Kent u de erfgoedtijdschriften al?

Mannen lezen de krant in een café, Henri Gabriel Ibels, 1892-1893. Publiek domein via Rijksstudio

Wie zich wil verdiepen in de inhoud, werking, geschiedenis en toekomstperspectieven van de cultureel-erfgoedsector beschikt over heel wat instrumenten. Een wat onderbelicht aspect zijn de erfgoedtijdschriften. We stellen ze hier graag kort aan u voor.

Die voorstelling krijgt u met een omwegje. En wel via de website en het YouTube-kanaal van Folio, de koepel van de culturele, literaire en erfgoedtijdschriften. Folio vormt "dé toegangspoort voor slow reflection in Vlaamse magazines over literatuur, kunst, cultuur en erfgoed. We selecteren het beste uit deze magazines. We loodsen u door het rijke aanbod en laten u proeven, verdiepen en uw blik verbreden", leest u op de website. Zo krijgt u via de maandelijkse nieuwsbrief een selectie van de beste artikels van de veertig aangesloten tijdschriften.

Folio maakte ook twee seizoenen van Het gezicht achter, een videoreeks over de mensen achter de tijdschriften. In alfabetische volgorde:

Brood & Rozen

Het tijdschrift Brood & Rozen focust op sociale geschiedenis in de 19e en 20e eeuw. Van de houding van Artsen Zonder Grenzen in conflictsituaties, over het belang van foto’s als historische bron, een megalomaan project voor de hoogste toren ter wereld in Brussel, tot de opkomst van de auto aan onze kust: iedereen met ook maar een beetje interesse voor geschiedenis, vindt er zijn ding in terug. Daarbij probeert Brood & Rozen een gezond evenwicht te vinden tussen wetenschappelijk onderbouwde, maar toch vlot leesbare artikels. Meer weten

De Gulden Passer

De Gulden Passer is een internationaal gereputeerd tijdschrift voor boekwetenschap. Alle aspecten die verband houden met de productie, distributie en consumptie van het boek en ander drukwerk, oud en nieuw, komen erin aan bod. Vroeger richtte het tijdschrift zich vooral op de Nederlanden, maar de jongste jaren biedt het ook ruimte aan ander vernieuwend boekwetenschappelijk onderzoek.

Als uitgave van de vzw Vereniging van Antwerpse Bibliofielen krijgt het verzamelen van boeken, efemeer drukwerk en gerelateerde objecten bijzondere aandacht. Meer weten

faro

faro | tijdschrift over cultureel erfgoed kent u, uiteraard.

“The past is a strange country, they do things differently there,” schreef de Britse novelist L.P. Hartley in The Go-Between. En zo is het maar net. faro bericht over de (omgang met de) restanten van dat ‘vreemde land’; het erfgoed dat vandaag in archieven, bewaarbibliotheken, documentatiecentra, erfgoedverenigingen, musea, enzovoort bewaard wordt. En waar tal van gemeenschappen ‘iets’ mee doen. Het wordt onderzocht, gerestaureerd, tentoongesteld, afgebroken, in vraag gesteld en nog veel meer. Erfgoed is ook al datgene wat u niet kunt vastpakken, letterlijk: tradities, vaardigheden, technieken enzovoort.

faro bericht viermaal per jaar over de wereld van het cultureel erfgoed. We zeggen vaak dat faro een blad is van en voor de cultureel-erfgoedsector. Dat zijn geen holle woorden, wel integendeel. Het betekent dat we uw redactionele voorstellen heel graag ontvangen. Meer weten

Koorts

Cover Koorts

Koorts is een erfgoedmagazine dat sinds 2020 wordt uitgegeven door KADOC. KADOC is een interfacultair centrum van KU Leuven en is door de Vlaamse overheid erkend als cultureel archief en erfgoedbibliotheek. Het legt zich toe op de bewaring, de ontsluiting, het onderzoek en de presentatie van het historische erfgoed dat voortkomt uit de complexe wisselwerking tussen religie, cultuur en samenleving in Vlaanderen, met een belangrijke internationale dimensie.

In Koorts staan het erfgoed en de bijhorende verhalen centraal. Het brengt toegankelijke teksten vanuit onverwachte invalshoeken en kijkt graag over de muren van de eigen instelling en collectie. Koorts wil zoveel mogelijk een platform zijn voor nieuwe stemmen en pennen. En ook penselen: dit erfgoedmagazine hecht veel belang aan illustratie. Koorts kiest voor een aantrekkelijke vormgeving, biedt een rijke selectie beeldmateriaal en werkt voor elk nummer samen met een andere illustrator.

