Het museum van de Nationale Bank heeft een indrukwekkende verzameling munten waarvan er enkele meer dan 2.000 jaar oud zijn. De museummedewekers ondervinden iedere dag dat bezoekers, jong en oud, gefascineerd zijn door deze kleine voorwerpen uit edelmetaal. Want zijn het wel echte stukken? Wat staat er allemaal op afgebeeld? Waarom en uit welk metaal zijn ze gemaakt? En hoe werden ze door onze voorouders gebruikt? 

Vooral de manier waarop de munten in de loop der jaren werden vervaardigd, kan altijd op veel belangstelling rekenen. Wie maakte ze? Welke garanties werden er ingebouwd opdat het stuk het juiste gewicht en dus de juiste waarde zou hebben? Hoe werden de oude, afgesleten stukken vroeger gerecycleerd? Bezoekers willen ook steevast weten hoe de plaag van de valsmunterij werd aangepakt. En wat met de 'muntsnoei', het afkrabben, afbreken of afvijlen van een beetje goud of zilver van de munt?

Machines versus handenwerk

Muntstukken werden lange tijd een voor een en met de hand geslagen. Daarna deden de machines hun intrede. De schroefpers was de belangrijkste. Deze muntpers werkte met een snelheid van 1 slag per 2 seconden; 25 munters konden met deze pers per dag iets meer dan 600 kg zilver vermunten. Ter vergelijking: volgens de oude werkwijze (muntslag met de hamer) zouden hiervoor maar liefst 108 munters nodig geweest zijn. De komst van de machines stuitte op sterk verzet van het muntpersoneel, dat zijn broodwinning in gevaar zag. Dat verklaart onder andere waarom het tot het einde van de 17de eeuw heeft geduurd alvorens de schroefpers zijn intrede deed in de verschillende muntateliers van de Zuidelijke Nederlanden. 

En tijdens Erfgoeddag?

Tijdens hun rondleiding benaderen de gidsen van het museum de geschiedenis van de muntslag vanuit diverse invalshoeken en laten u de technische, metallurgische, economische, maar ook sociale en culturele kant van het verhaal zien. Daarna wordt u  uitgenodigd om zelf de handen uit de mouwen te steken. Het Provinciaal Archeocentrum Velzeke leent voor de gelegenheid het slagmateriaal (muntplaatjes, boven- en benedenstempel, hamer) uit dat nodig is om zelf een ‘Romeinse’ munt te slaan. Het is de kunst om deze munt in één klap te slaan en de beeldenaar op een ordentelijke wijze op de munt te krijgen. Geen gemakkelijke opgave, maar wie erin slaagt, mag zijn of haar munt mee naar huis nemen!

Brussel, ma belle!

In Brussel valt tijdens Erfgoeddag nog heel wat meer te beleven. Zo kunt u bij KANAL - Centre Pompidou ontdekken hoe het ambacht van de steenhouwer precies in elkaar zit. Het volledige Brusselse aanbod ontdekken? Dat kunt u hier doen.