Kleurrijke buitenluiken. Foto: Pickpik.com

Daglicht en zijn schadelijke werking kunt u weren met een buitenzonwering. Uiteraard heeft deze aanpassing een grote impact op de esthetische ervaring van de buitengevels.

Voordelen

  • Buitenzonwering is de beste manier om zonnewarmte tegen te houden. Het is efficiënter dan binnenzonwering omdat zonnewarmte en straling aan de buitenkant van het gebouw worden tegengehouden.
  • Vrijwel alle nieuwe uitvoeringen van klassieke buitenzonweringen met doek zijn aangepast aan de huidige eisen.
  • Niet alleen het bedieningsgemak is verbeterd, ook het kleurenpalet en de vormgeving zijn erop vooruitgegaan.
  • Moderne materialen maken de zonwering onderhoudsvriendelijker.
  • Buitenzonwering kan na constructie van het gebouw geplaatst worden of structureel worden opgenomen bij nieuwbouw.

Soorten buitenzonwering: creatieve oplossingen

Houd bij een verbouwing of nieuwbouwproject van in de conceptfase rekening met de invloed van het (zon)licht in uw gebouw. Er zijn tal van creatieve geveloplossingen mogelijk. Enkele architecturale voorbeelden:

  • Museum Brandhorst, München
  • Musée des Confluences, Lyon
  • Institut du Monde Arabe, Parijs
Museum Brandhorst, München. Rufus46 via Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0
Museum Brandhorst, München. Fred Romero via Wikimedia Commons, CC BY 2.0
Musée des Confluences, Lyon. Foto: Denis Doukhan via Pixabay
Musée des Confluences, Lyon. CC0 via Maxpixels.net
Institut du Monde Arabe, Parijs. Foto: Peter Bucks via Unsplash
Institut du Monde Arabe, Parijs. Rictor Norton & David Allen via Wikimedia Commons, CC BY 2.0

Soorten buitenzonwering: commerciële oplossingen

Rolluiken

  • Opgebouwd uit horizontale, scharnierbare lamellen uit hout (vroeger), kunststof (PVC), aluminium of staal.
  • Worden met een lint of elektrisch opgerold.
  • De thermische eigenschappen zijn afhankelijk van de lamel en de luchtdoorlaatbaarheid van het rolluik.
  • Werken isolerend, zijn geluid- en lichtdempend en inbraakwerend.
  • Er zijn voorzetrolluiken, opbouwrolluiken en inbouwrolluiken.

Zonweringsdoeken (screens, verticaalschermen of rolschermen)

  • Een zonweringsdoek valt verticaal langs het glas naar beneden en wordt vastgehouden door zijdelingse geleiding in de vorm van een profiel of een kabel. Bepaalde modellen versterken de windvastheid.
  • Screens die de glaspartij volledig bedekken weren meer warmte en zonlicht. De efficiëntie is zeer hoog doordat de schermen het glas volledig afdekken. De basisfunctie van een zonweringsdoek kan duidelijk uit de term zelf afgeleid worden: het weren van te veel warmte, zonlicht en uv-straling.
  • De schermstand kan van binnenuit geregeld worden.
  • Door de plaatsing binnen het gevelvlak is het systeem weinig windgevoelig.
  • De doorkijkmogelijkheden van binnen naar buiten zijn afhankelijk van het type doek.
  • Dit type screens wordt vaak gebruikt bij historische schuiframen.
  • Eigenschappen zoals oppervlaktegewicht, maximale trekkracht, maximale rekbaarheid, doorscheurkracht, waterdrukbestendigheid, waterafstotendheid, lichtechtheid, brandwerendheid, weer- en uv-stralingsbestendigheid worden gemeten volgens de Europese normen en staan vermeld in de technische gegevensfiches van de weefselproducenten.
  • De energiewaarden reflectie, transmissie en absorptie van energie, licht en uv worden eveneens gemeten en bepalen het comfort van de zonwering.
  • Alle weefsels kunnen min of meer transparant en/of geperforeerd uitgevoerd zijn.
  • De maximale afmetingen van het doek worden bepaald door de fabrikant van de zonwering.
  • De levensverwachting van deze weefsels gaat tot 15 jaar en meer, afhankelijk van de toepassing en de graad van vervuiling.

