Behaalde doelstellingen

Onderzoek en conservatie van het handschrift

Ondanks de rijkdom is het handschrift bijna nooit getoond of onderzocht, omdat de conservatorische omstandigheden verre van ideaal waren. In 2008 startte de behandeling. Bij het maken van de technische hoge resolutie foto’s waren vooral de opnames met doorvallend licht belangrijk. Die geven visuele ondersteuning bij het laboratoriumonderzoek en de conservatiebehandeling op het beeldscherm. Het onderzoek toonde alvast aan dat een trefzekere hand het schilderwerk realiseerde en dat de miniaturist slechts zeldzaam afweek van het eerste ontwerp. Bij het in situ onderzoek van de verflagen met x-stralen fluorescentie kwam de studie van de gebruikte pigmenten op de eerste plaats. Die onderzoeken zijn gevoerd door het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium en het Nationaal Archief in Den Haag (SEPIA/Multi Spectral Imaging) met nieuwe niet-destructieve technieken.

Digitalisering en digitale ontsluiting

De integrale digitale opname van de behandelde 338 folio’s gebeurde in mei en juni 2010 in het digitaal laboratorium van de K.U.Leuven, een project in samenwerking met de Alamire Foundation. Op basis van die documentatie heeft M software laten ontwikkelen die het mogelijk maakt om het handschrift on line te consulteren. Die software biedt bovendien het publiek van de tentoonstelling de gelegenheid om de Anjoubijbel te bekijken op een totaal nieuwe en verrassende manier.

Een topstuk van Vlaams erfgoed eindelijk publiek gepresenteerd

Tijdens het proces van de conserveringsbehandeling en de digitalisering groeide het idee om het handschrift niet alleen voor vorsers beter toegankelijk te maken. Een tentoonstelling is nog steeds het ideale kanaal om een breed publiek te laten kennismaken met een origineel object. Bovendien tonen handschriftententoonstellingen in regel ingebonden manuscripten, opengelegd op één plaats. Het unieke moment van de ontmanteling laat toe om enkele tientallen folio’s tegelijkertijd te bekijken, met – bijna letterlijk – daarnaast de digitale toegang die het publiek details laat ontdekken die anders onzichtbaar of nauwelijks te ontwaren zijn.

Effecten en resultaten

Het handschrift in goede conditie

De eerste zorg en bekommernis van het project om het handschrift in een goede conditie te brengen en de bewaaromstandigheden zo optimaal mogelijk te krijgen, is gerealiseerd. De behandeling drong zich reeds enige jaren op.

Digitale toegankelijkheid

De integrale digitale opname van de 338 folio’s creëert niet alleen een schat aan gemakkelijk toegankelijke informatie. Het digitale fotobestand maakt dat de manipulatie van het origineel minder vaak voorkomt, wat dan weer resulteert in een betere bewaring.De digitale versie van het manuscript zal on line quasi onbeperkt toegankelijk zijn; de tentoonstelling is uiteraard tijdelijk. De combinatie van de digitale toegang met het origineel is dan ook een uniek gegeven.

Zowel voor de specialisten als voor de breed geïnteresseerden is de continue digitale ontsluiting via verschillende websites als blijvend effect een grote stap vooruit. Het vergemakkelijkt de consultatie van de bijbel aanzienlijk.

Een topstuk van Vlaams erfgoed en een spannend verhaal

Ondanks een verblijf van 500 jaar in Leuven is de Anjoubijbel zo goed als onbekend, zeker bij het brede publiek. Dankzij de tentoonstelling kan de bezoeker in contact komen met die pracht-bijbel in al zijn materialiteit en in al zijn details. Bovendien is het boek vergezeld van een onwaarschijnlijke intrige die een spannend verhaal oplevert en die een deel van ons patrimonium eigentijds en toegankelijk maakt.

Die samenwerking garandeerde de kwaliteit van het onderzoek en van de behandeling. Dit gaf een solide basis voor een uitzonderlijke expositie. Op het vlak van de (digitale) technologie maakte het project gebruik van innoverende en hoogwaardige apparatuur en maakt nieuwe software een nieuwe, aantrekkelijke en gebruiksvriendelijke digitale toegangen tot het handschrift mogelijk.

Breed publieksbereik

Ook voor de uitwerking het publieksaanbod (zie punt 5) gaat M een aantal samenwerkingen aan om het bereik zo breed en divers mogelijk te maken. Gesprekken met specialisten gaande van een jeugdauteur tot beheerders van muzikaal erfgoed resulteerden in een aantal sterke producten.

Het symposium dat tijdens de tentoonstelling (oktober 2010) plaatsvindt, geeft daarnaast ook de gelegenheid om de onderzoeksresultaten voor te stellen aan een gespecialiseerd publiek. Volgende thema’s kunnen er aan bod komen: de bijzondere iconologische voorstellingen in het manuscript, het onderzoek en de conservatie van de Anjoubijbel, de geschiedenis van het manuscript, het Arrascollege en de Universiteitsbibliotheek, het spanningsveld tussen het contact met het originele object en de digitale ontsluiting ervan.

Speciaal voor kinderen en jongeren

M wil het publiek vanaf jonge leeftijd bereiken en laten kennismaken met beeld, beeldcultuur en erfgoed. Speciaal voor die leeftijden ontwikkelden we aangepaste publieksproducten die aantonen dat erfgoed best spannend is en heel wat te vertellen heeft.