De Vlaamse media staan er dezer dagen vol van. Ondanks het feit dat ze erg tevreden zijn over hun leven hebben Vlaamse jongeren steeds meer psychologische klachten. Ze ondervinden slaapproblemen of zijn humeurig, zenuwachtig en futloos. Daarnaast signaleren ze in toenemende mate ook ernstigere geestelijke gezondheidsproblemen zoals depressie. Cultureel erfgoed kan dan een klein schakeltje zijn om dergelijke welzijnsproblemen bij jongeren aan te pakken.

Herstelgericht werken

Erfgoedorganisaties kunnen kwetsbare jongeren ondersteunen door hen een aanbod aan te bieden dat aansluit bij herstelgerichte en krachtgerichte praktijken. Daarin helpen hulpverleners en ervaringswerkers psychisch kwetsbare jongeren bij het opbouwen van een zinvol leven. Erfgoedorganisaties kunnen hiervoor samenwerken met een van de vele Herstelacademies in Vlaanderen, gespecialiseerd in een cursusaanbod dat jongeren helpt bij hun psychisch herstel.

Tijdens het twaalfde Vlaamse congres Kinder- en Jeugdpsychiatrie en -psychotherapie in Leuven konden de aanwezigen kennismaken met de piloottrajecten Kleine documenten, grote verhalen, Een goed bewaard geheim en Denken door maken die FARO samen met het Letterenhuis, ADVN, Museum Plantin-Moretus en Iedereen Leest heeft ontwikkeld voor de Herstelacademie Antwerpen. In het piloottraject Ingemaakt Erfgoed werken we samen met het herstelhuis Acolade van KARUS in Melle aan object handling met museumobjecten. Om aan te tonen wat de waarde is van deze piloottrajecten sloot ik af met het verhaal van Lise. U vind een link naar haar verhaal in mijn presentatie onderaan deze blog.

Maken is soms beter

Het is belangrijk dat jongeren praten over hun depressieve gevoelens. Maar recent onderzoek van KU Leuven toont aan dat jongeren die met elkaar over hun negatieve gevoelens praten, elkaar kunnen 'besmetten'. Door er samen over te piekeren komen ze niet verder. In het bijzonder merkten de onderzoekers verder ook op dat meisjes kwetsbaarder zijn als ze piekeren, waardoor ze sneller de negatieve gevolgen ervan ondervinden.

Met dit inzicht in het achterhoofd is het voor erfgoedorganisaties, die vaak groepsactiviteiten organiseren waarbij communicatie belangrijk is, het overwegen waard om 'maken' als methode te hanteren. In de piloottrajecten Denken door maken en Kuregemse kleuren onderzoeken we de relatie tussen cultureel erfgoed, maken en denken. We doen onder meer aan de hand van technieken als slow crafts en horticultuur. 

Foto: de oogst van meekrap voor de aanmaak van rode verfstof, een grondstof voor Kuregemse kleuren © FARO