Koorts richt zich tot wie een brede interesse heeft in erfgoed, maar ook op zoek is naar diepgang. Het is er voor lezers die bekende en minder bekende geschiedenissen willen leren kennen aan de hand van verrassend tastbaar bronnenmateriaal. Meer weten

META

META is het vakblad voor Vlaamse informatieprofessionals en wordt uitgegeven door de Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek, Archief & Documentatie (VVBAD). Als vakblad bericht META over interessante ontwikkelingen en evoluties binnen de bibliotheek-, archief- en documentatiesector en diept het verschillende thema’s uit.


Maar META reikt ook beleidsinfo aan en stemt daardoor overheid en sector op elkaar af. Via interviews, analyses, opinies, bondige nieuwsberichten en trends wil META de sector stimuleren om zich verder te professionaliseren en informatieprofessionals inspireren en bij elkaar brengen. Tegelijkertijd maakt META ook komaf met het stoffige imago van bibliothecaris en archivaris, en toont het de nieuwe dynamiek in de sector aan iedereen die het wil. Meer weten

Museumpeil

Cover Museumpeil

Museumpeil informeert museummedewerkers in Vlaanderen en Nederland over landelijke en regionale ontwikkelingen in de museum- en erfgoedsector vanuit een praktijkgericht perspectief. De redactie is samengesteld uit museumprofessionals uit Vlaanderen en Nederland; het blad kan beschouwd worden als een business-to-business initiatief.

Museumpeil is een uitgave van de Stichting Museumpeil, een Vlaams-Nederlandse stichting met maatschappelijke zetel in Amsterdam. De stichting heeft de ANBI-status, wat schenkers de mogelijkheid biedt gebruik te maken van wettelijk voorziene belastingvoordelen.


Museumpeil bestaat sinds 1994 en is opgericht om kennis en ervaringen uit de museumpraktijk te delen, of zoals het in het eerste nummer werd verwoord: “Ons staat een blad voor ogen dat inhoudelijk en professioneel is. De artikelen zijn zeer op de dagelijkse museumpraktijk toegespitst en spelen zoveel mogelijk in op de behoeften van de musea.” Een kwarteeuw later vormt dat nog steeds het uitgangspunt van de redactie. Meer weten

OKV 

OKV biedt zes keer per jaar boeiend en gevarieerd kunst- en erfgoednieuws: aankomend kunsttalent, onbekende musea met verrassende verzamelingen, kleine fijne tentoonstellingen, het verhaal van een intrigerend kunstwerk of van bijzonder erfgoed. Daar bovenop kan de OKV-lezer kennismaken met uitgediepte thema’s. Via OKV kijkt u met nieuwe ogen naar kunst.

De voorbije jaren heeft OKV kunstminnaars verrast met vele honderden artikels over kunstenaars en kunstwerken, musea en tentoonstellingen. De website okv.be geeft toegang tot die schatkamer. Dankzij de uitgebreide index put u uit de duizenden bladzijden waar u naar zoekt. Daarnaast verschijnen op de website wekelijks nieuwe dieptestukken over kunst en erfgoed.

Alle inhoudelijke en praktische informatie over de lopende en komende tentoonstellingen en over de musea: u vindt het allemaal op okv.be.

Orgelkunst

Cover Orgelkunst

Orgelkunst is een driemaandelijks tijdschrift dat zich richt naar een zo breed en divers mogelijk publiek van cultuurliefhebbers die belangstelling koesteren voor de orgelcultuur in het algemeen en het Vlaams orgel- en orgelmuziekerfgoed in het bijzonder.

Orgelkunst werd opgericht in 1978 en publiceert elk jaar vier nummers en een exclusieve cd. Het voor Vlaanderen unieke tijdschrift bevat artikels over gerestaureerde en nieuwe orgels, nieuwe en oude orgelcomposities, personalia, orgelevenementen, orgelactualia, een extensieve orgelconcertenagenda en een inhoudsoverzicht van internationale orgeltijdschriften. Meer weten

Tijd-Schrift

Cover Tijd-Schrift

Tijd-Schrift. Erfgoedpraktijk in Vlaanderen heeft de ambitie om de specifieke meerwaarde van erfgoed als inhoudelijke discipline en sociale praktijk in het hedendaagse erfgoedveld te versterken. Bovendien wil Histories vzw met dit tijdschrift bruggen bouwen tussen academische historici, heemkundigen en andere lokale erfgoedwerkers.

