‘De andere’ anders bekeken. Beeldvorming in de religieuze kunst: een contextuele benadering (fase 2)

Ter realisatie van de eerste doelstelling van de organisatie ‘racisme en discriminatie keren’ werkt KMS in de beleidsperiode 2011-2015 twaalf acties en initiatieven uit. Dit project sluit daarbij aan.

 

Het project heeft als projecttitel ‘De andere’ anders bekeken. Beeldvorming in de religieuze kunst: een contextuele benadering en als publiekstitel De andere verbeeld / verbeeld gevaar. In functie van dit project verkennen we in eerste instantie publieksgerichte religieuze kunst, zoals preekstoelen, beelden, andere religieuze kunstschatten, schilderijen, glasramen en dergelijke. Alle objecten dat aan bod komen, zijn daarbij drager van beeldvorming vanwege de katholieke kerk en vanwege andere gemeenschappen over niet-blanke mensen, mensen met een niet-christelijke levensbeschouwing, ongelovigen, andersgelovigen, enz. Deze beeldvorming kan zowel positief als negatief zijn.

 

Omwille van onze interesse voor de rijkdom van het kunstpatrimonium en de vele manieren waarop een inhoudelijke boodschap over andere gemeenschappen vertolkt werd en wordt, werken we in dit project vooral met representatieve (uitgesproken negatieve en/of uitgesproken positieve) voorbeelden uit Vlaanderen en Brussel.

 

De voorbeelden zullen samengebracht en geordend worden in enkele categorieën. KMS distilleerde zo 5 archetypes van ‘de andere’ (De Turk; de protestant; de Jood; de zwarte; de ketter). De voorbeelden zullen genuanceerd uitgewerkt worden in de ontsluitingsactiviteiten.

 

In tweede instantie werken we op creatieve manieren aan ontsluiting (via erfgoedroutes maar ook door een interactieve website, tentoonstelling en educatieve pakketten). Deze ontsluiting is een project dat sterk gericht is op jeugd. Zo zijn studenten van de lerarenopleidingen van de Hogeschool Universiteit Brussel sterk betrokken en is er ook een nauwe samenwerking met het Vlaams Secretariaat van het Katholieke Onderwijs (o.a. leerplancommissies geschiedenis en esthetica van het VVKSO - Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs) en CeMIS (Centrum voor Migratie en Interculturele Studies) naast de inbreng van de overige partners.

 

In derde instantie wensen we deze analyseoefening rond toonaangevende beeldvormingcasussen ook met andere religieuze en levensbeschouwelijke gemeenschappen aan te vatten. Daarbij worden verschillende levensbeschouwelijke gemeenschappen benaderd en uitgenodigd om de houding met betrekking tot de beeldvorming over de eigen en andere gemeenschappen te ontleden. Deze evaluatie kan dan op educatieve manieren binnen de eigen gemeenschappen en bij anderen bespreekbaar gemaakt worden. We laten ons daarbij ondersteunen door o.a. CeMIS (UA), MANAvzw, Axcent en El Kalima.

 

Samen met de hierboven vermelde partners en ook met de andere belanghebbende partners zoals Het Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur (CRKC) en het Documentatie- en Onderzoekscentrum voor Religie, Cultuur en Samenleving (KADOC) bouwen we inzake dit project een brug naar het brede erfgoedveld. Dit realiseerden we reeds door samenwerkingen met o.m. de erfgoedcel Turnhout. Deze erfgoedgemeenschap van onderzoekers, beheerders en zorgers voor religieus erfgoed willen wij een belangrijke rol en verantwoordelijkheid geven. Daarnaast betrekken we in dit project ook graag het bredere publiek. Zo kunnen we een hele erfgoedgemeenschap stimuleren rond dit thema.

 

KMS vzw, de projecthouder, neemt in dit alles een ondersteunende rol op. De doelstelling is om de lokale partners continu te stimuleren om dit thema ter harte te nemen en mee te werken aan het ontsluiten van materiaal. We stellen daarbij onze expertise van dit project ter beschikking zodat lokale erfgoedactoren initiatieven kunnen uitwerken in de lijn/de geest van dit project of deze thematiek.

 

Het ligt in de bedoeling van dit project om – in samenwerking met de verschillende partners uit de erfgoedsector, uit de religieuze en levensbeschouwelijke sector, uit de toeristische sector en uit de academische wereld - te komen tot dit hele gamma aan activiteiten, producten en resultaten.

