Stenen voorwerpen hanteren en verplaatsen

Een groot stenen voorwerp wordt getakeld. © Linda Temmink, IPARC/België

Hoe neemt u een stenen voorwerp vast? En hoe verplaatst u een stenen beeld, dat vaak heel zwaar is? Specifieke tips vindt u hier, algemene richtlijnen in het hoofdstuk 'In 8 stappen tot een veilig transport'.

Hanteren

  • Waneer u stenen objecten hanteert, is het heel belangrijk dat u schokken en botsingen voorkomt. Dit doet u door het object op een laagje Ethafoam® te plaatsen als u het verplaatst.
  • Voor langdurige opslag van een rechtopstaand langwerpig object is het beter geen Ethafoam® onder het object te plaatsen. Dit kan zorgen voor instabiliteit. Plaats het object eerst op Ethafoam® op het rek en til het vervolgens een beetje op. Een collega kan nu de Ethafoam® verwijderen en en vervangen door zuurvrij karton.
  • Voor objecten die breder zijn dan dat ze hoog zijn mag de Ethafoam® eronder blijven liggen.
  • Het dragen van handschoenen is een must. Bij kleinere objecten volstaan nitril handschoenen. Latex scheurt te gemakkelijk. Bij grotere objecten kiest u voor handschoenen met rubberen antislip op de handpalm. Ga voor een lichte kleur zodat u beter ziet of ze schoon zijn. Zorg ervoor dat elk object afzonderlijk wordt bekeken en hanteer de stelregel: 'Veiligheid eerst'.
Nitril handschoen
Handschoenen met rubberen handpalm

Verplaatsen

  • Een object verplaatst u bij voorkeur rechtop. Maar soms is het veiliger het toch te kantelen of plat te leggen.
  • Kijk altijd goed waar u het object kunt vastnemen. Neem het niet vast aan uitstekende onderdelen, zoals handvatten. Zet geen druk op dunne delen.
  • Als een mensenfiguur verplaatst moet worden en het is beter dat horizontaal te doen, ondersteun dan de schouders en neem het object nooit bij het hoofd vast. De nek is een versmalling en daardoor een zwakkere plek in het beeld.
  • Vermijd lange manuele verplaatsingen. Zet of leg het object zo snel mogelijk op een karretje of pallet.
  • Is het veiliger het object liggend te verplaatsen? Ondersteun dan de holtes met Ethafoam® of zandzakjes, zodat er geen puntbelasting ontstaat.
  • Tyvek®  of Japans papier beschermt het oppervlak van de steen maar tijdens een verplaatsing kan dit verschuiven. Dat geldt vooral voor zwaardere en/of grotere objecten. Als u denkt dat die kans bestaat, is het veiliger de bescherming eraf te halen. Zo vermindert u het risico dat het object uit uw handen valt omdat de verpakking verschuift.
  • Staat een object op karton of Ethafoam® op het rek en heeft u een karretje of transpallet dat u in hoogte kunt aanpassen? Schuif het object dan voorzichtig samen met het karton of de Ethafoam® op de kar/pallet. Niet schommelen of wandelen met het beeld: dat veroorzaakt schokkken die microbarsten kunnen veroorzaken. 
  • Is een object te zwaar? Laat het staan en roep de hulp van specialisten in. Zij hebben geschikt materiaal en ervaring met het verplaatsen van waardevolle zware breekbare objecten. Het beeld komt op die manier veilig op zijn plek en u bezeert uw rug niet. 
Stenen beelden, verpakt in kratten voor transport door gespecialiseerde firma. © Anne-Cathérine Olbrechts
Stenen beelden, klaar voor transport door gespecialiseerde firma. Bescherming door noppenfolie met polyethyleenschuimzijde en transportkussens. © Anne-Cathérine Olbrechts

Tips & tricks

Wanneer u een stenen object verplaatst, neemt u de volgende stappen in acht:

  1. Controleer voorzichtig of u het object kunt tillen.
  2. Zorg dat u met twee (of meer) bent en bereid de verplaatsing goed voor. Overloop samen de stappen die u gaat zetten, zodat niemand geconfronteerd wordt met onverwachte handelingen.
  3. Zet het object altijd op Ethafoam® neer. Dat vangt de schok van het neerzetten op. Bij zwaardere objecten is het beter de dikte van het schuim te beperken tot max. 1cm. Door het gewicht kan het schuim aan één kant langzaam inzakken waardoor het beeld kan omvallen.
  4. Draag uiteraard altijd handschoenen. En houd in gedachten dat wie niet sterk is, slim moet zijn. Het is altijd beter om materiaal en gereedschap te gebruiken voor het verplaatsen dan met brute kracht te werken.
  5. Het beste is een stenen object altijd verticaal te verplaatsen. Ook als het gaat om een blad of plaat, vervoeren we het net zoals een glasplaat verticaal. Dan is er minder risico op breuk.
Stenen buste na transport. © Anne-Cathérine Olbrechts
Vastzetten sangels. © Anne-Cathérine Olbrechts

Transport 

  • Voor het transport worden dezelfde richtlijnen gevolgd als beschreven onder hanteren en transporteren.
  • Verplaats een object altijd verticaal. Een beeld zoals het bedoeld is om tentoongesteld te worden, een plaat verticaal zoals glas.
  • Voor het transport van kleine objecten volgt u de richtlijnen zoals aangegeven in het hoofdstuk hanteren en transporteren.
  • Voor het transport van grote en/of zware objecten schakelt u altijd een specialist in. Zij hebben het geschikte materiaal en de knowhow.
  • Bij heel fragiele objecten worden soms speciale kisten vervaardigd die de schokken tijdens het transport opvangen.
Harde verpakking. © Anne-Cathérine Olbrechts 
Binnenkant harde verpakking, natuurstenen plaat. © Anne-Cathérine Olbrechts

Dit hoofdstuk werd geschreven door Linda Temmink voor Depotwijzer.be.

Adviseur behoud en beheer
T
02 213 10 86