De museumboom onder controle in de UK?

Museum V&A Museum of Design in Dundee, open vanaf 09/2018 (gesponsord door Heritage Lottery Fund) Copyrights foto:Ross Fraser Mclean

The Mendoza Review: An Independent Review of Museums in England, is een onderzoek dat in opdracht van het Department for Digital, Culture, Media & Sport van het Verenigd Koninkrijk werd geanalyseerd en gepubliceerd in november 2017. Het onderzocht hoe musea de laatste jaren werden gesubsidieerd en geeft prioriteiten en aanbevelingen mee voor een creatievere en duurzame toekomst.

Het onderzoek is het eerste in meer dan tien jaar. Het focust in hoofdzaak op de 1.312 door de Art Council geaccrediteerde musea en brengt ze in context met de in totaal ongeveer 2.600 musea in Engeland. Het effect van de daling van overheidssubsidies (die wel tot -50% of zelfs meer kon oplopen) werd door de organisaties zeer verschillend aangepakt. Musea hebben allerlei acties ondernomen, en niet alle musea konden bewaard blijven. Tussen 2005 en 2014 werden een 40-tal instellingen als permanent gesloten opgeteld en meer dan honderd minder geaccrediteerd door de overheid. Toch kwamen er ook nieuwe musea bij zoals Turner Contemporary in Margate, Titanic in Belfast of The National Civic War Centre en werd er gerenoveerd of uitgebreid zoals Tate Modern en het V&A Museum of Design in Dundee.

Negen prioriteiten

De review identificeerde negen prioriteiten voor de Engelse musea die als volgt omschreven worden: de rol en samenwerking tussen de verschillende fondsen moet verbeteren, de instellingen moeten kunnen groeien en een diverser publiek aanspreken, ze moeten streven naar een dynamischer collectiemanagement en -mobiliteit, en bijdragen aan placemaking en lokale prioriteiten (zoals gezondheid en welzijn). Verder moet er meer ingezet worden op onderwijs en cultuureducatie, de instellingen moeten leiders met de juiste vaardigheden aanwerven, een gediversifieerder personeelsbestand voor ogen hebben (een afspiegeling van de lokale gemeenschappen), innovatiever zijn en de digitale capaciteit opvoeren om klaar te zijn voor de toekomst, als laatste prioriteit is internationale samenwerking van belang.

Aanbevelingen

Om naar dit museum van de toekomst te streven werden een reeks aanbevelingen gegeven met suggesties voor een beter management en ontwikkeling, maar evengoed voor groei en duurzaamheid. De Heritage Lottery Fund (HLF) dat vooral infrastructurele projecten realiseert, zal in de toekomst beter moeten samenwerken met de Art Council England (ACE) en Historic England (HE) en erop toezien dat hun investeringsmiddelen voor musea doorstromen naar projecten met een significante impact, of het nu gaat over transformaties of renovatie van waardevolle gebouwen.

Beleidsmakers moeten eveneens overwegen om in een hedendaagse context, waarin musea hun investeringen nodig hebben om hun achterstand in gebouwrenovatie en onderhoud aan te pakken, beter reflecteren over het begrip ‘uitbreiding’. Op vlak van infrastructuur geeft het rapport de volgende aanbevelingen:

  • geef prioriteit aan de financiering van bestaande infrastructuren;
  • ondersteun enkel nieuwe musea in gebieden of in gemeenschappen die er aantoonbare behoefte aan hebben;
  • verbeter de geografische spreiding van musea buiten centraal Londen;
  • moedig musea e.a. aan om gezamenlijke projecten voor te stellen zoals bv. gedeelde infrastructuur of partnerschappen die het openbare aanbod en de financiële weerbaarheid van de musea kunnen verbeteren;
  • focus op het onderhoud en de conservatieproblemen voor instituten die gehuisvest zijn in beschermde monumenten.

De aanbevelingen die betrekking hebben op de internationale samenwerking zijn met het oog op de Brexit van enorm belang voor de sector. De aanbevelingen op vlak van infrastructuur zijn punten die in het publieke debat het meest onderhevig zijn aan kritiek. Critici stellen zich de vraag hoe te groeien als de fondsen blijven dalen. Terwijl de ene stelt dat er vooral nood is aan investeringen in historische gebouwen stelt de andere dat net de nieuwe musea, uitbreidingen of reconversies florerend zijn en nieuw leven blazen in een gemeenschap.

Het laatste argument sluit geheel aan bij een recent voorgesteld project in Brussel en is een van de doelstellingen van het project A Stage for Brussels, een samenwerkingsproject tussen KANAL en Centre Pompidou. Het ambitieuze project van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest dat er met de reconversie van de voormalige Citroëngarage binnenkort een nieuwe cultuurpool bij krijgt, werkt hierdoor mee aan de opwaardering van een buurt en een gemeenschap. De ontwikkelingen van de site aan het Plan Canal focussen op een mix van wonen, werken en ontspanning waarop de herbestemming van de Citroëngarage een grote invloed zal hebben. Zie meer in een volgende blogbericht.

Meer lezen

Neil Mendoza, The Mendoza Review: An Independent Review of Museums in England (online 11-2017), Dept DCMS. Het volledig rapport vindt u via deze webpagina.

Monique Verelst