Werd je van hekserij beschuldigd, dan stond je niet veel goeds te wachten: martelarij, de brandstapel, verdrinking... of je kwam op de heksenweegschaal of heksenwaag terecht. Om als heks op een bezem door de lucht te vliegen, moest je wel een lichtgewicht zijn, niet? De baljuw en de wetsheren schatten het gewicht van de beschuldigde persoon. Vrijspraak kon volgen wanneer bleek dat het gewicht van de aangeklaagde overeenkwam met 'de proportien des lichaams'. Wie lichter uitviel, had pech en werd bestempeld als heks. Helaas waren waagmeesters vaak corrupt en verklaarden een vrouw te licht in ruil voor een paar goudstukken.

Volgens overlevering gebeurde dit bij een heksenproces in 1545 in Polsbroek (Nederland). Karel V was daarbij aanwezig. Hij kon echter niet geloven dat de beschuldigde vrouw zo licht was en liet haar door een niet-corrupte waagmeester in Oudewater (Nederland) nogmaals wegen, met een vrijspraak als gevolg. Uit dank schonk hij Oudewater een speciaal privilige. Hierdoor kwamen uit heel Europa mensen naar de Heksenwaag om een felbegeerd certificaat te bemachtigen dat verklaarde dat ze geen heks waren. Vandaag kun je de heksenwaag bezichtigen in het Museum de Heksenwaag in Oudewater.

Maar je hoeft niet noodzakelijk naar Nederland om een heksenwaag te zien. Beselare, ook wel 'Toveressenparochie' genaamd, is sinds 2007 de trotse bezitter van een heksenweegschaal. De heksenweegschaal komt weliswaar niet voor in de plaatselijke heksenlegenden, maar werd geplaatst ter ere van de 40e verjaardag van hun tweejaarlijkse heksenstoet.

foto: heksenwaag op het dorpsplein van Beselare (c) Erik Malfait

Leestip:

- Fernand VANHEMELRYCK, Het gevecht met de duivel: heksen in Vlaanderen, Leuven: Davidsfonds, 1999, 338 p.

-Tensie PELLAERTS en Eddy GEENTJENS, Magie, hekserij en volksgeloof, Kapellen: Nederlandsche boekhandel, 1986, 159 p.

- Fernand VANHEMELRYCK, Heksenprossen in de Nederlanden, Leuven: Davidsfonds, 1982, 231 p.