Ik ben mij hiervan bewust en meen dat het anders moet. We investeren dan ook al enkele jaren sterk in de persoonlijke en professionele ontwikkeling van medewerkers. In 2023 is dat niet anders. Is er iets mooiers dan te merken dat mensen groeien, zich sterk(-er) voelen en plezier hebben in wat ze doen? Dit gaat hand in hand met de ontwikkeling van het team: onder professionele begeleiding oefenen we ons in het geven van feedback, versterken we de onderlinge samenwerking en collegialiteit. Bij de organisatie van het werk zijn planning en vertrouwen twee essentiële sleutels. Zo hebben we intussen een heldere balans gevonden tussen het werk op kantoor en thuis. 

Zijn we er dan? Nee, natuurlijk niet: mensen en organisaties zijn voortdurend in beweging. We moeten steeds alert zijn en durven aanpassen wanneer nodig. Want hoeveel aandacht we ook hebben voor de ontwikkeling van medewerkers en team, die andere realiteit is er ook nog. Daarmee bedoel ik: het vele werk dat op onze plank ligt. Hoe zorgen we ervoor dat het beheersbaar blijft en dat we er niet op stuklopen? Ik denk dat we samen – als team en sector – veel dieper moeten nadenken over de manier waarop we met ‘tijd’ omgaan. 

Meer Kairos en wat minder Chronos misschien?  

Hermsen houdt dan ook een pleidooi voor meer Kairos, een figuur uit de Griekse mythologie. De ‘kairotische tijd’ is, in mijn eigen woorden, het moment waarop je de klok kan loslaten en je je er niet meer van bewust bent. Wanneer je kan denken en voelen in alle vrijheid, de verbeelding de vrije loop kan geven en écht betekenis kan geven aan wat je doet. 

Een hele uitdaging voor mensen en organisaties om te zoeken naar meer Kairos! Maar een hele mooie, toch? 

Ecologische duurzaamheid en de impact van de klimaatcrisis 

Meer Kairos past bovendien in het intussen collectieve streven naar een duurzame(re) manier van leven en werken. In 2023 betekent dit dat we in het bijzonder inzetten op ecologische duurzaamheid. Zo versterken we de competenties van erfgoedwerkers rond duurzame erfgoedzorg en participeren we onder meer aan het Ki Futures expertiseplatform. Risicomanagement van collecties, omgaan met (natuur)rampen en versterken van de calamiteitenplanning zijn daarbij belangrijke invalshoeken. 

Noteer alvast 16 mei 2023 in uw agenda: dan focust het Groot Onderhoud op de impact van de klimaat- en de energiecrisis. De overstromingen van de zomer van 2021 indachtig, participeren we ook nog aan een belangrijk onderzoeksproject over (klimaat)rampenbestrijding en erfgoedcalamiteiten i.s.m. het KIK, en met de steun van het departement CJM. Het doel? Ervoor zorgen dat we zo gepast en gesmeerd mogelijk kunnen reageren wanneer er zich opnieuw een (erfgoed-)calamiteit van deze grootteorde voordoet. 

Mondelinge geschiedenis en immaterieel erfgoed

Als steunpunt voor roerend en immaterieel erfgoed blijft FARO de komende jaren uiteraard ook sterk inzetten op immaterieel erfgoed. We doen dat via opleidingen, adviesverlening en communicatie. In de sector was er echter ook de vraag naar ondersteuning bij de omgang met andere immateriële aspecten van erfgoed. Vandaar dat we i.s.m. partners sterk inzetten op een nieuw traject ‘mondelinge geschiedenis’. 

Erfgoedonderzoek en kennisproductie 

Een ander splinternieuw verdiepend traject is dat rond ‘kennisproductie & onderzoek’. Wat betekenen deze concepten in en voor de erfgoedsector? Onderzoek geldt als een essentieel onderdeel in een erfgoedwerking maar wat houdt het in de praktijk in? Hoe verloopt de kennisproductie en hoe wordt die (al dan niet) gewaardeerd? We rollen een traject uit met een kick-offevent in het voorjaar, organiseren een leesgroep en nodigen (internationale) sprekers uit om over dit thema met u van gedachten te wisselen. 

De sectorale datamonitoring op kruissnelheid

De werkgroep onderzoek van FARO werkt intussen ook volop verder aan de sectorale datamonitoring. Dat is een traject rond de verzameling en monitoring van data over de cultureel-erfgoedsector en -veld i.s.m. het departement CJM. Na een grondige verkenning van de beschikbare databronnen over de niet-gesubsidieerde cultureel-erfgoedsector in 2022, ontwikkelen we concrete modellen voor gegevensregistratie op basis van de gemeenschappelijke kennisnoden. Hiernaast loopt in 2022-2023 het sectoraal monitoringstraject voor de archiefsector. 

Internationale netwerking en kennisuitwisseling 

Dit jaar zetten we verder voluit in op de versterking van de internationale netwerking en kennisuitwisseling van de cultureel-erfgoedsector. In 2022 startten we met een traject om de noden van de sector op dit vlak in kaart te brengen. Ook gingen we de dialoog aan met actoren die een rol opnemen bij het internationaal cultuurbeleid van Vlaanderen. We zetten onze samenwerking in het EU-project CHARTER voort en voeren in 2023 een project uit dat de impact en de uitdagingen van de Brexit voor de erfgoedsector in kaart brengt, met steun van VLAIO. Ten slotte kijken we vooruit naar het EU-voorzitterschap door België in 2024. 

Erfgoedklasbakken en een beestige Erfgoeddag! 

Er zijn nog zekerheden in het leven. Zoals de jaarlijkse Erfgoeddag, die dit jaar op zondag 23 april 2023 plaatsvindt. Deze editie met het thema ‘Beestig!’ staat helemaal in het teken van dieren. En ook de Erfgoedklasbakken zullen er opnieuw bij zijn, de formule waarbij erfgoedwerkers in de weken rond Erfgoeddag een lesuur (of meerdere) overnemen van de leraar. Om zo hun erfgoedpassie aan de leerlingen door te geven. 

We wensen u …  

Met deze nieuwjaarsbrief gaven we u alvast een inkijkje in onze plannen. We zijn er weer voor u met onze goede intenties, expertise en dienstverlening! Ook voor u wordt het een bijzonder jaar. We wensen u veel succes met de laatste loodjes bij het indienen van het beleidsplan én we duimen voor de gunstige beoordeling door de commissies! 

U werkt vol overgave en groot engagement en dat verdient waardering en erkenning. We kijken ernaar uit om in 2023 weer met u te mogen samen werken aan een bloeiende cultureel-erfgoedsector! En weet: we zijn er voor u. 

Olga Van Oost
Algemeen directeur FARO 

Foto's: FiveFlowersForFamilyFirst via Pixabay / Het is tijd, Francisco de Goya, 1797-1799 en Vader Tijd met het Rad van Fortuin, Andries van Buyten (Sr.), 1723. Beide publiek domein via Rijksstudio.