Wit op Wit. Digitaliseren van de Kortrijkse witlinnen damastcollectie

Gefigureerd linnen damast is een eenkleurig weefsel waarin het patroon 'wit op wit' geweven is. De figuren verschijnen glanzend op een matte achtergrond en zijn slechts vanuit een bepaalde hoek en met een bepaalde lichtinval duidelijk zichtbaar. Daarom is fotograferen niet evident. Wit op Wit wilde de internationaal vermaarde collectie wit linnendamast van Texture digitaliseren met een door het Rijksmuseum speciaal ontwikkelde fototechniek. Voor het eerst waren daardoor foto’s in kleur mogelijk. Het resultaat was een opgeschoonde en uniforme registratie en een reeks foto’s van uitzonderlijke beeldkwaliteit, met het oog op een optimale ontsluiting en betere uitwisselbaarheid met andere collectiebeherende instellingen, onderzoekers, ontwerpers. 

Voor dit project maakten we een selectie van een 700-tal gefigureerde linnendamasten. De nadruk lag daarbij op zestiende-, zeventiende- en achttiende-eeuwse objecten. Met het Rijksmuseum Amsterdam werd nauw samengewerkt rond registratie, conservatie en fotografie, met het Koninklijk Instituut voor Kunstpatrimonium werd een overeenkomst uitgewerkt om de technische kennis en expertise rond deze fotografiemethode te introduceren, te delen en inzetbaar te maken in onze eigen werking.



Er werd een gestructureerde leidraad opgesteld voor het registreren van linnendamast. De registratie gebeurde in drie ronden:

  1. het opschonen en aanvullen van de basisregistratie,
  2. het aanvullen van nieuwe informatie tijdens de conservatiebehandeling,
  3. het aanvullen van nieuwe informatie zoals iconografie en publiekstekst.

Materialen en technieken werden gekoppeld aan AAT, iconografie aan Iconclass. De invoerhandeling werd gepubliceerd op CEST.

Door de grote scherpte en het contrast met licht ziet men op de foto elk detail. Iedere vouw of plooi geeft een schaduw die beeldvorming verstoort en verhindert. Uitgevlakt en op glas gedroogd gefigureerd linnen heeft een groter glanseffect, waardoor de figuratie duidelijker wordt weergegeven. Om aureolen te vermijden, was het noodzakelijk om alle objecten vooraf een basisreiniging te geven (wasbad met toegevoegde buffer en een non-ionisch wasmiddel). Zwaar verbrande en fragmentarische objecten kwamen niet in aanmerking (weefselverlies). 

De collectie werd gedigitaliseerd in kleur, zonder vervorming, met gelijke scherpte en nodige detaillering en voldoende contrastrijke figuratie in het glanseffect. Tijdens het vooronderzoek deden we tests met meerdere fotografie- en scanningtechnieken en namen we deel aan het congres 2+3D Photography. Bij het opstellen van de offertevraag lieten we ons adviseren en inspireren door Lukasweb, VIAA, Rijksmuseum en FARO. Technische eisen en beoogde eindresultaat, maar ook praktische organisatie en workflow kwamen aan bod. Er was aandacht voor kennisdeling via een intensief trainingstraject voor een fotograaf uit een Belgische erfgoedinstelling en de organisatie van een Masterclass voor professionele fotografen. Typeofferte en fotografiehandleiding werden gepubliceerd op CEST. 

De gecomprimeerde raadplegingsbestanden werden opgeslagen in het DAM (Picturae/Erfgoedinzicht) en ontsloten op de online databank Erfgoedinzicht. De hoge resolutie archiveringsbestanden werden opgeslagen en bewaard in het MAM (MediaHaven/beeldbank stad Kortrijk), in een niet-publiek gedeelte. Deze bestanden bevatten ingebedde metadata zoals eigendom, fotograaf, licentie en objectnummer. Met begeleiding van Packed maakten we een testrecord aan op Wikidata om de collectie te publiceren als LOD. 

Partnerorganisaties
  • Rijksmuseum Amsterdam
  • Koninklijk Instituut voor Kunstpatrimonium
Leden stuurgroep

Strategische opvolging: Raad van bestuur Stedelijke Musea Kortrijk vzw

Operationele opvolging: Werkgroep Wit op Wit 

  • Shirin Van Eenhooge (projectcoördinator)
  • Sylvie De Coster (conservator Texture)
  • Greet Verschatse  (wetenschappelijk medewerker Texture)
  • Isabelle De Jaegere (teamcoach stedelijke musea)
  • Jochen Vermote  (coördinator Trezoor)

Uitvoering: 

  • Shirin Van Eenhooge (projectcoördinator)
  • Rik Klein Gotink (fotograaf)

Praktische info

Looptijd van
Looptijd tot
Organisatienaam
Texture, museum over Leie en vlas
Contactpersoon
Sylvie De Coster
Adres
Noordstraat 28
8500 Kortrijk
Telefoon
056 27 74 70
Financieringsbron(nen)

Projectsubsidie 'Inhaalbeweging voor digitale collectieregistratie' van het departement Cultuur, Jeugd en Media van de Vlaamse Gemeenschap.

Andere projecten

Het verleden van de gezinsverpleging in Geel maakt onmiskenbaar deel uit van het Vlaamse en ...

Vandaag hebben holebi’s heel wat wettelijke rechten opgebouwd en is de maatschappelijke aanvaarding van homo’s ...

TENTOONSTELLINGSTHEMA’S & UITWERKING DE TENTOONSTELLING, HET KLOOSTER EN HAAR SCENOGRAFIE De tentoonstelling, die plaatsvindt op ...