25 april. Het thema van de 20e editie is dan 'De Nacht'.