Op werkbezoek in Londen - Young V&A

FARO-collega Monique Verelst trok in het kader van Erasmus+ in het voorjaar voor een werkbezoek naar Londen. Ze sprak er met verschillende medewerkers uit Londense musea over ecologische en sociale duurzaamheid.

In deel 1 van dit verslag volgden we Sara Kassam, Sustainability Lead van het V&A Museum, die inzoomde op het duurzaamheidsbeleid van het Victoria & Albertmuseum. In deel 2 volgen we Hailee Kukura, projectcoördinator van Young V&A.

Sinds 2001 is het V&A bezig met een uitgebreid restauratie- en herinrichtingsprogramma, beter bekend als FuturePlan. Hedendaagse ontwerpers creëren nieuwe galerijen en bezoekersfaciliteiten. Eén project daarvan is Young V&A (het vroegere Museum of Childhood). Het museumgebouw bevindt zich in het oosten van Londen, in Bethnal Green, en zal na een verbouwproces in de zomer van 2023 opnieuw openen voor publiek. Hailee Kokura geeft ons een blik op het in uitvoering zijnde verbouwproces en vertelt ons meer over de codesign-trajecten die het museum doorliep.

Dit blogverslag geeft een impressie van het werkbezoek maar is te kort om diep op bepaalde thema’s in te gaan. Daarom wordt waar mogelijk doorverwezen naar bijkomende info.

Codesign

Codesign is een participatieve aanpak voor het ontwikkelen van projecten. Een doelgroep die een aanzienlijk belang heeft bij de inhoud, wordt uitgenodigd om mee te werken aan het ontwikkelingsproces. Hoewel onderzoeksvragen het uitgangspunt vormen, verschilt codesign van de traditionele focusgroepbenadering waarbij ideeën worden getest. Codesign hecht veeleer waarde aan alle gesprekken, ongeacht waar ze naartoe leiden. Het is een iteratief en responsief proces, een gesprek waarin kennis naar beide kanten stroomt. Succes wordt afgemeten aan het feit dat alle leden van de groep betekenis en doel vinden door middel van discussie, reflectie en exploratie.

Aanpak

Het gemeenschapsparticipatietraject en de coproductieprocessen die eerder door Derby Museums werden doorlopen, vormden een inspiratiebron voor het V&A-team. Hailee Kukura: "Net als in Derby werden in Young V&A de gebruikers niet alleen geraadpleegd als onderdeel van een ontwikkelingsproces. Het doel was ook ze te activeren tot creatieve medewerkers in het ontwerpproces van tentoonstellingsruimtes en scenografische elementen."

Kinderen uit de buurt, kinderen van basisscholen en middelbare scholen, kleuters, leerkrachten, leerkrachten met een handicap en families werkten samen met het museumteam en twee ontwerpteams aan een eigen aanpak om de richting van het ontwerpproject te bepalen. AOC Architecture stond in voor de inrichting van de scenografische elementen en de ‘feel good’-factor van de ruimtes. Meer over hun aanpak leest u hier. De Matos-Ryan stond in voor de gebouwinfrastructuur.

Tijdens een hele reeks van codesignworkshops werden de deelnemers aangemoedigd om de principes van ontwerpend onderzoek te volgen door middel van verschillende observaties en doe-activiteiten. Het architectenteam hielp de deelnemers hun ervaringen en verwachtingen te verbeelden en te verwoorden, zodat iedereen actief kon blijven deelnemen aan het ontwerpproces.

Visie van Globe Primary School op het toekomstige Museum of Childhood

Hailee Kukura: "Extra aandacht ging uit naar belangrijke organisatorische knelpunten en naar bepaalde zones van de ruimtes, zodat voor die specifieke gevallen betere oplossingen konden bedacht worden. Belangrijk was ook dat de museumcollectie actief kon worden ingezet om de gesprekken te inspireren. Elke sessie bouwde voort op de vorige, en bleef zich (samen met de deelnemers) gedurende het hele proces ontwikkelen. Het doel? Vindingrijke ontwerpen ontwikkelen die aansluiten bij de gedachten en behoeften van een grote verscheidenheid aan (jonge) bezoekers. Door kinderen (het doelpubliek) te betrekken bij het ontwerpproces van de museuminrichting en rekening te houden met hun inbreng krijgen ze een stem en komen de ruimte én de objecten op een andere manier tot leven."

