Winternummer faro: op vleugelen van stoom

Leo Marfurt (1894-1977), Flying Scotsman, 1928 © SABAM, Belgium/KMSKB, Brussel | foto: J. Geleyns - Art Photography. In het kader van Europalia Arts Festival, Trains & Tracks. Beeld gebruikt op de cover van faro, 14(2021)4.

faro besluit dit Europees Jaar van het Spoor met een dossier over spoorwegerfgoed. De trein heeft immers een grote culturele en maatschappelijke betekenis, en was lang hét symbool van de nieuwe tijd. Zonder de trein geen industriële revolutie, en de vele gevolgen daarvan.

Vooruitgang en rijkdom dus, maar ook angst en weerstand tegen verandering. In de jaren 1820 werden in Groot-Brittannië de eerste spoorlijnen aangelegd om de mijnbouw te faciliteren. België was het eerste land dat dit voorbeeld volgde en in 1835 huldigde Leopold I de spoorlijn tussen Brussel en Mechelen in. De trein zorgde voor diepgaande maatschappelijke hervormingen. Hij herschikte tijd en ruimte en ontwikkelde zich almaar verder.

Het dossier start met een analyse van de ‘erfgoedreflex’ bij de NMBS: hoe en wanneer besefte men de waarde van al dat materiaal uit het verleden? Van stoomlocomotieven tot en met de uniformen van het personeel, drukwerk en andere materiële bronnen … Train World is het (voorlopige) orgelpunt van dat traject.

De trein speelde ook een belangrijke rol in de ontwikkeling van het toerisme, zo blijkt. Als symbool kwam hij ook regelmatig terug in allerlei culturele producten, zoals films en literatuur. Een volgend artikel neemt de geschiedenis van het stationsbuffet onder de loep. Een van de (vele) kroonjuwelen van Train World zijn de zogenaamde ‘koninklijke rijtuigen’: volledig gerestaureerd, en een scharniermoment in de kijk op preventieve conservatie. 

Verder in dit nummer

  • Facebook en ‘artistiek naakt’: het blijft een moeilijke relatie, zo blijkt uit de casus van Mu.ZEE. Met een oproep om (nog veel meer) de controverse op te zoeken.
  • faro interviewt Idesbald Goddeeris naar aanleiding van zijn nieuwe boek over missionarissen. 
  • Dit keer staan heksen centraal in de rubriek Sprekend erfgoed. Een symbool met een veranderende betekenis doorheen de tijd.
  • De coronacrisis krijgt de blockbuster niet klein, zo blijkt. Een artikel over de O’Keeffe-expo in Centre Pompidou peilt naar de geschiedenis en het hoe en waarom van deze manier van tentoonstellen.
  • We interviewen Pat Villeneuve, hoogleraar aan de Florida State University, over ‘edu-curation’. Zij ziet tentoonstellen als een samenwerkingsproces tussen curatoren en educatoren. Dé manier om tot een meer publieksgerichte tentoonstellingspraktijk te komen.
  • Voor de rubriek Het Atelier ging faro op bezoek bij het Centrum Agrarische Geschiedenis in Leuven.
  • Naar aanleiding van het Sloveense voorzitterschap van de Raad van de EU — nog tot eind december dit jaar — zoomt faro in op het erfgoedbeleid in dit land.
  • CEMPER, het Centrum voor Muziek- en Podiumerfgoed, bericht over het herbestemmingstraject van een selectie theaterpoppen en -figuren. 
  • Voor zijn erfgoedplek kiest circusdirecteur Danny Ronaldo niet verrassend voor de circusring.

Ziet u geen ISSUU-weergave? Klik dan hier.

faro?

“The past is a strange country, they do things differently there,” schreef de Britse novelist L.P. Hartley in The Go-Between.

En zo is het maar net. faro is het tijdschrift van FARO, het Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed en bericht over (de omgang met) wat nog overblijft van dat ‘vreemde land’: het erfgoed dat archieven, bewaarbibliotheken, documentatiecentra, erfgoedverenigingen, musea, enzovoort vandaag bewaren. En waar tal van mensen ‘iets’ mee doen: het wordt onderzocht, gerestaureerd, tentoongesteld, afgebroken, in vraag gesteld en nog veel meer. Erfgoed is ook al datgene wat u niet kunt vastpakken, letterlijk: denk maar aan tradities, vaardigheden en technieken.

faro bericht viermaal per jaar over de wereld van het cultureel erfgoed. En het moet gezegd, in alle eerlijkheid, lezers prijzen het blad om zijn leesbaarheid, vormgeving en brede culturele scoop.

faro bestellen kan online of via het telefoonnummer 02 213 10 64. Losse nummers kosten 8 euro, een jaarabonnement (vier nummers) 25 euro. Het tijdschrift wordt ook verkocht via de (betere) boekhandels.

Foto: Leo Marfurt (1894-1977), Flying Scotsman, 1928 © SABAM, Belgium/KMSKB, Brussel | foto: J. Geleyns - Art Photography. In het kader van Europalia Arts Festival, Trains & Tracks. Beeld gebruikt op de cover van faro, 14(2021)4.

faro