Kortfilm brengt roof Oekraïense kunst onder de aandacht

Still uit de film 'Explosions Near the Museum' © Yarema Malashchuk en Roman Khimei

Vijf musea in ons land – de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis (Brussel), het Domein & Koninklijk Museum van Mariemont (Morlanwelz), het STAM (Gent), In Flanders Fields Museum (Ieper) en M (Leuven) – stellen gezamenlijk Explosions Near the Museum voor, een nieuw videowerk door de Oekraïense kunstenaars Yarema Malashchuk en Roman Khimei.

Het initiatief gaat van start op 18 mei 2023, Internationale Museumdag (ICOM). Die jaarlijks terugkerende dag staat deze keer in het teken van duurzaamheid en welzijn. ICOM en ICOM Belgium Flanders roepen al hun leden op om op die dag een kleine of grotere activiteit en/of actie te organiseren, om de rol van musea m.b.t. de uitbouw van een duurzame toekomst in de verf te zetten.

Met de vertoning van het videowerk Explosions Near the Museum willen de vijf musea het publiek bewustmaken van de leegroof van museumcollecties in Oekraïne. De kortfilm brengt de gevolgen van de plundering van het historisch museum in de belegerde stad Cherson in beeld en benadrukt zo het belang van erfgoed en musea voor lokale gemeenschappen.

Explosions Near the Museum

In hun videowerk tonen Malashchuk en Khimei de lege sokkels en vitrines van het Museum van Cherson, waar de grootste en oudste oudhedenverzameling van Zuid-Oekraïne was ondergebracht. Tussen 24 en 26 oktober 2022 werd het museum geplunderd door het Russische bezettingsleger. De kunstenaars roepen herinneringen op aan de kunstobjecten die er te zien waren. Op de achtergrond is het geluid te horen van beschietingen, opgenomen in het museum in december 2022, minder dan twee kilometer verwijderd van het door de Russen bezette gebied.

The New York Times schreef op 14 januari 2023 over de plundering: “De Oekraïense autoriteiten en internationale experts menen dat deze plundering zeker geen toeval was of opportunistisch wangedrag door enkele ongedisciplineerde bendes, of zelfs niet met het oog op een vlugge opbrengst op de zwarte markt. Ze zijn echter overtuigd dat de diefstal een grootschalige aanval was op de Oekraïense trots, cultuur en identiteit, in overeenstemming met de imperialistische houding van de Russische president.”

Explosions Near the Museum is tegelijkertijd een krachtige boodschap van liefde voor het afwezige erfgoed en hoop in tijden van verlies. De film is ook een statement over het belang van het cultureel erfgoed en de zorg en toewijding van het museumpersoneel.