Knikarmschermen

  • Deze vrijdragende zonneschermen rollen niet naar beneden langs het glas zoals rolluiken of screens, maar 'vallen uit', van bovenaf.
  • Ze worden uitgerold door telescoop- of knikarmen.
  • De constructie met behuizing neemt een minimale ruimte in.
  • De constructie wordt hangend en horizontaal tegen een gevel, muur, balkon of dakspant gehangen. Nadeel: lang niet alle (historische) gebouwen kunnen de forse schermen dragen, gezien de grote krachten die ze op de gevels uitoefenen.
  • Er kan een wind-zonautomaat en een regensensor aan gekoppeld worden.
  • Materiaal: polyacrylaat, polyester of glasvezel. Dit materiaal is waterafstotend, olie- en vuilwerend en schimmeldodend.
  • Van alle zonweringen zijn de telescoop- en knikarmschermen het duurst.

Uitvalschermen

  • Uitvalschermen bestaan uit een kap met daarin een doekbuis met eromheen een doek gerold. Met behulp van twee armen kan het scherm tot 120° zakken.
  • Er zijn vier soorten armen: stormvaste armen (armen met een vast scharnierpunt en een roestvrijstalen trekveer), gasveerarmen (armen met een vast scharnierpunt en een sterke gasveer), glijarmen (de uitvalschermen glijden mee naar boven) en vaste armen (armen met een vast scharnierpunt met een uitwerpbladveertje).
  • Het doek bepaalt hoe het uitvalscherm eruitziet.
  • Wat materialen betreft, is er keuze tussen een acryldoek met een geweven structuur, een glasvezel- of polyester doek. Dit materiaal is waterafstotend, vuilwerend en schimmeldodend.
  • Het uitvalscherm kan op twee manieren in- en uitgerold worden: handmatig of met een elektrische bediening waarbij verschillende domoticasystemen en andere comforttoepassingen mogelijk zijn zoals automatische bediening met behulp van wind- of regensensors.

Markisolette

  • Dit systeem is ontwikkeld uit twee andere zonweringen: het uitval- en het verticaalscherm. 
  • Het valt eerst verticaal naar beneden, zoals het verticale scherm, en daarna naar voren, zoals het uitvalscherm. Het uitvalpunt kan ingesteld worden aan de geleidingsrail.
  • Voor het doek worden acryl, glasvezel of polyesterweefsels gebruikt.

Vleugelzonwering

  • Permanente zonwering bestaande uit meerdere lamellen met vleugelvormige of rechthoekige doorsnede.
  • De lamellen worden tussen eindplaten of door lamellenhouders op de wand gemonteerd. Het systeem bestaat uit geëxtrudeerde aluminiumprofielen in ellips-, ruit- of vleugelvorm en maatwerk uit houten of glazen lamellen.
  • Maatvoering, vorm en wanddikte zijn afhankelijk van esthetische eigenschappen en windlast.
  • Voor een zuidelijk georiënteerde gevel is een vaste vleugelzonwering voldoende. De lamellen zijn vast gemonteerd, de stap van de lamel en de helling zijn variabel bij het ontwerp. Voor een oost- of westgeoriënteerde gevel is een beweegbare zonwering vereist.
  • De lamellen zijn kantelbaar. Wanneer dynamisch geautomatiseerd maakt dit de zonlichtinval beheersbaar, gecombineerd met een verhoging van het persoonlijk comfort en de productiviteit.
  • De bediening kan individueel gebeuren, per gevel/zone of door aansluiting op het totale gebouwbeheersysteem. De lamellen worden horizontaal of verticaal gemonteerd voor het gewenste esthetische effect.
  • Een energiebesparende oplossing, windbestendig en warmtewerend.

