Collectiemanagement
Collecties vormen het hart van een museum, archief of erfgoedbibliotheek. Naast de onmiskenbare (kunst)historische en wetenschappelijke betekenis van objecten, spelen de laatste jaren ook sociale, educatieve, economische en belevingswaarden een belangrijke rol om het erfgoed naar waarde te schatten. Bovendien worden collecties meer en meer ingezet in maatschappelijke debatten over thema’s als mensenrechten, dekolonisatie, welzijn, ecologie, duurzaamheid, gelijkheid en rechtvaardigheid.
Hoe kunt u de beschikbare middelen zo inzetten dat de collectie haar waarde behoudt, optimaal toegankelijk blijft en liefst ook in waarde toeneemt?
- Door behoudsmaatregelen - zowel voor de collectie als voor de informatie over de collectie - kunt u de aanwezige waarde handhaven en waardeverlies voorkomen of beperken.
- Door het gebruik en het presenteren van de collectie kunt u de aanwezige waarde inzetten ten dienste van de erfgoedgemeenschap en de maatschappij.
- Door de verdere ontwikkeling, via verzamelen/herbestemmen, onderzoeken en restaureren, kunt u waarde toevoegen aan uw collectie.
De 'drie pijlers van collectiemanagement', naar Robert Waller en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (NL), verduidelijken de waardegebaseerde visie op collectiebeheer.
Bij behoud gaat het erom het waardeverlies zoveel mogelijk te beperken, onder andere door het fysiek bewaren van de materialen en het behoud van informatie en kennis door middel van duurzame registratie en documentatie.
Bij gebruik wordt de waarde van collecties actief benut door presentatie en educatie en wordt contextinformatie over de collectie publiek gedeeld.
Ontwikkeling richt zich op het verhogen van waarde, bijvoorbeeld door onderzoek te doen naar makelij, herkomst of zeldzaamheid. Maar ook door acquisitie of door objecten in een nieuwe context te plaatsen. Nieuwe informatie over de collectie wordt toegevoegd aan het collectie-informatiesysteem.
Voor de drie hoofdactiviteiten van collectiemanagement is toegankelijkheid een voorwaarde:
- fysieke toegang tot de objecten (niet alleen in de presentatie, maar bv. ook tot depotstukken voor onderzoek);
- analoge of digitale toegang tot het object zelf en/of de informatie verbonden met het object (inherent aan of omtrent het object);
- toegang tot contextinformatie bij het object.
Deze benadering vormt ook de basis voor het schrijven van een collectieplan. Lees verder op de pagina 'Hoe schrijft u een collectieplan?'.
