De Vlaamse minister van Cultuur plaatst de Sint-Antoniusvieringen op de Inventaris Vlaanderen van het Immaterieel Cultureel Erfgoed. De heilige Antonius wordt jaarlijks nog op verschillende plaatsen in Vlaanderen gevierd. Die eeuwenoude traditie behoort vanaf nu officieel tot ons immaterieel erfgoed. 

De Inventaris Vlaanderen van het Immaterieel Cultureel Erfgoed geeft een overzicht van ons niet-tastbaar erfgoed: onze kennis, gewoontes, gebruiken en praktijken die dermate belangrijk zijn dat we ze moeten koesteren om aan volgende generaties te kunnen doorgeven. De minister van Cultuur voegt nu de Vlaamse Sint-Antoniusvieringen toe aan die inventaris. 

Toontje met het varken

Jaarlijks wordt rond 17 januari ‘Toontje met het varken’ gevierd. Die bijnaam kreeg Sint-Antonius, patroonheilige van de varkens, varkenshoeders en slagers, al in de middeleeuwen. Ook de dag van vandaag wordt de heilige nog in tal van Vlaamse dorpen gevierd. Denk maar aan Essene, Houtem, Oosthoven, Rotselaar, Ingooigem, Herdersem, Koningshooikt, Wever, Wolfsdonk … 

De viering van Sint-Antonius is van oorsprong een katholiek heiligenfeest. Tegenwoordig heeft het feest ook een werelds karakter, waaraan ook het lokale verenigingsleven zijn steentje bijdraagt.

Volksfeest met verbindend karakter

Sint-Antoniusvieringen zijn heuse volksfeesten waaraan honderden mensen uit diverse verenigingen deelnemen. In elke gemeente heeft de Sint-Antoniusviering haar eigen unieke karakter. Toch delen de verschillende vieringen gemeenschappelijke kenmerken. Zo start de feestdag meestal met een religieuze plechtigheid – een misviering, een processie of wijding – waarbij vleeswaren en lokale producten worden gezegend. Na de (eucharistie)viering worden de offergaven, vaak varkenskoppen, per opbod verkocht.

De veiling trekt veel kijklustigen en de opbrengst gaat steevast naar een goed doel of de parochie. De dag wordt afgesloten met een groot volksfeest: een dorpsbal, eetfestijn of kermis. De Sint-Antoniusvieringen brengen mensen van alle generaties samen. Ze spelen een belangrijke verbindende rol binnen de lokale gemeenschappen.

Ontdek hoe ook uw erfgoed op de inventaris kan komen.

Bron: Departement CJM
Foto: Processie met varken, Edegem