Dat erfgoed veelzijdig is, wist u ongetwijfeld al. Naast het onroerend, (im)materieel De Steenschuit werd in 1991 opgericht als een vereniging voor restauratie en bouw van historische schepen. Intussen is het geëvolueerd tot polyvalent opleidingscentrum. Al van bij de start van De Steenschuit was het de bedoeling om een zinvol project te creëren waarin langdurig laaggeschoolde werkzoekenden enerzijds hun persoonlijke fierheid konden herwinnen en anderzijds hun beroepsvaardigheden konden aanscherpen. Dit alles met het oog op een succesvolle re-integratie in het arbeidscircuit. De Steenschuit is ook volwaardige opleidingspartner van de VDAB.

Realisaties van de Steenschuit

Sinds de start in 1991 bouwde De Steenschuit al twee houten schepen: de tweemastschoener Rupel en een replica van een Gentse barge. De vzw wil zo het Belgisch maritiem erfgoed in de kijker zetten. In 2013 werd gestart met de bouw van een replica van de Belgica, de beroemde historische driemaster van poolreiziger de Gerlache. De Steenschuit wil daarmee de aandacht vestigen op de geschiedenis van de Belgica en de expeditie naar de Zuidpool. Met onder meer: het leven op de Zuidpool, het verloop van die eerste expeditie en de huidige rol van België op de Zuidpool.

Daarnaast werd ook de zeilklipper Clotilde gerestaureerd en opengesteld als museumschip in het Nautisch Bezoekerscentrum Rupelstreek in Boom. Sinds 2017 werpt de vzw zich niet langer op als een louter opleidingscentrum in klassieke scheepsbouwtechnieken. De Steenschuit is gaandeweg geëvolueerd tot een polyvalent opleidingsproject voor langdurig werkzoekenden ‘met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt.’

Accentverschuiving

Door de accentverschuiving van opleidingscentrum in klassieke scheepsbouwtechnieken naar een opleidingscentrum dat ook inzet op brede attitudevorming met het oog op de arbeidsmarkt, focust de organisatie zich niet (meer) louter op de ambachtelijke, historische scheepsbouw. Sociale integratie en tewerkstelling van kwetsbare groepen zoals (ex-)gedetineerden en mensen met psychosociale problemen vormen nu de basis van de werking. 

De focus ligt op het begeleiden van de cursisten naar een jobdoelwit (‘wat willen ze graag doen’), een brede attitudevorming (‘hoe gedraag je je op een werkvloer’) en technische skills zoals houtbewerking, lameer- en veiligheidstechnieken en logistieke vaardigheden als vorkliftbesturing of stellingen bouwen. Kurt Van Camp, directeur van De Steenschuit getuigt: “Het is erg moeilijk om deze gasten warm te maken voor het historische verhaal. Toch laat de vzw haar historische roots niet los.” Via tentoonstellingen (over bijvoorbeeld de Belgica), deelname aan Open Monumentendag, rondvaarten met de replica’s en andere initiatieven, zoals de organisatie van een kerstmarkt op de scheepswerf, zet De Steenschuit in op het bereiken van het publiek. Ook de gidsenwerking van De Steenschuit zorgt voor bijzondere scheepswerf-rondleidingen.

Helpende handen

Wat is nu het succes van het hele project? Dat schuilt in de diverse samenwerkingen. Zo zorgt de VDAB voor de instroom van cursisten en de begeleiding. In 2017 vonden maar liefst 76% van de afgestudeerden van De Steenschuit een geschikte job. Niet enkel de praktische vaardigheden, maar ook de wil om te werken bij de cursisten verklaart het slaagpercentage.