Buitenlamellen (buitenjaloezieën)

  • De buitenjaloezie is een verticaal, ophaalbaar en oriënteerbaar systeem dat bestaat uit optrekbare stapelbare, gebogen horizontale lamellen, beschikbaar in verschillende breedtes. Niet te verwarren met lamellen in schermen (zie onder).
  • Afhankelijk van de situatie kunnen de buitenlamellen gedeeltelijk of geheel opgetrokken of neergelaten worden. Daarbij kan de lamelhoek versteld worden volgens de gewenste hoeveelheid natuurlijk daglicht.
  • De toegelaten windbelasting ligt tussen deze voor screens en windvaste screens.
  • De lamellen bestaan uit een gebogen, al dan niet gekraald, aluminium profiel voor een betere stevigheid. Het pakket lamellen wordt, afhankelijk van de breedte van de jaloezie, op en neer gehaald door middel van twee, drie of vier koorden of kabels.
  • De U-vormige bovenbak wordt gemaakt uit staal en herbergt de elektrische aandrijfmotor en het opgetrokken pakket lamellen. De zijgeleiding gebeurt d.m.v. geleidingsprofielen of kabels.
  • Buitenjaloezieën kunnen manueel met slinger, stang of elektrisch bediend worden. Groepssturingen kunnen aangesloten worden op complete gebouwbeheersystemen.
  • Een energiebesparende oplossing, warmte- en lichtwerend.

Schermen

  • Permanente zonwering bestaande uit verschillende types schuifschermen of vouwschermen.
  • Panelen opgebouwd uit frames met invulling van aluminium lamellen of (geperforeerde) platen of zonwerend doek. Lamellen kunnen zowel horizontaal als verticaal worden geplaatst.
  • De schermen worden op loopwagens gepositioneerd en kunnen handmatig of gemotoriseerd bediend worden. De bediening kan individueel gebeuren of per gevel/zone, ofwel door aansluiting op het totale gebouwbeheersysteem.
  • Om een optimale zonwering (van de g-waardes) te verkrijgen is een goede berekening nodig. Het type lamel en de afstanden zijn hiervoor bepalend.

Luifels

  • Dit zijn als het ware opengewerkte afdakjes of luifels.
  • Net als verticale roosters hebben ze vaste of beweegbare schoepen, wat ze minder geschikt maakt voor historische gebouwen. Het gebouw moet de constructie immers kunnen dragen.
  • De lamellen kunnen op verschillende tussenafstanden en hellingen gemonteerd worden. Verstelbare lamellen kunnen de toegestane hoeveelheid daglicht in het gebouw aanpassen. Tegelijk dringen ze het energieverbruik van de koelsystemen in een gebouw terug.
  • Om een optimale zonwering (van de g-waardes) te verkrijgen is een goede berekening nodig. Het type lamel en de afstanden zijn hiervoor bepalend.

Materialen voor buitenzonwering

Weefseltypes

Tegenwoordig zijn de vezels gemaakt op basis van polyacrylaat, glasvezel en ook polyester. Dankzij de bewerking met bijkomende coatings en beschermlagen beschikken ze over goede eigenschappen voor wat betreft:

  • kleurechtheid;
  • weerstand tegen verrotting en verkleuring;
  • vochtbestendigheid;
  • stabiliteit bij windbelasting;
  • weerstand tegen uv-straling;
  • weerbestendigheid;
  • levensverwachting (tot 15 jaar en meer, afhankelijk van de toepassing en de graad van luchtvervuiling);
  • de garantietermijn voor stik- en lasnaden (door de evolutie in naai- en lastechnieken).

Acrylweefsel

Spindop geverfde acrylvezels beschikken over heel goede eigenschappen op het vlak van:

  • kleurechtheid;
  • lichtechtheid;
  • weerbestendigheid;
  • bestendigheid tegen uv-straling (goede uv-beschermingsfactoren omdat het doek zeer dicht geweven is);
  • het brede kleurenpalet;
  • waterafstoting en vuil weren (een bijkomende behandeling met fluorkoolstofhars verbetert dit nog. Echte waterdichtheid kan worden bereikt met specifieke extra coatings).


Materialen voor screens

Er zijn verschillende soorten open zonweringweefsels. Zij hebben als voordeel dat het doorzicht bewaard blijft en men dus het contact met de buitenwereld behoudt.

Voorbeelden:

  • glasvezelweefsel (meestal 'screen' of 'screendoek' genoemd): geweven met glasvezels en omhuld met een mantel van polymeren;
  • polyesterweefsels: meestal weefsels die eerst geweven en daarna gecoat worden met een kunststof;
  • andere synthetische weefsels met een open structuur, al dan niet nabehandeld.