Met welke creatievelingen bereidt u Erfgoeddag 2024 voor?

Vijf kinderen in een huiskamer, anoniem, ca. 1904 - ca. 1907. Publiek domein via Rijksstudio

Welke voorwerpen, verhalen of herinneringen roept het Erfgoeddag-thema ‘Thuis’ op bij jongeren en volwassenen? Hoe verschilt hun blik? Verschillende (contrasterende) perspectieven leveren ongetwijfeld een frisse blik op collecties.

Wie zoekt naar inspiratie om zijn of haar Erfgoeddag-activiteiten te verrijken met inbreng van nieuw talent, vindt in deze blog alvast enkele aanknopingspunten. 

Een longlist die doet denken aan thuis 

Heimwee, geborgenheid, dierbaren, gastvrijheid ...: u kan ongetwijfeld nog veel associaties toevoegen aan deze woordenwolk rond ‘thuis’. Zo'n brainstorm kan helpen om vanuit een breed kader naar uw collectie te kijken. Kan u een longlist bedenken met collectie-items of verhalen die verwant zijn aan deze begrippen? U kan vervolgens volledig zelf bedenken hoe u deze verzameling op Erfgoeddag ontsluit, maar u kan er ook voor kiezen om daarvoor mensen buiten uw erfgoedhuis te engageren. 

Wanted: divers talent! 

Verschillende manieren kunnen helpen om de blik op uw collecties te verruimen met verhalen, ervaringen en kennis van buitenaf: 

Grenzeloos Gastvrij, M Leuven © Andy Merregaert
Grenzeloos Gastvrij, M Leuven © Andy Merregaert
Grenzeloos Gastvrij, M Leuven © Miles Fischler
Grenzeloos Gastvrij, M Leuven © Andy Merregaer
  • Organiseer een open call waarin u jonge makers of andere groepen vraagt om met het thema van Erfgoeddag aan de slag te gaan. Nodig ze uit om te reageren op uw longlist. Hoe selecteren zij werken en wat doen ze er dan mee: gaan ze aan de slag met woord, beeld, audio, of wordt het een heel andere performance? Die interdisciplinaire aanpak kan uw erfgoedverhaal versterken en ook ander publiek aanspreken. U kan er ook een wedstrijd van maken. Laat dan een jury (eventueel jongeren) beoordelen welk project een ereplaats verdient in uw expo, rondleiding of activiteit voor Erfgoeddag.  

  • Denkt u dat een open call niet meteen de gewenste personen zal bereiken? Dan kan u een oproep lanceren via partnerorganisaties zoals een buurtorganisatie of de dienst diversiteit van uw stad. M Leuven toonde in 2017 al hoe dat kan met de tentoonstelling Grenzeloos gastvrij (een thema dat mooi aansluit bij deze Erfgoeddag). Een groep Leuvenaars met een migratie-achtergrond ging in de M-collectie op zoek naar stukken die bij hen iets over gastvrijheid oproepen. Ze werkten ook mee aan de presentatie en zo verwelkomden ze de bezoekers niet alleen met een persoonlijke wandtekst en een schoenenrek met oosterse pantoffels, maar ze vertelden ook het verhaal bij hun keuzes in video’s.  

  • Misschien trok u eerder al naar scholen als Erfgoedklasbak? Dan legde u al contacten met leerkrachten. Daar zitten misschien wel enthousiastelingen bij die nu ook buiten de Erfgoedweken met u iets intensiever aan de slag willen gaan? Bij een schoolbezoek kan u leerlingen uitdagen om in dialoog te gaan met items of replica’s uit uw collectie. Zo houdt u die contacten warm en kan u verder inzetten op een boeiend samenwerkingsverband. Verkent u graag verder wat u als Erfgoedklasbak kan doen? Dan kan u deelnemen aan de startdag die FARO plant op 10 november. Meer informatie en gratis inschrijven kan hier.  

