Extra tip: wat denkt u van een fotowandeling met een groepje (amateur)fotografen onder begeleiding van een gids uit uw erfgoedorganisatie? De fotografen beleven een boeiende rondleiding en u heeft er nadien een handige set fotomateriaal bij. Vraag de fotografen om de beelden nadien ook op Wikimedia op te laden en de informatiedeling is helemaal rond.

Jong en oud(er) leren van en over elkaar

De Finse erfgoedwerkers zijn ervan overtuigd: cultureel erfgoed beleven is een sociale activiteit. Ze werken daarom vooral activiteiten uit waarbij mensen samen en actief aan iets werken. Vanuit die mentaliteit werd Finland in 2022 door Europa Nostra bekroond met een European Heritage Award voor een vernieuwend initiatief dat samenwerking en begrip over generaties heen niet alleen stimuleert, maar dat ook doet op een manier waarbij elke partij een waardevolle inbreng heeft. Het project stimuleert daarnaast ook een betere verhouding tussen nieuwkomers en lokale gemeenschappen.

In dit traject is elke deelnemer meester én leerling. Er is geen eenrichtingsverkeer. De groep deelt ervaringen en leert skills aan elkaar. Een veertiger kan een tiener bv. bijleren over lokale kooktradities, terwijl die tiener de veertiger leert hoe hij dit in een aantrekkelijke vormgeving in een receptenbundel kan gieten.

"This project succeeded in increasing young people’s understanding of their local region and its history, in turn committing them to local heritage work and helping them realise its importance. The long-term aim is to ensure that the voluntary work often done by older generations continues."

Bekijk onderstaande video om aan de hand van voorbeelden te ontdekken hoe dit verloopt. Op deze pagina en op deze pagina wordt het project diepgaander toegelicht.

Kennis doorgeven met actieve vertelwandelingen

Jonge erfgoedmakers aan zet

Het klinkt evident: wanneer u een ander publiek wil bereiken, dan begint uw slaagkans bij de activiteit die u aanbiedt. De Young Heritage Makers geven al verschillende jaren een wedstrijdelement aan Erfgoeddag en bewijzen hoe waardevol het kan zijn om te vertrekken vanuit de doelgroep.

Vanuit de basisvraag ‘welk cultureel erfgoed is belangrijk voor jou’ gaan leerkrachten en erfgoedwerkers aan de slag met een groep kinderen en jongeren. Daarbij zijn zij volledig aan zet. Er wordt vertrokken vanuit hun interesses en vanuit de thema’s die zij zelf aanreiken. Die samenwerking vormt een van de belangrijkste pijlers binnen dit project.

Een aantal hulpvragen maken de taak van de begeleiders eenvoudiger:

• Wat betekenen erfgoed en traditie voor ons?
• Welk Europees erfgoed en verhalen herkennen we hier in onze eigen regio/dorp/school?
• Welk aspect van jouw eigen familiegeschiedenis vind je het belangrijkst?
• Is dit uniek of vind je het ook elders in Europa?

Ook de Spinner of Living Heritage helpt bij het opstarten van zo’n gesprek. U kunt de spinner hier in het Engels downloaden. Het kind of de jongere kiest een onderwerp dat het zelf interessant vindt; verschillende hulpvragen op de spinner helpen om stapsgewijs een gesprek op te bouwen.

Het resultaat op Erfgoeddag kan een tentoonstelling zijn met schetsen en knutselwerken van de kinderen; een leesbundel met zelf geschreven of lokale verhalen; een (digitale) wandeling langs het erfgoed in het dorp, verteld vanuit de ogen van de kinderen; of nog zo veel meer.

Ervaring van de Finnen leert dat om het jonge publiek écht te bereiken, u meestal een volwassene nodig heeft als tussenpersoon. Trekkers van dit project zijn daarom meestal erfgoedorganisaties in samenwerking met scholen. Maar ook jeugdbewegingen of academies tekenen paraat. En de volwassen begeleiders? Zij zijn bijzonder dankbaar voor de meerwaarde die de erfgoedwerkers met hun collectiestukken, verhalen en locaties kunnen bieden.

Hoe de band met lokale geschiedenis versterken?

Denkt u ook aan jonge ouders?

Initiatieven zoals Krokuskriebels of Schatten van Vlieg maken het bij ons in Vlaanderen en Brussel duidelijk, en ook in Finland zijn ze ervan overtuigd: kinderen al vanaf jonge leeftijd aanspreken met een aanbod speciaal voor hen (en hun ouders), loont. Zo wordt er tijdens de Finse Erfgoeddag ingezet op activiteiten waarbij jonge mama’s en papa’s met hun baby’s welkom zijn voor bv. een voorleesuurtje waar samen traditionele gedichten, versjes en liedjes gezongen worden. (Zie foto hierboven) Ook hier geldt opnieuw: een actieve activiteit waarbij sociale contacten centraal staan en banden versterkt worden met het lokale erfgoed. Komen voor het contact of voor de inhoud: kiezen hoeft niet, net de combinatie maakt het sterk.

Zin om zelf aan de slag te gaan?

Op zondag 23 april komt u gegarandeerd het hele dierenrijk tegen, voor en achter de schermen. Dan draagt Erfgoeddag als thema 'Beestig!'. Activiteiten tussen 17 en 28 april, tijdens de Erfgoedweek, richten zich op scholen.

Op faro.be/erfgoeddag leest u alle praktische info en vindt u heel wat inspiratie. Organiseert u een activiteit voor kinderen en jongeren? Dan mag u niet ontbreken op de vormingsnamiddag 'Hoe spreekt u een jong publiek aan met uw erfgoedverhaal?' (21 maart, KBR Brussel)

Heeft u interesse in of vragen over bovenstaande initiatieven? Neem gerust contact op met Michelle Van Meerhaeghe via michelle.van.meerhaeghe@faro.be.

Foto's: alle beelden zijn genomen tijdens ontmoetingen en locatiebezoeken in oktober 2022 © FARO