Schilderijen kunt u opsplitsen in werken op mobiele (paneel, doek, koper, karton, ivoor, ...) en immobiele (muurschilderingen, fresco's, ...) dragers. In deze rubriek worden enkel verplaatsbare werken besproken (de 'ezelschilderkunst').

Een schilderij bestaat steeds uit een drager en diverse verflagen. Meestal is de drager voorzien van een voorlijming en een preparatielaag waarop de verflaag is aangebracht. De verflaag op zich bestaat vaak uit verschillende lagen.

Drager 

• hout (bv.: eik, populier, mahonie ...),
• doek (bv.: linnen, katoen, jutte),
• metaal (bv.: koper, ijzer, tin, lood ...),
• karton,
• papier,
• ivoor.

De keuze van de drager wordt bepaald door een combinatie van factoren, zoals:

• de geografie (eikenhout in Noord-Europa, populierenhout in Zuid-Europa),
• het beoogde eindaspect of de esthetiek,
• het budget van de opdrachtgever. Bv.: een koperpaneel is duurder dan een paneel; een paneel is duurder dan doek,
• de functie van het kunstobject. Bv.: een portretmedaillon op ivoor dat als juweel wordt gedragen.

Preparatie 

• voorlijming (meestal huidenlijm),
• grondering (krijt of gips met dierlijke lijm, loodwit en lijnolie).

De keuze van de preparatietechniek wordt sterk beïnvloed door het materiaal van de drager en het gewenste eindaspect. Alle lagen reageren anders op externe factoren. De twee beïnvloeden elkaar ook onderling door hun eigen gedrag en verouderingsproces.

Sommige dragers bestaan uit een samenstelling van twee verschillende dragers. Als het gaat om een zachte drager die op een harde drager werd aangebracht, spreekt men van een marouflage (bv. doek gekleefd op paneel). Een marouflage kan oorspronkelijk zijn, maar het kan ook om een latere ingreep gaan tijdens een restauratiecampagne.

(Verf)lagen

• ondertekening (kan bestaan uit houtskool, krijt, olieverf of inkt: kan zijn aangebracht met penseel, pen, veer of zilverstift),
• isolatielaag (meestal lijnolie),
• imprimatura (gewassen kleurlaag boven op de grondering met als doel een optische binding te vormen in schaduw- en halfschaduwzones. Over de juiste definitie van deze term bestaat discussie),
• olieverflagen (pigment gebonden in oliebindmiddel (lijnolie, papaverolie, notenolie), in een opbouw van mager naar vet.

De verflaag bestaat uit pigmenten, gebonden in een bindmiddel. Het pigment bepaalt de kleur van de verf, en het bindmiddel bepaalt de techniek. Pigmenten kunnen onderverdeeld worden in twee groepen:

• organische pigmenten zijn afkomstig van planten en dieren. Ze bevatten koolstofverbindingen. Van verschillende pigmenten bestaat er tegenwoordig vaak een goedkoper synthetisch equivalent: Indisch geel, sepia, kraplak, violet, karmijn ...;
• anorganische pigmenten worden gewonnen uit mineralen, zoals loodwit, cadmiumgeel, gele oker, gebrande sienna, rauwe omber, kobaltblauw ...

Het bindmiddel bepaalt de schildertechniek. De lijst hieronder vermeldt verftypes en hun bindmiddel: