Internationale samenwerking tussen Sharing Arts Society Utrecht en ’t Gasthuys - Stedelijk Museum Aalst i.h.k.v. de Sint-Maarten Lichtjesstoet

In Aalst maakt elk jaar op 11 november Sint-Maarten zijn doortocht. Sinds 2018 organiseert ’t Gasthuys - Stedelijk Museum Aalst op de vooravond van Sint-Maarten een lichtjesstoet. Families met kinderen leren er op een laagdrempelige en heel toegankelijke manier meer over de erfgoedfiguur Sint-Maarten: de Romeinse soldaat die aan de poort van Amiens zijn mantel in twee sneed voor de bedelaren.

Met meer dan 2.500 deelnemers aan de Sint-Maarten Lichtjesstoet vorig jaar en meer dan 11.000 deelnemers aan de Lichtwandeling rond zijn figuur is ’t Gasthuys klaar voor de volgende stap. Voor de vijfde verjaardagseditie wil ’t Gasthuys samenwerken met een andere grote Sint-Maartengemeente: Utrecht. Utrecht heeft  al jaren ervaring met de organisatie van een grote Sint-Maartenparade met vorig jaar meer dan 1500 deelnemers aan de parade en 23 000 toeschouwers.

Centraal in de werking van Utrecht staat gemeenschapsvorming: door middel van workshops gaan de organisatoren langs bij diverse wijken en instellingen om ook de moeilijk bereikbare doelgroepen te laten kennismaken met Sint-Maarten. Tijdens de workshops maken de deelnemers zelf lampionnen van wilgentenen en zijdepapier. Deze lampionnen worden tijdens de optocht meegedragen en zorgen voor trots en een groot gevoel van samenhorigheid onder de deelnemers.

Door samen te werken met Utrecht wil ’t Gasthuys expertise uitwisselen omtrent participatie en publiekswerking. Hoe laat je diverse doelgroepen participeren aan de parade? Hoe organiseer je dergelijke parade voor een groot publiek? Hoe communiceer je? Hoe bereik je zoveel mogelijk mensen? Hoe breng je het erfgoedverhaal duidelijk naar voren? De antwoorden op deze vragen zullen helpen om de Sint-Maarten Lichtjesstoet maar ook andere publieksactiviteiten participatiever uit te werken. Daarnaast wordt ons netwerk uitgebreid en krijgen we inzicht in andere organisatiestructuren/ entiteiten die ons verder helpen in onze eigen ontwikkeling.

Projectresultaten

De publieksmedewerker van ‘t Gasthuys ging in het najaar van 2023 (17 & 18 oktober – 2 & 3 & 4 november) langs bij de Stichting Sharing Arts Society in Utrecht om expertise uit te wisselen over de organisatie van een Sint-Maarten Parade, het gemeenschapsvormende en creërende aspect van het project en een inhoudelijke link te leggen tussen beide initiatieven.

Volgende overlegmomenten/workshops/activiteiten werden gevolgd:

  1. Overleg met Joost de Groot: zakelijke leiding en organisatie SAS: maatschappelijk belang, financiering, wijze van organiseren.
  2. Lampionworkshop met Lonneke Cuppen: artistiek team (beeldend) SAS
  3. Overleg met Kim van der Zijden: productie en organisatie SAS: sculptuurtrajecten met Utrechtse wijken, Zwermbijeenkomsten
  4. Overleg met Ruben Wildeman: vrijwilligerscoördinator SAS: Vuur van Sint-Maarten
  5. Overleg met Annebel Vernooij : uitvoerend producent op locatie SAS: Vuur van Sint-Maarten
  6. Medewerker Vuur van Sint-Maarten Leidsche Rijn vrijdag 3 november aan het Berlijnplein.
  7. Overleg met Douwe Wigersma: hoofd van de afdeling Marketing en Communicatie (Museum Catharijneconvent): Sint-Maartenviering- tentoonstellingen – doelgroepenbeleid – wetenschappelijk onderzoek
  8. Overleg met Dimphy Schreurs (Keper werkt), voormalig hoofd van de afdeling publiek en educatie (Museum Catharijneconvent): Sint-Maartenviering & Sint-Maartenparade
  9. Overleg met Anite Haverkamp: educator (Museum Catharijneconvent): expo Verhalen van Licht 
  10. Workshop met Jurrian van den Haak: kunstenaar/docent SAS: Lichtsculpturen bouwen Bibliotheek Overvecht
  11. Deelname aan Het Grote Utrecht Stadsdiner: #deeljemaaltijd #geefomjestad: Op Wereldarmoededag zaten duizenden Utrechters voor het vierde jaar als één grote familie met elkaar aan tafel. 
  12. Deelname aan het Grote Utrecht Stadsgesprek in teken van de Verhalenbank. een online ruimte waar Utrechters elkaar verhalen vertellen, gekoppeld aan het thema van dat jaar. Deze verhalen zijn een inspiratiebron voor de sculpturen die in de verschillende werkplaatsen gemaakt worden.

Gesprekspartners en workshops/activiteiten werden gekozen om volgende competenties te versterken gericht naar: organiseren – participeren - inclusie – creëren – verbinden –vakmanschap – bergen immaterieel erfgoed – traditie Sint-Maarten - duurzaamheid

Bereikte resultaten:

  • Kennisoverdracht: verslaggeving naar museumteam en partnerorganisaties; inhoudelijk - wetenschappelijk onderzoek - participatief – communicatief
  • Vakmanschap: traditie van Sint-Maarten Lichtjesstoet werd gekaderd en methodiek in het creëren van lichtsculpturen met wilgentenen en zijdevloeipapier naar Utrechts voorbeeld werd aangeleerd aan vrijwilligers van ’t Gasthuys en leerkrachten en 280 leerlingen Academie voor Beeldende Kunsten Aalst van zowel KSO als DKO (van jeugdatelier tot volwassenenonderwijs).
  • Aandacht voor duurzaamheid in de verwerkte materialen voor de lichtsculpturen.
  • ’t Gasthuys organiseerde samen met vrijwilligers (groot)ouder/ (klein)kindworkshops (60 deelnemers) lampion maken in samenwerking met Bazart Aalst (kunstjeugdbeweging) – Huis van het Kind Aalst & Utopia Aalst.
  • Gemeenschapsvormende aspect: de Sint-Maarten Lichtjesstoet bracht op 10 november ondanks het gure weer meer dan 500 deelnemers op de been. De zelfgemaakte lichtsculpturen lieten de stoet niet alleen esthetisch mooier ogen maar vooral de verbindende factor van de kunstenaars onderling tijdens het creatieproces versterkten de onderliggende boodschap ‘samen voor elkaar zorgen’ in onze Sint-Maartentraditie des te meer. 
  • Fotoverslag stoet
  • Een nieuwe editie van de Sint-Maarten Lichtjesstoet met nog meer participatie in 2024 is bevestigd.  Deelnemers melden zich nu reeds spontaan.
  • Externe vragen omtrent de lichtsculpturen en kennisoverdracht bereiken het museum. De Sint-Maarten Lichtjesstoet wordt zo ook buiten Aalst, in de ruimere regio opgepikt.
Partnerorganisaties
  • Sharing Arts Society
  • Academie voor Beeldende Kunsten Aalst
  • Academie voor Podiumkunsten Aalst
  • Bazart Aalst
  • Huis van het Kind Aalst
  • Utopia Aalst

Praktische info

Looptijd van
Looptijd tot
Organisatienaam
't Gasthuys - Stedelijk Museum Aalst
Contactpersoon
Jasmine Verbeke
Adres
Oude Vismarkt 13
9300 Aalst
Telefoon
053 72 36 01
Financieringsbron(nen)
  • Stad Aalst
  • Vlaamse overheid

Andere projecten

Dit project biedt de mogelijkheid om op korte termijn de volledige gekende STAMcollectie op basisregistratieniveau ...

Dankzij dit gesubsidieerd project kan Mu.ZEE - Kunstmuseum aan Zee zijn unieke collectie 'Oostendse' grootmeesters ...

Gedreven door veel goesting, nieuwsgierig ‘as hell’ en gebeten om de meest nijpende vraagstukken op ...