Vakmanschap beroert hart en hoofd

Campagnebeeld Erfgoeddag 2019

641 erfgoedinstellingen vierden zondag de 19e editie van Erfgoeddag in Vlaanderen en Brussel. Nooit eerder waren er zoveel gratis activiteiten. Met meer dan 950 activiteiten levert het evenement het bewijs dat ‘handenwerk’ aanspreekt, net als het doorgeven van vaardigheden, kennis en inzicht. Naar schatting werden er zo’n 225.000 bezoekers geregistreerd.

Deelnemers aan het woord

  • Janna Lefevere en Thomas Ceusters van erfgoedcel k.ERF:
    “Er zijn veel jonge mensen komen kijken op de site en in vergelijking met andere edities zagen we dit jaar veel nieuwe gezichten. De ambachtsmensen apprecieerden dit toonmoment waarop ze hun verhaal deden. Ze voelden zich erg gewaardeerd door de bezoekers. De mix van workshops en de kans om te kijken, was een succes.”
  • Meester-schoenlapper Kristof Vanhee: 
    “Het was echt een succes. Wij hebben veel volk over de vloer gekregen. Ik heb mijn kunnen samen met een oud-schoenmaker kunnen tonen aan een nieuw publiek. Erfgoeddag heeft mijn verwachtingen echt overtroffen.”
  • Cani van vzw ACOM, deelnemer:
    “Erfgoeddag is een mooie gelegenheid om onze werking in de kijker te zetten. Onze organisatie Actief Chaldeeuwse Organisatie Mechelen kan hier echt naar buiten komen en een verhaal vertellen. Zo bereiken we een nieuw publiek dat ons anders mogelijk nooit had leren kennen.”
  • Stefanie Sfingopoulos van Teseum, museum te Tongeren:
    “Het was een hele drukke dag met continu bezoekers van over heel Vlaanderen. Zowel jong als oud heeft kunnen genieten van onze parcours op maat (een standaardparcours maar ook een kinder- en een jongerenparcours) in de archeologische site en de schatkamer. Het ambachtenparcours was een groot succes. Met een spelletjesboek in de hand maak je het zelf ook kunstig! Want het Teseum is op zoek naar leerjongens en -meisjes voor verschillende ambachten.”
  • Sven Ceustermans, bezoeker: 
    "Ik was in Hasselt bij Kunstenaars Aterlier vzw Vonk. Het was echt heel boeiend om te zien hoe je op een ecologische manier afdrukken kunt maken met rode kool en andere planten. Erfgoeddag is top!"

Kijken naar maken doet maken

Deze editie kreeg het publiek de kans om in gesprek te gaan met diverse makers en hen – samen met hun passie – te bewonderen. “Met deze Erfgoeddag wilde FARO, het Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed, onder meer de samenwerkingen tussen erfgoedinstellingen, -organisaties en vakmensen stimuleren,” zegt Tine Vandezande, coördinator van Erfgoeddag. “Bovendien is erfgoedwerk – alles wat nodig is om het erfgoed voor de volgende generaties te bewaren, te bestuderen en toegankelijk en begrijpelijk te houden – ook vaak handenwerk.”

And the winner is …

Het publiek kreeg de kans om zijn of haar favoriete vakvrouw of -man te nomineren. Uit die stroom nominaties koos de jury vier winnaars. 

  • Acteur en maker Titus De Voogdt: 
    “Ik kies graag Adriaan Geijsen en daarbij ook Atelier Geijsen. Het is fantastisch om te zien hoe een ambacht van generatie op generatie wordt doorgegeven, ondertussen vier generaties ver. Glas in lood is een eeuwenoude traditie en het is top dat er mensen zijn die er in slagen om dit ambacht voort te zetten en nog steeds beheersen. Het gaat hier niet alleen over restauraties, maar ook over projecten die in deze moderne tijd niet misstaan. Geen ambacht dus dat levend gehouden wordt, maar dat werkelijk zijn plaats vindt in deze moderne tijd dankzij de vier generaties Geijsen, chapeau!”
  • Bart De Nil, Adviseur participatie | welzijn | Sectorcoördinator archieven bij FARO:
    “Ik selecteer meester-schoenlapper Kristof Vanhee. Ik word altijd blij van een kleine zelfstandige die een ambacht, soms tegen de economische wetmatigheden in, met passie blijft uitoefenen. Bovendien deelt Kristof zijn interesse voor het erfgoed van zijn ambacht met evenveel passie met zijn klanten als met de brede gemeenschap. Dat zijn schoenmakerswinkel tegelijk een plaats is waar mensen naartoe gaan voor een gezellige of filosofische babbel maakt hem tot een goede ambassadeur van ‘de maker’.”
  • Anna Craps, projectmedewerkster bij UNIZO:
    “Ik ga voor Maud Bekaert. Ik vind het fascinerend hoe zij met hamer en beitel prachtige letters tevoorschijn kan toveren. In haar werk vindt ze een mooie balans tussen traditionele en moderne technieken. Als je haar aan het werk ziet straalt ze een en al passie uit. Ook haar bedrijfje Atelier Wolk vind ik een ongelooflijk knap en vernieuwend initiatief. Dit is voor mij écht vakman- en ondernemerschap.”
  • Lize De Doncker, Educatief medewerker van het Industriemuseum:
    “Mooi is de manier waarop Nerdlab is ontstaan. Dat zet in op het maakproces met meerdere makers en het eindproduct staat niet centraal. Het is echt iets dat heel organisch is ontstaan, vanuit de liefde voor het maken. Nerdlab is erg innovatief qua technieken en het digitale spoor.”

Erfgoeddag 2020 | Zondag 26 april | De Nacht

In 2020 staat Erfgoeddag in het teken van de nacht. Want de nacht betovert en staat dikwijls synoniem voor verbeelding. Nachtdieren komen tot leven. Maar hoe gebeurden nachtelijke activiteiten vroeger? Zonder een lichtbron was en is het onmogelijk om ’s nachts te werken. We associëren de nacht vandaag vaak met feesten, performances, iets vieren en gezellig samenzijn. Maar de nacht staat ook symbool voor het mysterie, het verborgene en negatieve. Want er is natuurlijk geen licht zonder schaduw. Welke troebele zaken zien we als we terugkijken in de geschiedenis? Er valt tijdens het hele weekend iets te beleven. Het programma laat de traditionele openingsuren helemaal los. Laat de nachtraaf in u los en trek er na zonsondergang op uit. 

tine vandezande