Het museum als leerplek

Alle betrokkenen leerden uit het creatieve proces, dat zowel voor de deelnemers als voor het museumteam een nieuwe ervaring was. Maar zoals wel vaker in zo'n geval, liep het traject niet altijd even vlot en werd het team ook hier met heel wat uitdagingen geconfronteerd. Enkele bevindingen:

Het is belangrijk om van bij het begin het doel en de uitkomst van de processen te bepalen, of het nu gaat over consultatie, cocreatie of codesign, en dat voor iedere betrokken partij duidelijk te maken. Zo weet elke partij wat de verwachtingen zijn en wat er voor hen inzit.
De architecten kwamen niet onbeslagen op het ijs maar deden eerder al ervaring op met codesign in een reeks vroegere projecten. Die expertise is nodig, wil je op een goede manier met verschillende doelgroepen samenwerken aan creatieve opdrachten.
Het museumteam vatte het traject op als een immens codesignproject dat grote delen van de inrichting en werking omvatte. Gaandeweg werd duidelijk dat het nodig was om op een meer gefragmentariseerde manier te werk te gaan. Er komen immers altijd onvoorziene omstandigheden op je pad. In dit geval was de pandemie een serieuze spelbreker en bleek de tijd die nodig was om deelaspecten uit te werken niet altijd makkelijk in te schatten.
Het contact met de verschillende groepen die betrokken waren bij het proces liep niet altijd even vlot. Wat communicatie en organisatie betreft, werd bijvoorbeeld vlotter samengewerkt met basisscholen dan met middelbare scholen. Jonge kinderen staan ook meer open dan jongvolwassenen, die meer getriggerd moeten worden om deel te nemen aan de participatietrajecten en musea ook vaker als "boring" bestempelen. Het museumteam trachtte door een reeks codesign-workshops jongeren te inspireren en de museumwerking en de inrichting ervan korter te laten aansluiten bij hun leefwereld. Het team probeerde eveneens om de museumsector te demystificeren.

De kern van Young V&A blijft codesign

Het Development-projectteam zal het gebouw en de inrichting afleveren; andere teams binnen de V&A gaan ermee verder. Ook voor toekomstige projecten zal codesign een centrale rol blijven spelen. De werkcultuur en (toekomstige) programma’s in Young V&A blijven hierop gebaseerd. De projecten worden door het Learning Department van het V&A in samenwerking met het interpretatieteam en het team van curatoren uitgewerkt, samen met de gemeenschappen. Het Young People's team binnen Learning brengt vervolgens zijn expertise in bij het uitvoeren van programma's. Het doel is steeds het museum, de collecties en de creatieve industrieën open te stellen voor een jong publiek, en tegelijkertijd de mogelijkheid te bieden vaardigheden te ontwikkelen en ontwikkelingskansen te bieden.

Meer lezen

Wil u meer weten over de methodologie en de aanpak van het codesignproces of andere codesignprojecten van Young V&A? Lees dan hier de blogs. Meer informatie is ook te vinden op de websites van AOC Architecture en V&A.
Wil u meer lezen over Young V&A en hun aanbod voor jongeren (ook tijdens de pandemie)? Grasduin hier tussen de blogs.
Lees hier meer over het thema coproduceren in een handboek dat uitgewerkt werd door Derby Museums.
In deel 1 van het verslag over het werkbezoek in Londen leest u meer over het duurzaamheidsbeleid van de V&A.
Nuttige informatie, toolkits, voorbeelden of links worden op termijn verwerkt in het luik duurzaamheid / participatie op de Erfgoedwijzer.

Het werk- en leerbezoek aan Londen werd gefinancierd met middelen van Erasmus+, het programma van de Europese Commissie. Om de cultureel-erfgoedsector goed te kunnen ondersteunen zijn we immers altijd op zoek naar voorbeelden en methodieken m.b.t. participatie, educatie en specifieke cultureel-erfgoedpraktijken. Om dat denkproces te versterken, laten we ons graag inspireren door goede voorbeelden en boeiende gesprekspartners in het buitenland.