 

In de tweede fase van het project wil KMS hetvolgende realiseren:
• Realiseren van een mobiele tentoonstelling in het voorjaar van 2013.
• Realiseren van vijf beeldessays over de verschillende ‘archetypes van de andere’.
• Start communicatie van tentoonstelling in mei/juni 2013.
• Start reisscenario van tentoonstelling in september 2013.
• Realiseren van een interactieve projectwebsite.
• Uitwerken van educatieve pakketten voor scholen en gezinnen om met de voorbeelden en de (inherente) boodschappen van vroeger en nu aan de slag te gaan om de wederkerige ‘vijandsbeelden’ bespreekbaar te maken.
• Voorbereidend werk slotpublicatie.

Partnerorganisaties

Axcent vzw – Interlevensbeschouwelijk Centrum Brussel
 www.axcent.org
 
CeMIS – Centrum voor Migratie en Interculturele Studies
 www.cemis.ua.ac.be
 
CRKC vzw – Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur
 www.crkc.be
 
El Kalima – Christelijk centrum voor de relaties met de Islam
 www.elkalima.be
 
Espaces – Spiritualités, cultures et société en Europe
 www.espaces.info
 
HUB-EHSAL vzw – Hogeschool-Universiteit Brussel
 www.hubrussel.be
 
Kadoc – Katholiek Documentatie- en Onderzoekscentrum voor Religie, Cultuur en Samenleving
 www.kadoc.kuleuven.be

KMS vzw – Kerkwerk Multicultureel Samenleven
 www.kms.be
 
MANA vzw – Expertisecentrum voor Islamitische Culturen
 www.manavzw.be
 
VVKSO – Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs
 www.vvkso.be

Leden stuurgroep


Jan Klinckaert (directeur departement religieus cultureel erfgoed - CRKC)
Jackie Denis (stafmedewerker GOK, kansenbeleid en diversiteit - VVKSO)
Ignace Berten (theoloog - Espaces)
Joris Wauters (wetenschappelijk medewerker - Cemis)
Andre Verkens (directeur studiegebied onderwijs - HUB)
Peter Heyrman (verantwoordelijke van het onderzoek - KADOC)
Marianne Goffoël (directeur - Elkalima)
Régis Close (medewerker - Elkalima)
Meryem Kanmaz (inhoudelijk coördinator - MANA)
Fien Ingelbrecht (interreligieuze stafmedewerker - Axcent)
Gust Depreter (vrijwilliger en lid van de Raad van beheer - KMS)
Johan Vrints (stafmedewerker interreligieuze dialoog - KMS)
Karen Wyckmans (projectmedewerker erfgoed - KMS)

Praktische info

Looptijd van
Organisatienaam
Kerkwerk Multicultureel Samenleven
Contactpersoon
Johan Vrints
Adres
Huidevettersstraat 165 - 1000 Brussel
Telefoon
02.502.11.28
Financieringsbron(nen)

De geschatte projectkosten - zoals vermeld in het subsidiedossier - bedraagt 104'698€:

  • 510€: Telefoon en internet
  • 2865€: verplaatsingskosten
  • 120€: fotocopies
  • 200€: verzendingskosten
  • 727€: ontwikkeling en druk folder
  • 3250€: ontwikkeling en online zetten projectwebsite
  • 3267€: fotografie erfgoedobjecten, reproducties en rechten
  • 30250€: ontwikkeling tentoonstelling
  • 450€: gegidste rondleidingen
  • 797€: ontwikkeling en druk educatieve map
  • 100€: aankoop documentatie
  • 2215€: reiskosten tentoonstelling
  • 1000€: implementatie beeldessays

 

Opbrengsten:

Er werd 95'898€ gevraagd aan de Vlaamse Gemeenschap (Cultureel-Erfgoed). Verder is voorzien dat 6'000€ van sponsoring komt en 2'800€ uit andere bronnen.

 

Niet-subsidieerbare gedeelte van het project:

  • 6'895€: inzet eigen personeel
  • 1'584€: KMS stelt materiaal en lokalen ter beschikking
  • 2'190€: kosten gedragen door andere projectpartners
  • 300€: verzekering arbeidsongevallen
  • 650€: hospitalisatieverzekering