Ontdek talent op diverse kanalen 

Zoeken naar nieuwe perspectieven doet u beter niet alleen via uw eigen kanalen zoals een nieuwsbrief of eigen website. Zo bereikt u immers enkel mensen die al op uw radar zitten. Neem de tijd om te kijken op sociale media zoals Instagram of op de websites van creatieve organisaties uit uw buurt. Wat houdt hen bezig? Hoe kan hun werk aansluiten bij uw verhaal rond 'Thuis'? Wie weet levert die zoektocht wel verrassende makers op zoals in het geval van Jean Jullien?  

Jean Jullien onderzoekt wat thuis betekent in MIMA

Jean Jullien_Studiolo_MIMA Brussel_2023
Jean Jullien_Studiolo_MIMA Brussel_2023
Jean Jullien_Studiolo_MIMA Brussel_2023

De Franse kunstenaar Jean Jullien begon ooit met een Instagram-account. Ondertussen heeft hij meer dan een miljoen volgers en dat bleef niet onopgemerkt. Momenteel loopt zijn eerste Europese museale solovoorstelling in MIMA (nog tot 31 december 2023). Hij creëerde er zijn hedendaagse interpretatie van de studiolo. In de renaissance was dit een paleiskamer waarin de eigenaar zich kon terugtrekken om zich bezig te houden met zijn culturele interesses. Die vertrekken werden dan vaak versierd met schilderijen, sculpturen en meer, en evolueerden later tot de bekendere ‘Wunderkammers’. Een kamer dus voor contemplatie en zo ziet Jullien ook zijn tentoonstelling: als een ruimte om over dingen na te denken, omringd door beelden van mensen en plaatsen die je dierbaar zijn.

Jullien werkte in deze studiolo zowel met schilderijen als woordcommentaren die rechtstreeks op de muur geschilderd zijn. Daarin uit hij zijn twijfels en onzekerheden over de overweldigende wereldproblematiek maar dat doet hij heel ontwapenend en met een vleugje humor. Via tekstballonnetjes gaat hij ook in dialoog met zijn moeder en zo bespreken ze samen de rol van een thuis, dat als een soort cocon lijkt te werken tegen alle dreiging van buitenaf. Een eigen habitat lijkt wel een fundamentele bouwsteen voor welzijn.  

Draw me a house 

Naast een open call kan u ook (met collega’s) een shortlist samenstellen van lokale jonge kunstenaars die u al opmerkte. Zo wees FARO in de inspiratiebrochure al eerder op het project Draw me a house van Thomas Jacques en Jonas Vansteenkiste. Zij werken graag met u samen voor een uniek concept op Erfgoeddag.

Jacques en Vansteenkiste onderzoeken momenteel de manieren waarop jong en oud een thuisgevoel ervaren. Welk 'oerhuis' leeft er in ons hoofd? Dat doen ze in een traject waarbij ze in scholen, bibliotheken of bij uw organisatie langskomen voor een workshop/installatie. De resultaten worden gedeeld op de website en binnen enkele jaren maken ze een boek over het project. Meer info leest u op jonasvansteenkiste.com. Alvast een mooie manier om iets duurzaams uit te werken rond dit thema! 

Oproep 

Vond u al een interessante partner in de voorbereiding van uw Erfgoeddagactiviteit of broedt u op een andere manier op een verrassende kijk op het jaarthema? Dan hoort FARO graag van u! We zetten uw plannen graag mee in de kijker in de nationale communicatie en denken indien gewenst mee na over uitdagingen waar u voorstaat. Contacteer eva.begine@faro.be of roel.daenen@faro.be.  

Foto's: Vijf kinderen in een huiskamer, anoniem, ca. 1904 - ca. 1907. Publiek domein via Rijksstudio / Grenzeloos Gastvrij, M Leuven © Andy Merregaert / Grenzeloos Gastvrij, M Leuven © Miles Fischler / Jean Jullien: Studiolo, MIMA Brussel, 2023 / Draw me a house © Jonas Vansteenkiste

eva.begine