PRISMA-veldanalyse cultureel erfgoed (2009-2011) – Bevolkingsonderzoek ‘Vlamingen en het verleden’

Ros Beiaard met de 4 heemskinderen in 2022. Floris DC via Wikimedia Commons, CC BY-SA 4.0

Titel

PRISMA-veldanalyse cultureel erfgoed (2009-2011) – Bevolkingsonderzoek ‘Vlamingen en het verleden’.

Centrale onderzoeksvraag/vragen

Hoe zit het met de interesse van de Vlamingen voor het verleden? En in welke mate vertaalt deze interesse zich in een actieve erfgoeddeelname? Wat vindt de Vlaming van erfgoedinstellingen als musea, archieven en erfgoedbibliotheken? En welke rol schrijven ze de overheid toe in het in stand houden van het verleden?

Om op deze en andere vragen een antwoord te kunnen bieden, organiseerde FARO in het kader van het PRISMA-onderzoek in 2010/2011 het tot op heden meest omvattende bevolkingsonderzoek in Vlaanderen naar erfgoedinteresse en -deelname. We deden dit onder de noemer ‘Vlamingen en het verleden’ en schreven hiervoor 5.000 op toevallige basis gekozen Vlamingen tussen 18 en 85 jaar oud aan.

Het bijzondere aan dit onderzoek was dat we een brede en inclusieve omschrijving van erfgoed hanteerden. Hierdoor hadden we zowel oog voor roerend, onroerend als immaterieel erfgoed. Bovendien focusten we zowel op meer openbare, breed toegankelijke vormen van verledenheid als op meer persoonlijke, persoons- en familiegebonden vormen van verledenheid.

Bovendien hadden we aandacht voor diverse vormen van deelname: van eerder receptieve vormen van deelname (het bekijken, beluisteren of bezoeken) tot meer actieve vormen (het zelf bestuderen, maken of doen). Daarnaast legden we de deelnemers aan het onderzoek stellingen voor waarmee we peilden naar hun houding ten opzichte van erfgoedinstellingen en de rol van de Vlaamse overheid met betrekking tot het bewaren, vrijwaren en ter beschikking stellen van ons cultureel erfgoed.

Belangrijkste bevindingen

De data uit de bevraging stelden ons in staat om een breed beeld te schetsen van hoe Vlamingen ouder dan 18 denken over, zich interesseren in en deelnemen aan diverse vormen van verledenheid en de wijze waarop deze geopenbaard en/of verspreid worden.

Daarnaast stelden ze ons in staat om vijf verschillende erfgoedprofielen te onderscheiden in Vlaanderen. Deze levensstijlgerichte profielen variëren naargelang de centraliteit van verschillende vormen van erfgoed en erfgoedbeleving in het leven van de respondenten. Voor sommige mensen speelt het verleden en wat daarvan overblijft nauwelijks een rol in hun leven, terwijl het voor anderen net wel belangrijk is. In het onderzoek leggen we de link tussen de onderscheiden profielen en verschillen in leeftijd, geslacht, opleiding en woonplaats.

Waarom is dit onderzoek relevant voor uw erfgoedorganisatie?

Als erfgoedorganisatie, maar ook als individuele erfgoedwerker of beleidsmaker, is het belangrijk om zicht te hebben op de interesse van Vlamingen voor het verleden, de wijze waarop deze interesse zich vertaalt in verschillende participatievormen en de evolutie hiervan doorheen tijd en ruimte. Dergelijke inzichten helpen namelijk bij het maken van (strategische) beleidskeuzes en het stellen van prioriteiten op korte en (midden)lange termijn. Ook op het vlak van publiekswerking, marketing en communicatie zijn deze inzichten cruciaal.

Methode

Survey-onderzoek

Doelgroep

5.000 op toevallige basis gekozen Vlamingen tussen 18 en 85 jaar oud.

Uitvoerders

Alexander Vander Stichele

Periode

2010-2011

Link naar publicatie