Boeren op de Buis: registratie en valorisatie tv-programma 'Voor boer en tuinder' (1959-1988)

29 jaar lang gaf het BRT-programma 'Voor boer en tuinder' een inkijk in het reilen en zeilen van de Belgische landbouw en het platteland. Dit unieke en waardevolle audiovisueel erfgoed herbergt een schat aan valorisatiemogelijkheden voor de erfgoedsector, het onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. Om dit potentieel ten volle te benutten werden de verschillende collecties en deelcollecties van gedetailleerde metadata voorzien, met in het bijzonder aandacht voor hun onderlinge samenhang. CAG zette zich in het kader van het project ‘Boeren op de Buis’ in om dit audiovisueel materiaal te valoriseren.

Dit geschiedde door: digitalisering van analoog filmmateriaal bewaard bij VRT; digitalisering van scripts en documentatie bij KADOC-KU Leuven en VRT; uitwisseling van metadata; diepte-interviews met oud-medewerkers; kijksessies met (oud-)land- en tuinbouwers; onderzoek kenbaar te maken en de publieke toegankelijkheid te bevorderen. 

Dit project paste binnen het relanceplan Vlaamse Veerkracht van de Vlaamse regering. 

Projectresultaten

Centraal stond in dit project de opdracht om de 485 afleveringen van 'Voor Boer en Tuinder' kwalitatief, diepgaand en gestructureerd te beschrijven. Alle afleveringen van de reeks zijn na afronding van dit project zo volledig mogelijk gedigitaliseerd en beschreven. Aanvankelijk waren er nog 209 analoge records van ‘Voor Boer en Tuinder’ in de collectie van de reeks bij VRT. Gedurende dit project werd twee keer een lijst van 50 uitzendingen opgesteld voor digitalisering. Door een extra inspanning vanuit het VRT-Archief werden de overblijvende 109 overige uitzendingen ook nog gedigitaliseerd. De beschrijvingen zijn bewaard in het digitale depot van VRT en raadpleegbaar via Cinema Rural. Daarnaast werden binnen dit project volgende acties verricht:

  • Om zo volledig mogelijk te documenteren werd het papieren archief bij KADOC-KU Leuven en VRT doorzocht en gedigitaliseerd.
  • De verhalen en herinneringen van acht betrokken medewerkers werden gedocumenteerd via mondelinge interviews en worden duurzaam bewaard door CAG.
  • Het archief van de bezieler van het programma, Hein Nackaerts, werd volledig gedigitaliseerd bij KADOC-KU Leuven en is publiekelijk toegankelijk via de CAG-filmdatabank Cinema Rural. Zo werd beeld, beschrijving en papieren documentatie gekoppeld. Hier een voorbeeld.
  • Relevant archiefmateriaal werd herbestemd met het oog op duurzame bewaring. Dit werd voornamelijk ontsloten via de beeldbank van CAG. Hier een voorbeeld. Daarnaast werden de illustraties van Bert Vonk grotendeels ondergebracht bij KADOC-KU Leuven.
  • Samen met musea en de landbouwpartners organiseerden we 5 participatieve kijksessies over heel Vlaanderen. In kleine groepen (oud-)land- en tuinbouwers keken we naar en spraken we over het televisieprogramma. Zo werden herinneringen over de (deel)sectoren en de kijkervaring van het voormalige doelpubliek gecapteerd. in totaal namen 41 deelnemers deel aan de kijksessies. Hier meer informatie.
  • Een selectie van de afleveringen is beschikbaar gemaakt voor het brede publiek via VRT MAX en de CAG-filmdatabank.
  • Binnen het Archief voor Onderwijs worden thematische pakketten beschikbaar gemaakt.
  • Door die inzichten uit mondelinge interviews, persoonlijke archieven van de betrokkenen en hun familie en een inhoudelijke analyse van de afleveringen zelf is er een grote hoeveelheid informatie rond de geschiedenis en de context van het programma beschikbaar. Die inzichten vertaalden zich o.a. in een themaverhaal op de website van CAG en een presentatie op het Rural History-conference 2023 in Cluj-Napoca, Roemenië. 
  • Het slotevenement in de perszaal van VRT bracht alle partners en betrokkenen samen. Er werd naar hartenlust gesproken over het programma en het project. Hier het verslag
Partnerorganisaties

CAG deed dit in samenwerking met een breed netwerk van partners: VRT, ’t GROM, Boerenbond & Landelijke Gilden, CINEMATEK, Departement Landbouw en Visserij, Fruitbelevingscentrum Borgloon, ILVO, Dru!f, KADOC-KU Leuven, LIBIS, Sierteeltmuseum Lochristi en Collectie Bulskampveld. Projectbegeleiding gebeurde door meemoo. Dit Vlaamse en Brusselse erfgoed zal ook op internationaal niveau ontsloten worden door de samenwerking met de partners van de European Rural History Film Association.

Leden stuurgroep
  • Maarten Jacobs ('t Grom)
  • Bruno Mestdagh (CINEMATEK)
  • Bart Merckaert (Departement Landbouw en Visserij)
  • Jasmien Mees (LoS: Sierteeltmuseum Lochristi)
  • Katrien Houbey (Fruitbelevingscentrum Stroopfabriek Borgloon)
  • Lise Ruts (meemoo)
  • Carine Dujardin (KADOC-KU Leuven)
  • Kathleen Bertrem (VRT)
  • Jo Rademakers (LIBIS)
  • Marc Demeyer (Landelijke Gilden)
  • Roel Geets (VRT)
  • Godfried Kwanten (KADOC-KU Leuven)
  • Nele Jacobs (ILVO)
  • Luc Schokkaert (KADOC-KU Leuven)
  • Valérie Adriaens (LIBIS)
  • Lynn Debecker (Dru!f)
  • Yves Segers (CAG)
  • Sven Lefèvre (CAG)
  • Diantha Osseweijer (CAG)

Praktische info

Looptijd van
Looptijd tot
Organisatienaam
Centrum Agrarische Geschiedenis
Contactpersoon
Lore Van Humbeeck
Sven Lefèvre
Adres
Naamsestraat 63, 3000 Leuven
Telefoon
016 32 35 25
Financieringsbron(nen)
  • Projectsubsidie ‘Inhaalbeweging digitale collectieregistratie’ van het Departement Cultuur, Jeugd en Media van de Vlaamse Gemeenschap
  • CAG
  • VRT

Andere projecten

Gedreven door veel goesting, nieuwsgierig ‘as hell’ en gebeten om de meest nijpende vraagstukken op ...

Van 24 tot 30 september 2019 organiseerde Kunstenpunt, samen met FARO, Z33 Huis voor actuele ...

De 'Design History Society Annual Conference' is een belangrijk jaarlijks ontmoetingspunt voor iedereen die bezig ...