Wat zijn de randvoorwaarden voor een succesvolle samenwerking?

Setup van een sessie met cliënten van het psychiatrisch centrum KARUS in Museum Melle © Bart De Nil

Specifiek rond welzijn en gezondheid ontwikkelde FARO de voorbije jaren samen met verschillende partners uit de cultureel-erfgoed-, welzijns-, jeugd, sociale- en zorgsector een aantal langetermijntrajecten. Al deze trajecten focussen op het inzetten van erfgoedcollecties om het welzijn en de gezondheid van mensen te verbeteren én op het meten en evalueren van de gerealiseerde impact. De kennis en expertise die we opbouwen wordt generiek vertaalt naar de hele cultureel-erfgoedsector.

Hoewel de piloottrajecten sterk verschillen in opzet, type van erfgoedcollecties, methodieken en doelgroepen vertrekken ze allemaal vanuit dezelfde randvoorwaarden:

Duurzame samenwerking

In een projectmatige aanpak is er dikwijls een externe motivator nodig. In de regel gaat het dan om extra subsidies die moeten dienen als de spreekwoordelijke wortel om organisaties te doen bewegen. Met als gevolg dat, wanneer die externe motivatie wegvalt, het project stopt. Belangrijk in de piloottrajecten is dat alle partners zich hebben geëngageerd vanuit een intrinsieke motivatie.

Hoewel het voor sommige van de participerende organisaties allesbehalve vanzelfsprekend is om in tijd en mensen te investeren, doen ze dit toch vanuit een geloof in het maatschappelijk belang van de piloottrajecten. Bovendien hebben alle partners zich geëngageerd zonder dat er een einddatum werd vastgelegd. Allemaal gaan ze ervan uit dat op maatschappelijke uitdagingen en noden, in tegenstelling tot erfgoedprojecten, geen begin- en einddatum staat. Het zijn de dynamiek en de uitkomsten van de piloottrajecten die zullen bepalen of en tot hoelang een traject blijft duren.

Impact = lange termijn

Als we spreken over het creëren van een positieve impact dan spreken we automatisch over de lange termijn. Want, wat men ook moge beweren, het is onmogelijk om met een eenmalige activiteit impact te hebben.

Het is alleen door geduld en herhaling dat u zult merken dat er een verandering optreedt bij de deelnemers én dat die ook een blijvend effect heeft op het leven van mensen. Dit is geen punt van geloof maar simpelweg wetenschappelijk bewezen. Daarom zijn alle piloottrajecten procesmatig opgebouwd. Bij het merendeel is dat een reeks van workshops die lopen over een periode van minstens zes weken. Het is bovendien de bedoeling dat die workshopreeks over de komende jaren wordt herhaald. Daarom is het van cruciaal belang dat alle partners zich voor een langere tijd hebben geëngageerd.

Evidence based

Impact is een concept dat te pas en te onpas uit de kast wordt gehaald om aan te tonen dat iets effect heeft gehad, zeker wanneer het gaat om interventies met cultureel erfgoed die het  welzijn van mensen willen verbeteren. Aangespoord door enthousiaste getuigenissen, en vanuit een buikgevoel, wordt dan al te vaak verondersteld dat iets een impact heeft gehad. Zeer fijn en sympathiek, maar als het gaat over zoiets fundamenteels als welzijn volstaat een buikgevoel niet.

Er kan immers pas van impact worden gesproken als zowel de harde als de zachte effecten van interventies over een lange periode worden gemeten, geëvalueerd én vergeleken met andere meetresultaten van gelijkaardige interventies met cultureel erfgoed. Evidence based heet dat dan. Want beweren dat men impact heeft op het welzijn en de gezondheid van mensen zonder daarvan het bewijs te kunnen leveren is eigenlijk een vorm van kwakzalverij. U zou het ook vreemd vinden indien iemand u een medicijn zou voorschrijven zonder te weten of het werkt en, zo ja, voor wie en in welke dosis.

FARO biedt vormingen aan die u inzicht geven in waarom en hoe u welzijnsactiviteiten kunt meten en evalueren en die u laten kennismaken met enkele laagdrempelige instrumenten. Houd onze vormingskalender in de gaten voor actuele informatie.