Open Monumentendag in het teken van immaterieel erfgoed

Kinderen bezoeken het Museum Plantin Moretus in Antwerpen tijdens Erfgoeddag 2023 © Stad Antwerpen, fotograaf Victoriano Moreno

Op zondag 10 september ontdekt u voor de 35e keer bekend en minder bekend onroerend erfgoed tijdens Open Monumentendag. Helemaal in lijn met het Europese erfgoedthema staat deze editie volledig in het teken van 'immaterieel erfgoed'. Niet toevallig, want in 2023 vieren we de 20e verjaardag van de Unesco-Conventie voor het borgen van immaterieel erfgoed. Het volledige progamma verkent u op openmonumentendag.be.

Nergens beter dan thuis, ook op Open Monumentendag

U gaat naar Open Monumentendag en doet tegelijkertijd inspiratie op voor uw activiteit tijdens Erfgoeddag rond 'thuis'. Het kan! Uit het ruime aanbod kozen we enkele activiteiten die u al een voorsmaakje geven:

  • Wat onderscheidt de ene plek van de andere? De gebouwen natuurlijk, maar zeker ook de inwoners en hun vele verhalen. Voorbeeld: Wandeling 'Luchtig Leuven: volksverhalen'
  • De Reuskens van Borgerhout slapen en leven in een groot huis op de Turnhoutsebaan. Ze trokken in 1712 voor het eerst door de Borgerhoutse straten. Omdat de Reuskens zelf nogal verlegen zijn, neemt hun butler Jean Géant, met honderden jaren trouwe dienst op de teller, u met veel plezier mee in het huis en leven van de Reuskens. Komt u er graag meer over te weten?
  • Wat zorgt ervoor dat u zich ergens thuisvoelt? Een geur, de taal die er gesproken wordt, de ambiance van een plek. En zeker ook muziek! Dat weet een beiaardier, die speelt voor iedereen in de publieke ruimte, maar al te goed. Voorbeeld: beiaardier Luc Rombouts speelt een concert met verzoeknummers: Ontmoet de beiaardier - Jukebox beiaard
  • Wat met mensen die door hun beroep geen vaste thuis hebben, maar net thuiskomen in het steeds onderweg zijn? In de tentoonstelling ‘Harry Malter. Van dierencircus naar familiepark’ maakt u kennis met Circus Piste, het rondreizend circus van Harry Malter dat zich in 1978, na tien jaar rondtrekken, definitief vestigde als familiepark in Heusden.
  • Hoe woont u?* Alleen, met vrienden, uw ouders, uw partner en/of kinderen? Of zijn die mensen met wie u een (t)huis deelt eerder toevallig op uw pad gekomen? Hoe de monniken in de middeleeuwse Duinenabdij samenleefden, ontdekt u in de rondleiding 'Het leven in de middeleeuwse Duinenabdij’ in Abdijmuseum Ten Duinen.
  • Liever bouwen aan een huis? Maak kennis met historische bouwtechnieken in het Openluchtmuseum Bokrijk

*wat hierna volgt, is een niet-exhaustieve opsomming van de vele mogelijkheden.

Wat is het verschil tussen Erfgoeddag en Open Monumentendag?

Open Monumentendag, op de tweede zondag van september, focust op het onroerend erfgoed. Erfgoeddag zet het roerend en immaterieel erfgoed in de kijker en vindt plaats op de eerste zondag na de paasvakantie. In 2024 is dat op 21 april. Dan draagt Erfgoeddag als thema 'Thuis'. Activiteiten tussen 15 en 26 april, tijdens de Erfgoedweken, richten zich op scholen. Alle info leest u vanaf midden september op faro.be/erfgoeddag. Op dat moment verschijnt ook de inspiratiebrochure. Daarin reiken we u heel wat tips aan voor het uitwerken van een activiteit.

Foto:  Kinderen bezoeken het Museum Plantin Moretus in Antwerpen tijdens Erfgoeddag 2023 © Stad Antwerpen, fotograaf Victoriano Moreno

Ook bij FARO ging de 20ste verjaardag van de conventie voor het borgen van immaterieel erfgoed niet onopgemerkt voorbij. In het juninummer van ons tijdschrift faro vindt u een stevig dossier met als hamvraag: wat is de impact van deze conventie op de cultureel-erfgoedsector in Vlaanderen? U leest er verhalen uit de praktijk, getuigenissen van immaterieel erfgoeddragers, artikels die ingaan op het beleid en zoveel meer. 

Het dossier 'immaterieel cultureel erfgoed: balans en vooruitblik' leest u hier.

Elien Doesselaere