Tijd-Schrift koppelt wetenschappelijke kwaliteit aan een heldere en begrijpelijke schrijfstijl en aan een uitgesproken praktische en concrete invalshoek. De bijdragen zijn altijd gebaseerd op een lokale of concrete casus, waarbij de auteurs ook het nodige bronnenmateriaal aanbrengen als methodologisch werkmiddel. Meer weten

Volkskunde

Volkskunde is een erkend toonaangevend cultureel tijdschrift (een A1-publicatie voor wetenschappelijke artikels met double blind peer review), nationaal en internationaal verspreid en nu aan zijn 121e jaargang toe, met steun van de Vlaamse overheid, de Universitaire Stichting, het Fonds Vera Himler en Musea en Erfgoed Antwerpen vzw.


Het tijdschrift Volkskunde werd in 1888 opgericht, maar heeft zich in zijn lange bestaan regelmatig weten aan te passen aan de tijdsgeest. In 2012 kreeg het tijdschrift niet enkel een nieuwe cover en nieuwe rubrieken, maar de nieuwe Vlaams-Nederlandse redactie slaagde er ook in van het tijdschrift een echt interdisciplinair platform te maken voor onderzoek, reflectie en debat over de cultuur van het dagelijks leven en daarmee verbonden erfgoed. Meer weten

WT

WT (Wetenschappelijke tijdingen) werd in 1935 opgericht als orgaan van de Vereniging voor Wetenschap om de vernederlandsing van de wetenschap in Vlaanderen te bevorderen. Sinds 1980 werd WT een vaktijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging. Artikels worden onderworpen aan peer reviewing door de redactie die bestaat uit specialisten binnen en buiten de Vlaamse universiteiten. WT heeft een internationale adviesraad bestaande uit Belgische en internationale experts inzake de geschiedenis van het nationalisme. Meer weten

Zacht Lawijd

Cover Zacht Lawijd

Literatuur en literatuurgeschiedenis horen samen: literatuurgeschiedenis is het geheugen van de literatuur. Zacht Lawijd wil dat geheugen levend houden voor een hedendaags breed geïnteresseerd publiek. Het tijdschrift besteedt aandacht aan de 19e- en 20e-eeuwse literatuur in Vlaanderen en Nederland.

Naast uitgewerkte artikelen bevat het rubrieken waarin korte, documentaire beschouwingen bij allerlei archivalia (foto’s, handschriften, drukproeven en dergelijke) worden gepresenteerd. Niet alleen bekende auteurs en hun werk komen daarbij aan bod, maar ook vergeten schrijvers krijgen opnieuw aandacht. Daarbij komen ook de maatschappelijke context en het brede culturele leven aan bod.

Zacht Lawijd probeert een gevarieerd en ruim aanbod aan goedgeschreven en toegankelijke bijdragen te brengen, met veel zorg voor het illustratiemateriaal. Meer weten

 

Zuurvrij

Cover Zuurvrij

Zuurvrij is het kleurrijke en met veel zorg vormgegeven berichtenblad van het Letterenhuis, het archief en museum van de Vlaamse literatuur van 1780 tot nu. Het staat vol met verhalen over literatuur en literair archief en is geschreven voor een breed publiek, van geïnteresseerde lezers en liefhebbers tot literatuurwetenschappers.

In Zuurvrij komen de mooiste en nieuwste archiefaanwinsten van het Letterenhuis aan bod – en ook de boeiende en vaak amusante ontdekkingen die gedaan worden bij de verwerking van schrijvers- en uitgeversarchieven. Literatuur- en cultuurhistorici, biografen en studenten vertellen daarnaast over hun onderzoek in de leeszaal of online op het digitale platform van het Letterenhuis.

Elke aflevering van Zuurvrij heeft een (telkens andere) gastschrijver en twee – soms wat vileine – bedenkingen van het stripfiguurtje Cordelia bij de literaire wereld. Meer weten

 

Illustratie: Mannen lezen de krant in een café, Henri Gabriel Ibels, 1892-1893. Publiek domein via Rijksstudio

Roel Daenen